Vicipaedia

Quantum redactiones paginae "Titus Livius" differant

Browse history interactively
← Differentia superiorDifferentia proxima →
Content deleted Content added
VisualWikitext
nomen Theodiscum non nobis relevat
m +Bib ex en, ut fortasse >8K sit (10K)
Linea 1:
[[Fasciculus:15th-century painters - Livius Codex - WGA15990.jpg|thumb|upright=1.5|''[[Ab Urbe condita]]'': pagina prima libri manu scripti Monacensis]]
'''Titus Livius''' ([[Patavium (urbs)|Patavi]] fortasse anno [[59 a.C.n.|59]] aut [[64 a.C.n. [[Patavium (urbs)|Patavi]] natus; ibidem circiter annum [[17]] p.C.n. ibidem mortuus) est [[rerum gestarum scriptor]] tempore [[G. Iulius Caesar Octavianus Augustus|Augusti]].
 
== De vita ==
De vita Titi Livii [[nihil]] fere notum est. Natus Patavi in urbe, quae hodie nomine Italico ''Padova'' nota est, bene educatus[[educatio|eruditus]] esse videtur. Circiter annum [[31 a.C.n.]] (post finem [[Bellum civile|belli civilis]]) [[Roma]]m venit, ubi maiorem vitae partem egit (sed sunt, qui dicant eum maiorem partem vitae Patavi degisse). Otiosus in rebus gestis populi Romani scribendis versabatur. Livium, cuius libri publice Romae lecti sunt, mox multi Romani cognoverunt et magni aestimaverunt. Inter admiratores etiam [[Gaius Iulius Caesar Octavianus Augustus|Augustus]] ipse fuit, etiamsi de re publica regenda non idem senserunt. Immo Pompeianum ab Augusto eum appellatum esse [[Cornelius Tacitus|Tacitus]] tradit.<ref>ann. 4,34,3: ''Cremutius [...] exorsus est: Titus Livius, eloquentiae ac fidei praeclarus in primis, Cn. Pompeium tantis laudibus tulit, ut Pompeianum eum Augustus adpellaret.</ref>. Augustus Livium [[Claudius|Claudio]], qui postea [[imperator]]i futurus eratfuturo, magistrum fecit. Livius ipse autem ipse neque publicis neque militaribus magistratibus functus est. Sub finem vitae Patavium revertit, ubi occĭdit.▼
[[File:Ab Urbe condita.tif|thumb|''Ab Urbe condita'', 1714]]▼
▲De vita Titi Livii nihil fere notum est. Natus Patavi in urbe, quae hodie nomine Italico ''Padova'' nota est, bene educatus esse videtur. Circiter annum 31 a.C.n. (post finem [[Bellum civile|belli civilis]]) [[Roma]]m venit, ubi maiorem vitae partem egit (sed sunt, qui dicant eum maiorem partem vitae Patavi degisse). Otiosus in rebus gestis populi Romani scribendis versabatur. Livium, cuius libri publice Romae lecti sunt, mox multi Romani cognoverunt et magni aestimaverunt. Inter admiratores etiam [[Gaius Iulius Caesar Octavianus Augustus|Augustus]] ipse fuit, etiamsi de re publica regenda non idem senserunt. Immo Pompeianum ab Augusto eum appellatum esse [[Cornelius Tacitus|Tacitus]] tradit<ref>ann. 4,34,3: ''Cremutius [...] exorsus est: Titus Livius, eloquentiae ac fidei praeclarus in primis, Cn. Pompeium tantis laudibus tulit, ut Pompeianum eum Augustus adpellaret.</ref>. Augustus Livium [[Claudius|Claudio]], qui postea imperator futurus erat, magistrum fecit. Livius ipse autem neque publicis neque militaribus magistratibus functus est. Sub finem vitae Patavium revertit, ubi occĭdit.
 
