Vicipaedia

Quantum redactiones paginae "De vita Caesarum" differant

Browse history interactively
← Differentia superiorDifferentia proxima →
Content deleted Content added
VisualWikitext
→‎De forma et structura operis: monnaies dans l'ordre chronologique et en rapport avec le texte
m ~
Linea 1:
{{L1}}
[[Fasciculus:RSC 0022 - transparent background.png|thumb|Gaius Iulius Caesar]]
'''''De vita Caesarum''''' est opus optime cognitum ex omnibus quae [[C. Suetonius Tranquillus]] eruditus [[Roma]]nus conscripsit, quod est ordo vitarum[[vita]]rum duodecim virorum qui fuerunt principes [[Imperium Romanum|imperii Romani]] fuerunt (hodie communitervulgo "imperatores"[[imperator]]es dicti, ex honore [[res militaris|militari]] quem gerebant omnes) a [[C. Iulius Caesar|Gaio Iulio Caesare]], anno fere [[100 a.C.n.]] nato, usque ad [[Domitianus|Domitianum]], anno [[96]] necatum. Suetonius [[litterae Romanae|ab epistulis Latinis]] meruit principe [[Hadrianus|Hadriano]],<ref>E. Marec et H. G. Pflaum, "Nouvelle inscription sur la carrière de Suetone, l'historien" in ''Comptes rendus de l'Académie des Inscriptions et Belles Lettres'' (1952) pp. 76–85.</ref> sed ab hoc munere missus est anno [[121]] vel 122.<ref>''[[Historia Augusta]]'' "Hadrianus" 11.3.</ref> Vitas [[Gaius Septicius Clarus|Septicio Claro]], [[patronus|patrono]] suo, qui eodem anno eiectus est a [[praefectus praetorio|praefectura praetorii]], dicavit.<ref>[[Ioannes Lydus]], ''De magistratibus'' 2.6.</ref>
 
== De genere litterarum ==
[[Fasciculus:Antony with Octavian aureus.jpg|thumb|left|M.[[Marcus Antonius]] et [[Octavianus]].]]
Libri ''De vita Caesarum'' sunt series vitarum, id est, [[biographia]]rum. Non oportet id genus litterarum cum rerum gestarum narratione[[narratio]]ne, id est, [[historia]] sive [[annales|annalibus]], confundere. Biographus vult describere personam[[persona]]m hominis, figuram, animum (si potest!), originem, familiam[[familia]]m, famam, necnon acta tam privata quam publica describere vult.
 
Ut vitarum seriatim [[scriptor]], Suetonius secutus est, inter Romanos, [[Cornelius Nepos|Cornelium Nepotem]];, inter Graecos, [[Plutarchus|Plutarchum]] secutus est. Iam multi vitas antea scripserant vitas, vel coaevalium vel maiorum. Genus igitur biographicum minime invenit Suetonius, sed et Plutarchus et ipse transformaverunt. Plutarchus enim, eruditissimus in [[litterae|litteris]] et rebus gestis [[Graecia]]e, fontes multos et variosvariosque citat et comparat; quo secutus Suetonius, in [[bibliotheca|bibliothecis]] et archivis expertus, in hac re antecessori supervenit. Plutarchus autem, sicut Nepos aliique proavi, indolem animi et ingenii hominis (velut herois) vult in verbis Graecissimis describere; Suetonius autem eam rem Latiniter{{dubsig}} reticens aut omnino recusans, naturam hominis surgere suadet e minutiis actorum et e varietate famae, ut ostentaret unumquemque principem aut idoneum aut improbum fuisse. <ref>K. R. Bradley, "Imperial Virtues in Suetonius' ''Caesares,''" in ''JIES'' 4 (1976) pp.: 245–253; K. R. Bradley, "The Significance of the Spectacula in Suetonius' ''Caesares,''" in ''RSA'' 11 (1981): pp. –129–137129–137.</ref>
 
== De usu fontium ==
Linea 17:
Opus ''De vita Caesarum'' in octo libros dividitur, quorum sex priores sex vitas continent. [[Ronaldus Syme]] subiecit auctorem ibi finem posuisse prisci sui operis, ubi [[Nero]] vim sibi intulit. "Progenies Caesarum in Nerone deficit," ait Suetonius, [[oracula]] et omina modo suo subiciens, "ac subinde tacta de caelo Caesarum aede capita omnibus simul statuis deciderunt, Augusti etiam sceptrum a manibus excussum est."<ref>''De vita Caesarum'' "Galba" 1; Ronaldus Syme in ''Hermes'' 109 (1981), 105–117.</ref> Nihilominus, opus continuavit vel subinde vel post spatium temporis: liber septimus vitas comprehendit [[Galba (imperator)|Galbae]], Othonis, [[Vitellius|Vitellii]] uno anno elevati et mortui; liber octavus familiam [[Gens Flavia|Flaviam]], scilicet [[Vespasianus|Vespasianum]], [[Titus (imperator)|Titum]], Domitianum.
 
