Academia[1] quae a posterioribus Romana appellatur, sodalitas humanistarum, principe Pomponio Laeto qui et "pontifex maximus" nuncupabatur, Romae medio saeculo XV floruit. Academici plures iussu papae Pauli II anno 1468 incarcerati sunt.[2] Rursus sub Sixto IV papa convenerunt. Anno 1483 sub aegide imperatoris Friderici III poëta laureatus ab academia Romana nominatus est.[3] Platina in libro De honesta voluptate et valetudine sodales plures academiae enumeravit et ad convivia academicorum allusit. Convivia annis 1482 et 1483 habita (quorum primum mortem Platinae commemoravit) Iacobus Volaterranus(it) in diario suo descripsit.[4]

Manuscriptum Claudiani In Rufinum vv. 1361–1376, a Pomponio Laeto exscriptum cum commentario eiusdem (Bibliotheca Apostolica Vaticana MS. Vat. Lat. 3311 f. 101v

Sodales vel "academici" recensere

Enumeratio sodalium e variis fontibus derivari potest, qui sunt: Platinae Vitae pontificum ("Vita Pauli II"); scriptum Pauli Marsi;[5] Platinae De honesta voluptate et valetudine;[6] epistula quaedam Ioannis Antonii Campani; inscriptiones in catacumbis Romanis ab ipsis sodalibus exaratae.[7]

Notae recensere

  1. "Academia" nuncupata est ab ipso Pomponio Laeto, qui hae verba Platinae scripsit de Godofredo Norimbergensi scripsit: "dignus est tua amicitia et qui in nostram academiam ascribatur": De Beer (2008) nota 35
  2. "Academici": cf. titulum carminis a Paulo Marso hoc tempore scripti "Ad fratres Academicos Romae captivos" (De Beer (2008) nota 33) necnon libellum cuius titulus est Diversorum academicorum panegyrici in parentalia B. Platinae, ad finem Vitarum pontificum Platinae ipsius anno 1504 impressi (sig. F viii inter appendices apud Google Books)
  3. De Beer (2008) pp. 195, 217-218
  4. Enrico Carusi, ed., Il Diario Romano di Jacopo Gherardi da Volterra dal VII settembre mcccclxxix al XII agosto mcccclxxxiv (Città di Castello: Lapi, 1904) pp. 98, 117; De Beer (2008) pp. 195, 217-218
  5. Della Torre (1903)
  6. Mary Ella Milham, interpr., Platina: On Right Pleasure and Good Health (Tempe Arizonae: Medieval and Renaissance Texts and Studies, 1998) pp. 81-91; Mary Ella Milham, "Platina and the Illnesses of the Roman Academy" in I. D. McFarlane, ed., Acta Conventus Neo-Latini Sanctandreani (Binghamton: Medieval and Renaissance Texts and Studies, 1986) pp. 173–176 Textus
  7. Palermino (1980)
  8. Robert Montel, "Un bénéficier de la Basilique Saint-Pierre de Rome : Demetrius Guasselli custode de la Bibliothèque Vaticane († 1511)" in Mélanges de l'école française de Rome vol. 85 (1973) pp. 421-454
  9. Pierre de Nolhac, "Recherche sur un compagnon de Pomponius Laetus" in Mélanges de l'école française de Rome vol. 6 (1886) pp. 139-146