== De operibus ==
Titi Livii maximum, sed non unum unicumque opus illi ''Ab urbe condita libri CXLII'' sunt. Sicut apud [[Lucius Annaeus Seneca|Senecam]]<ref>ep.{{dubsig}} 100,9: ''Nomina adhuc T. Livium; scripsit enim et dialogos, quos non magis philosophiae adnumerare possis quam historiae, et ex professo philosophiam continentes libros.''</ref> legimus, etiam de philosophia disseruit dialogis, quos deperditos esse dolemus.
 
Illi ''ab urbe condita'' libri continent res gestas populi Romani inde ab urbe anno [[753 a.C.n.]] condita usque ad [[Nero Claudius Drusus|Drusum maiorem]] anno [[9 a.C.n.]] mortuum. CXLII librorum primi decem libri (quibus Livius res ab urbe condita ad annum [[293 a.C.n.]] gestas exposuit) et libri XXI–XLV tantum exstant (quibus ab anno [[218 a.C.n.]] ad annum [[167 a.C.n.]] quae gesta essent, exposuit). Quas quidem res Livius libris illis deperditis evolverit, nisi ''periochis'' (i.e., argumentis) quibusdam et excerptis fragmentisque non traditur.
 
Verisimile videtur Livium 40 annos opus magnum perficientem aliam partem post aliam scripsisse et edidisse. Opus in partes, quae ex quinque aut decem libris constant, divisum est.
 
Videte exempli gratia partitionem primorum 45 librorum:
* I–XV: prima pars historiae Romanae usque ad primordia belli Punici primi (anno 265 a.C.n.); libri I–V res gestas usque ad finem impetus Gallorum exponunt.
* XVI–XXX: aetas [[Bellum Punicum|Belli Punici]] primi et secundi (ab anno 264 ad annum [[167 a.C.n.]]); libri XXI–XXX Bellum Punicum secundum describunt.
* XXXI–XLV: aetas bellorum in oriente gestorum; libri in ter quinos libros divisi sunt
 
Verisimile videtur partes amissas ad aetates hominum praeclarorum spectantes divisas esse., Sedsed utrum Livius opus volens libro 142 finiverit an usque ad librum 150 (i.e., usque ad mortem Augusti) ducere voluerit, incertum manebit.
 
== De genere scribendi ==
▲[[FileFasciculus:Ab Urbe condita.tif|thumb|''Ab Urbe condita'', 1714]]
Livius res gestas [[Annalesannales|annalium]] modo (i.e., ordinem annorum servans) scripsit. Sicut alii auctores Romani et prodesse et delectare voluit: imprimis exempla singulorum hominum magna virtute praebens mores maiorum laudare et posteris tradere in animo habuit. Ut legentem vel potius audientem moveret, res quasi in scaena peractas ante oculos posuit. Varietatis causa non modo [[oratio obliqua|oratione obliqua]] saepius utebatur, sed brevitatem cum periodis longissimis rotundissimisque etiam coniunxit. Proprietatem quandam verborum Livii [[Gaius Asinius Pollio|Asinius Pollio]] vituperat, quam [[patavinitas|patavinitatem]] nuncupat.
 
Quamquam non congruit, ut Livii rationem historiae narrandae pro nostrae aetatis mensura aestimemus, tamen in affabre compositis libris eius nonnulla iure reprehenduntur. Procul negotiis publicis vitam privatam vivens interdum ignarus locorum et rerum militarium vel politicarum videtur. Porro verum ipse non investigans a praecessoribus percepit, quae digna, ut traderentur, putavit. Nam fontes suos non perquisivit, parum vera a fictis diiudicavit. Plerumque auctoritate unius tantum scriptoris nisus res gestas narrat. Ita fides Livii e fide scriptorum adhibitorum cognoscenda est —: quorum opera excepto Polybio maxima ex parte nobis non sunt nota. Praeterea alacri animo intendebat ad illam priscam virtutem et severitatem Romanorum, quam in primis saeculis [[res publica|rei publicae]] liberae animadverti sibi persuasum erat, se avertens, ut ipse dicit<ref>praefPraef. 5ff.</ref> a conspectu malorum suae aetatis.
 