In vita cuiusque Caesaris auctor loquitur de nativitate et proavis, de iuventute, de cursu honorum vel praeparatione ad imperium; deinde de imperio "per species","<ref>''De vita Caesarum'' "Augustus" 9.</ref> id est, de generositate, de administratione, de successibus militaribus; deinde de figura, de regimine, de indole; postremo de morte.
 
{{SuetoniiVitae12Caesarum}}
Linea 28:
'''Liber IV''' originem, iuventutem et principatum imperatoris [[Caligula|Gaii]] narrat quem sub nomine Caligulae cognovimus. Multa dicit de spectaculis, de criminibus, de crudelitate et luxuria Gaii, historiamque insuper addit de expeditione ad litora [[Oceanus Britannicus|Oceani]]; in fine indolem et aegritudinem describit et coniurationem [[Cassius Chaerea|Cassii Chaerea]] aliorumque qui principi mortem intulerunt. De nativitate Gaii Suetonius citat [[Gnaeus Lentulus Gaetulicus|Cn. Lentulum Gaetulicum]], [[Gaius Plinius Secundus|Plinius maior]], epistulam Augusti [[Agrippina]]e missam et ''[[Acta diurna]]''.<ref>''De vita Caesarum'' "Gaius" 8.</ref> De rebus aliis citat carmina popularia<ref>''De vita Caesarum'' "Gaius" 6, 8.</ref> et narrationem avi sui.<ref>''De vita Caesarum'' "Gaius" 19.</ref>
 
[[Fasciculus:Aureus of emperor Claudius.jpg|thumb|[[Claudius (imperator)|Ti. Claudius Germanicus]].]]
 
'''Liber V''' nativitatem et vitam [[Claudius (imperator)|Claudii]] praebet principibus Augusto, Tiberio et Gaio; quo mortuo Claudius avunculus "imperium cepit quantumvis mirabili casu",<ref>''De vita Caesarum'' "Divus Claudius" 10.</ref> principatumque gessit "modo circumspectus et sagax, interdum inconsultus ac praeceps, nonnumquam frivolus amentique similis".<ref>''De vita Caesarum'' "Divus Claudius" 15.</ref> Suetonius postea de indole huius principis, de matrimoniis, de negotiis a serie libertorum gestis et de exitu narrat. De Claudio Suetonius citat ''[[Historiae (Claudius)|Historias]]'', alia scripta quaedam et edicta principis ipsius, <ref>''De vita Caesarum'' "Divus Claudius" 2, 16, 21, cf. 41-42.</ref> epistulas Augusti Liviae missas<ref>''De vita Caesarum'' "Divus Claudius" 4.</ref> et carmina popularia.<ref>''De vita Caesarum'' "Divus Claudius" 1.</ref> De morte Claudii opiniones multas repetit, sed sine nominibus.<ref>''De vita Caesarum'' "Divus Claudius" 44, cf. "Nero" 33.</ref>
 
Linea 43:
</gallery>
 
'''Liber VIII''' breviter historiam [[Gens Flavia|gentis Flaviae]] vitasque principum huius gentis praebet, scilicet [[Vespasianus|T. Flavii Vespasiani]] (qui exercitum Vitellii debellavit) filiorumque [[Titus (imperator)|Titi]] et [[Domitianus (imperator)|Domitiani]], qui in palatio suo interfectus est. Rursus in hoc libro Suetonius citat carmina popularia;<ref>''De vita Caesarum'' "Domitianus" 14, 23;.</ref> etiam opus Domitiani ''[[De cura capillorum (Domitianus)|De cura capillorum]]''.<ref>''De vita Caesarum'' "Domitianus" 18.</ref>
 
== Fortuna operis ==
Librum ''De vita Caesarum'' imitavit inter primos [[Marius Maximus]], scriptor operis hodie deperditi de imperatoribus a [[Nerva]] [[Caracalla]]m usque. Post quem secutus est iste auctor (si re vera singulus fuit) qui fecit et partim finxit ''[[Historia Augusta|Historiam Augustam]]'', id est, vitas imperatorum ab Hadriano usque ad [[Carus (imperator)|Carum]]. Is recognovit Suetonium inventorem fuisse formulae vitarum imperialium, "emendatissimum et candidissimum scriptorem" "cui familiare fuit amare brevitatem".<ref>''[[Historia Augusta]]'' "Quadrigae tyrannorum" 1.1-2.</ref>
 