Bibliographia recensere

  • Maria Accame, Pomponio Leto: vita e insegnamento. Tored, 2008
  • Concetta Bianca, "Pomponio Leto e l’invenzione dell’Accademia romana" in Marc Deramaix et al., edd., Les académies dans l’Europe humaniste. Idéaux et pratiques (Genavae: Droz, 2008, ISBN 978-2-600-01175-4) pp. 25–56
  • Phyllis Pray Bober, "The Legacy of Pomponius Laetus" in Stefano Colonna, ed., Roma nella svolta tra Quattro e Cinquecento (Romae, 2004) pp. 455–464
  • I. Carini, "La Difesa di Pomponio Leto" in Nozze Cian. Sappa-Flandinet (Bergami: Istituto italiano d’arti grafiche, 1894) pp. 153–193
  • C. Cassiani, M. Chiabò, edd., Pomponio Leto e la prima Accademia romana. Romae: Roma del Rinascimiento, 2007. ISBN 88-85913-48-2
  • Kathleen Christian, "Poetry and ‘Spirited’ Ancient Sculpture in Renaissance Rome: Pomponio Leto’s Academy to the Sixteenth-Century Sculpture Garden" in Aeolian Winds and the Spirit in Renaissance Architecture pp. 103-124
  • John F. D’Amico, Renaissance Humanism in Papal Rome. Humanists and Churchmen on the Eve of the Reformation (Baltimorae: Johns Hopkins University Press, 1983, ISBN 0-8018-2860-0) pp. 89–112
  • Susanna de Beer, "The Roman Academy of Pomponius Laetus: from an informal humanist network to the institution of a literary society" in Arjan Van Dixhoorn, Susie Speakman Sutch, edd., The Reach of the Republic of Letters: Literary and Learned Societies in the Late Medieval and Early Modern Europe (Lugduni Batavorum: Brill, 2008) (Paginae selectae apud Google Books)
  • A. Della Torre, Paolo Marsi da Pescina. Contributo alla storia dell’accademia Pomponiana. Rocca S. Casciano: Cappelli, 1903
  • Alessia Dessì, "Nuova luce sui rapporti fra gli affreschi di Palazzo Venezia e la crisi dei pomponiani del 1468/69" in Alfonso Mammato, Giulia Moretti Cursi, edd., Crisi e Trasformazioni. IX Convegno interdisciplinare dei dottorandi e dottori di ricerca vol. 4 (2020) pp. 143-157
  • Paola Farenga, "Considerazioni sull'Accademia romana nel primo Cinquecento" in Marc Deramaix et al., edd., Les académies dans l’Europe humaniste. Idéaux et pratiques (Genavae: Droz, 2008, ISBN 978-2-600-01175-4) pp. 57–74
  • Angela Fritsen, Antiquarian Voices: the Roman Academy and the Commentary Tradition on Ovid’s Fasti. Columbi: Ohio State University Press, 2015
  • Julia H. Gaisser, "The Rise and Fall of Goritz's Feasts" in Renaissance Quarterly vol. 48 (1995) pp. 41-57
  • Raimondo Guarino, "Feste, luoghi e rituali dell'incoronazione poetica nell'Accademia Romana" in Portia Prebys, ed., Early Modern Rome 1341-1667 (AACUPI, 2011) pp. 367-377
  • Bruno Laurioux, Gastronomie, humanisme et société à Rome au milieu du XVe siècle: autour du De honesta voluptate de Platina. Florentiae: SISMEL edizioni del Galluzzo, 2006. ISBN 9788884501981
  • G. Lumbroso, “Gli accademici nelle catacombe" in Archivio della R. Società di Storia Patria (1889) pp. 215–239
  • Didier Marcotte, " La géographie grecque à l’Accademia Romana : un manuscrit de Pomponio Leto retrouvé" in Comptes rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres vol. 155 (2011) pp. 715-733
  • Paola Medioli Masotti, "L’Accademia romana e la congiura del 1468" in Italia medioevale e umanistica vol. 25 (1982) pp. 189–204
  • Anna Modigliani et al., edd, Pomponio Leto tra identità locale e cultura internazionale. Romae: Roma del Rinascimiento, 2011 commentatio introductiva
  • Marianne Pade, ed., Vitae Pomponianae: Lives of Classical Writers in Fifteenth-Century Roman Humanism (Renæssanceforum vol. 9, 2015) Textus
  • Richard J. Palermino, "The Roman Academy, the Catacombs and the Conspiracy of 1468" in Archivum Historiae Pontificiae vol. 18 (1980) pp. 117–155 JSTOR

Nexus externi recensere