[[Topica]] quaedam usitata de origine civitatis Romanae e parvis et accertione et a culmine insequentem decessionem etiam Livius affirmat; sed in dubio est, num principatum Augusti finem futurum esse istius morbi et medelam crediderit.
Line 29 ⟶ 33:
 
== Bibliographia ==
*Chaplin, J. D. [[2000]]. ''Livy’s Exemplary History.'' Oxoniae: Oxford University Press.
* {{Fabricius Latina}} pp. 177-201▼
*Damon, C. [[1997]]. From Source to Sermo: Narrative Technique in Livy 34.54.4–8. ''The American Journal of Philology'' 118(2): 251–266.
* Gary B. Miles, ''Livy: reconstructing early Rome''. Ithacae: Cornell University Press, 1995. ISBN 0-8014-3060-7 {{Google Books|fFew1038_6sC|Paginae selectae}}▼
*Davies, J. P. [[2004]]. ''Rome's Religious History: Livy, Tacitus and Ammianus on their Gods.'' Cantabrigiae: Cambridge University Press.
*Dorey, T. A., ed. (1971). ''Livy.'' Londinii: Routledge.
▲* {{Fabricius Latina}} pp. 177-201177–201.
*Feldherr, A. [[1998]]. ''Spectacle and Society in Livy’s History.'' Berkeleiae: University of California Press.
*Hornblower, Simon, et Antony Spawforth, eds. [[2003]]. ''The Oxford Classical Dictionary.'' Oxoniae: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-860641-3.
*Joplin, P. K. [[1990]]. Ritual Work on Human Flesh: Livy’s Lucretia and the Rape of the Body Politic. ''Helios'' 17.1: 51–70.
*Kraus, C. S., et Anthony J. Woodman. [[1997]]. ''Latin Historians.'' Oxoniae: Oxford University Press.<!-- 51–81-->
*Levene, D. S. [[2010]]. ''Livy on the Hannibalic War.'' Oxoniae: Oxford University Press.
*Linderski, J. [[1993]]. Roman Religion in Livy. In ''Livius: Aspekte seines Werkes,'' ed. Wolfgang Schuller, 53–70. Constantiae: Universitätsverlag Konstanz.
▲*Miles, GaryG. B. Miles,[[1995]]. ''Livy: reconstructingReconstructing earlyEarly Rome.''. Ithacae Novi Eboraci: Cornell University Press, 1995. ISBN 0-8014-3060-7. {{Google Books|fFew1038_6sC|Paginae selectae.}}
*Moore, T. J. [[1989]]. ''Artistry and Ideology: Livy’s Vocabulary of Virtue.'' Francofurti: Athenäum.
*Rossi, A. [[2004]]. Parallel Lives: Hannibal and Scipio in Livy’s Third Decade. ''Transactions of the American Philological Association'' 134(2): 359–381.
*[[Ronaldus Syme|Syme, Ronald]]. [[1959]]. Livy and Augustus. ''Harvard Studies in Classical Philology'' 64:27–87.
*Vandiver, E. [[1999]]. The Founding Mothers of Livy’s Rome: The Sabine Women and Lucretia. In ''The Eye Expanded: Life and the Arts in Greco-Roman Antiquity,'' ed. Frances B. Titchener et Richard F. Moorton Jr., 206–232. Berkeleiae: University of California Press.
*Walsh, P. G. [[1961]]. ''Livy: His Historical Aims and Methods.'' Cantabrigiae: Cambridge University Press
 
== Nexus externi ==
Line 37 ⟶ 56:
 
{{DEFAULTSORT:Livius, Titus}}
 
[[Categoria:Historici Romani antiqui]]
[[Categoria:Auctores Latini antiqui]]
Receptum de "https://la.wikipedia.org/wiki/Titus_Livius"