[[Fasciculus:Vespasian aureus Fortuna.png|thumb|left|Vespasianus.]]
Historici posteriores Suetonium legerunt fere omnes, citaverunt nonnulli, interdum sine nomine. Qui nunc legit [[Eutropius (rerum gestarum scriptor)|Eutropium]], exempli gratia de [[Bellum Gallicum|bello Gallico]] Caesaris scribentem, verba Suetonii recognovit leviter modificata: "per tot successus ter nec amplius adversum casum expertus" (Suetonius); "inter tot successus ter male pugnavit" (Eutropius).<ref>''De vita Caesarum'' "Divus Iulius" 25; Eutropius, ''Breviarium'' 6.17.</ref> Inter lectores antiquos operis Suetonii oportet etiam numerare poetam [[Ausonius|Ausonium]]: ille in serie epigrammatum cuius titulus est ''[[Caesares (Ausonius)|Caesares]]'' viginti quattuor principes laudat, quorum duodecim anteriores (a [[Gaius Iulius Caesar|Caesare]] [[Domitianus|Domitianum]] usque) ex opere Suetonii depicti sunt.
[[Fasciculus:Titus Augustus Denarius.png|thumb|Titus.]]▼
 
▲[[Fasciculus:Titus Augustus Denarius.png|thumb|Titus]]
Aevo mediaevali Suetonium admiraverunt et imitaverunt auctores vitarum regum et imperatorem, inter quos [[Eginhardus]] qui ''[[Vita Karoli Magni (Eginhardus)|Vitam Karoli Magni]]'' scripsit, [[Asserius]] qui ''[[De rebus gestis Alfredi]]''. Eginhardus figuram faciei et corporis imperatoris [[Carolus Magnus|Caroli]] e verbis Suetonii de [[Augustus (imperator)|Augusto]] conficit.<ref>Eginhardus, ''Vita Karoli Magni'' 22; vide ''Asser's Life of Alfred'' ed. W. H. Stevenson (Oxonii 1904) p. lxxxii.</ref> Aevo [[Renascentia]]e eruditi notissimi, [[Desiderius Erasmus]], [[Philippus Beroaldus]], opus ''De vita Caesarum'' recensuerunt;<ref>{{Fabricius Latina}} pp. 494-501.</ref> alii in linguas vernaculares verterunt, sicut [[Lingua Italiana|Italiane]] [[Paulus del Rosso]] ([[1556]]), [[Anglice]] [[Philemon Holland]] ([[1606]]). [[Editio princeps]] operis anno [[1470]] divulgata est; eruditus Iohannes de Gruber enumeravit 200 editiones, vel etiam plures, ab eo anno usque ad [[1829]] editas.<ref>I. de Gruber in ''Jahrbücher für Philologie'' suppl. 3 (1834), 142–149; Ihm (1908) p. ix.</ref>
[[Fasciculus:Domitian denarius son.png|thumb|left|Domitianus cum filio suo]]
 
Recentioribus aevis ei qui disseruerunt de natura auctoris et operis interdum deminuerunt: ''"Sueton schreibt farblos''" ("'Suetonius sine colore scribit"'); ''"Un vero scrittore non è''" ("'Verus scriptor non est"'); ''"un succubo dei fonti''" ("'a fontibus suis compressus"'); ''"often displeasing and sometimes actually incomprehensible''" ("'saepe molestus, interdum imperceptibilis"').<ref>Norden, Funaioli et D'Anna a Lounsbury (1987) citati; Townend (1967), 92.</ref> Qui talia dicebant aut non potuerunt explicare, aut non tentaverunt, quomodo libri ita scripti per undeviginti saecula lectoribus nullo tempore carebant. Eruditi hodie promptius recognoscunt huius scriptoris stylum ''artless'' ("incultum"), sed perspicuum et expolitum.<ref>Wallace-Hadrill (1983); Lounsbury (1987); Murison (1992), viii.</ref>
 
Historici qui nostro tempore de principatu Romano et de imperio ineunte scripserunt, omnes opere Suetonii usi sunt. Qui de [[patronatus|patronatu]] scripserunt, qui prosopographiam aulae principum excogitaverunt, qui vitas imperatorum et coaevalium confecerunt, Suetonium laudant ut repertorem fontium verborumque aliter ignotorum de principibus Romanis generosum et indefatigabilem. Opere Suetonii usus est inter alii [[Robertus Graves]], poëta [[Anglia|Anglicus]] qui et mythistoriam late notam conscripsit de vita [[Claudius (imperator)|Claudii]] sub titulis ''[[I, Claudius|Ego Claudius]]'' et ''[[Claudius the God|Deus Claudius]]'' anno [[1934]] divulgatam. Graves ipse postea libros ''De vita Caesarum'' [[Anglice]] vertit et anno [[1957]] edidit.
Linea 62:
 
== Notae ==
<div class="references-small"><references /></div>>
 
== Bibliographia ==
Receptum de "https://la.wikipedia.org/wiki/De_vita_Caesarum"