Quantum redactiones paginae "Renatus Cartesius" differant
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Linea 73:
=== ''Dissertatio de methodo'' ===
[[Fasciculus:Descartes Discours de la Methode.jpg|thumb|Textus originalis ''Dissertationis''.]]
Anno 1637 liber Francogallice scriptus ''Discours de la méthode'' cum titulo additicio ''Pour bien conduire sa raison, et chercher la vérité dans les sciences'' divulgatus est, qui lectoribus extra universitatem versatis legendus esset. Versio Latina ''Dissertatio de methodo: recte regendae rationis et veritatis in scientiis investigandae'' aliquot annis post e prelo exiit. Quae ''dissertatio'' reapse praefatio est trium tractatuum qui sunt ''Dioptrice'' (''La Dioptrique'') et ''Meteora'' (''Les Météores''), ''Geometria''<ref>Latine separatim edita.</ref> (''La Geomëtrique''). ''Dissertatio'' dispar est ''Regulis'' annis 1620 adumbratis, nam remissius nonnulla tractantur principia Cartesii. Etiam autobiographiam intellectualem continet.
Line 92 ⟶ 93:
{{Citatio|Et hic particulariter immoratus eram in ostendendo, si darentur ejusnodi machinæ, figurâ externå organisque omnibus simiæ vel cuivis alteri bruto animali simillimæ, nullà nos ratione agnituros ipsas naturà ab istis animantibus differre: Si autem aliquæ exstarent quæ nostrorum corporum imaginem referrent, nostrasque actiones quantum moraliter fieri posset imitarentur, nobis semper duas certissimas vias reliquas fore ad agnoscendum, eas non propterea veros homines esse. Quarum prima est, illas nunquam sermonis usum habituras, aut ullorum signorum, qualia adhibemus ad cogitationes nostras aliis aperiendas. Nam concipi quidem potest machina ita composita ut vocabula aliqua proferat, imo etiam ut quædam enunciet quæ præferentiæ objectorum, ipsius organa externa moventium, appositè respondeant.<ref>Cartesius, ''Dissertatio'' 1656, p. 44.</ref>}}
Quarum (agnoscendi viarum) altera est, omnibus locis ratione uti posse instrumento universali. Cartesius hominibus animam rationalem esse adfirmat, etsi secundum principia quae ipse constituit nullo modo a materiae potentia duci potest. Itaque necesse esse ipsam creari. Quod ad mentis et corporis unionem attinet, Cartesius non sufficere ait, ut instar nautae in navi anima in corpore habitet; immo necesse esse, ut corpori artius uniatur.<ref>Cartesius, ''Dissertatio'' 1656, p. 46.</ref> Quam unionem suis principiis explanare non posse postea patefecit epistulis ad Elisabetham missis. Nam [[causalitas]] particularum collisionibus pulsibusque nixa sola forma est causalitatis a Cartesio accepta. Quomodo anima corpori unire deceat, quaestio difficillima erat Cartesio (sicut etiam hodiernis philosophis est). Animam rationalem dixit arte coniunctam esse corpori; ex alia parte, dixit eam haudquaquam corpori esse obnoxiam, nam etiam interito corpore superesse posse. Itaque [[dualismus|dualismum]] proposuit: animae et corporis unionem ad neuram partem reduci posse.
=== ''Meditationes de prima philosophia''' ===
Opus magnum philosophiae Cartesianae, ''Meditationes de prima philosophia'', procudit et producit, nec non defendit, argumenta in quarto capitulo ''Dissertationis'' prolata, sed prorsus alio genere dicendi. Opus Aprili mense [[1640]] absolutum Lutetiae apud Michaelem Soly anno [[1641]] primum editum est, alterum Amstelodami apud Elzevirium anno [[1642]].
De potestate genii maligni putans, Cartsius se dixit invenisse rem certam, de qua nullus genius malignus eum decipit:
{{Citatio|mihi persuasi nihil plane esse in mundo, nullum caelum, nullam terram, nullas mentes, nulla corpora; nonne igitur etiam me non esse? Imo certe ego eram, si quid mihi persuasi. Sed est deceptor nescio quis, summe potens, summe callidus, qui de industriâ me semper fallit. Haud dubie igitur ego etiam sum, si me fallit; & fallat quantum potest, nunquam tamen efficiet, ut nihil sim quamdiu me aliquid esse cogitabo. Adeo ut, omnibus satis superque pensitatis, denique statuendum sit hoc pronuntiatum, Ego sum, ego existo, quoties a me profertur, vel mente concipitur, necessario esse verum.|Renatus Cartesius, ''Meditationes de Prima Philosophia,'' meditatio II, iii, (1641),}}
| |||