Quantum redactiones paginae "Renatus Cartesius" differant

Content deleted Content added
m ~ (1K, 10K)
Linea 2:
{{Capsa hominis Vicidata}}
[[Fasciculus:Frans_Hals_-_Portret_van_René_Descartes.jpg|thumbnail|Renatus Cartesius. ([[Franciscus Hals]] pinxit).]]
'''Renatus Cartesius'''<ref>Sic [[Petrus Gassendus]] in titulo libri ''Disquisitio metaphysica seu dubitationes et instantiae adversus Renati Cartesii Metaphysicam, et responsa'' (1644); sic saepe postea</ref> seu '''Renatus Des Cartes'''<ref>Seu ''Des-Cartes''; sic, ipso vivo, in titulis librorum Latine divulgatorum, e.g. ''Renati Des-Cartes Meditationes de prima philosophia, inqva Dei existentia et anima immortalitas demonstratvr'' (1641) [http://hooke.lib.cam.ac.uk/cgi-bin/bib_seek.cgi?cat=ul&bib=3355225]; ''Geometria, à Renato Des Cartes anno 1637 Gallicè edita, nunc . . . in linguam Latinam versam et commentariis illustratam'' (1649) [http://hooke.lib.cam.ac.uk/cgi-bin/bib_seek.cgi?cat=ul&bib=3355220]</ref> ([[Francogallice]] ''[[:fr:René Descartes|René Descartes]]''; natus in [[LaHaga Turonica|Hagae HayeTuronicae]] [[31 Martii]] [[1596]]; [[Holmia]]e mortuus [[11 Februarii]] [[1650]]) fuit [[philosophus]] et [[mathematicus]] [[Francia|Francicus]] qui [[aevum illuminationis]] valde impulit. CartesiusQui, cui multa posteriora opera philosophica respondent, saepe pater [[philosophia recens|philosophiae hodiernaerecentis]] appellatur. Praeterea [[scientia (ratio)|scientiam]] et [[mathematica]]m hodiernam quoque impulit.
 
Cartesius quibus proximis discrepuit, immo libro ''Les passions de l'âme'' ('Cupiditatibus animi') se dixit scripturum esse "quasi iam nemo de his scripsit."
 
Dictum omnium praeclarissimum: ''[[Cogito ergo sum|Cogito (ergo) sum]].'' Quod dictum apparet in capite septimo primae partis operis eius ''[[Principia philosophiae]]'': "Ego [[cognitio|cogito]], ergo sum."
 
== Vita ==
Cartesium, cui [[pater]] fuit [[iudex]], in vico Francogallico [[LaHaga HayeTuronica|Hagae Turonicae]] enin Touraine,vico quiFrancogallico nuncen appellatusTouraine{{dubsig}} estex eo "Descartes"appellato, peperit [[mater]], quae autem unum post annum [[phthisis|phthise]] mortua est. Cartesium, quem aluit et [[educatio|eduxit]] [[avia]], appellavit pater Le''le philosophe'' ([[philosophus]]), quia in [[pueritiapuer]] semper deres rebusquaerere quaesiitsolebat.
[[Fasciculus:DescartesGraduationRegistry.JPG|thumbnailthumb|left|Tabularia de Cartesio Universitatis Pictaviensem, [[1616]].]]
 
Decem aut undecim annos natus Cartesius frequentavit [[schola]]m [[Societas Iesu|Societatis Iesu]] Henrici Magni [[La FlècheFlexia]]e in vico. Graduatus apud Universitatem [[Pictavium|Pictaviensem]] studebat, ubi gradum in [[iurisprudentia|lege]] suscepit, cum pater filium iurisperitum fieri vellet. Ille autem numquam legem fecit, qui anno [[1618]] [[miles]] factus est [[Mauritius Nassoviae|Mauritii Nassoviae]].
 
Cartesius die [[11 Februarii]] [[1650]] [[Holmia]]e obiit, ubi ad [[Christina (regina Sueciae)|Reginam Christinam]] docendam vocatus erat; constat eum [[pneumonia]] mortuum esse.
 
== Philosophia ==
Saepe constat CartesiusCartesium primusprimum esse qui compagem [[scientia naturalis|scientiarum naturalium]], his primum crescentibus, fecit. "Discours de la méthode" scribens invidere principia principalia quae aliquis sine dubio scire possit conatur. His in [[animus|animo]] habens, omniaque quae dubitare potest spernens haec restituit ut fundamenta ulteriorae [[scientia (ratio)|scientiae]] faciat.
[[Fasciculus:Descartes3.jpg|thumbnail|Cartesius laborans.]]
 
Linea 35:
=== Rationalismus ===
Cartesius [[ratio]]nem et scientiae et [[intellegentia]]e [[mens|mentis]] esse fontem credens, exemplum dedit cerae:
{{Citatio|Sumamus, exempli causâ, hanc ceram: nuperrime ex favis fuit educta; nondum amisit omnem saporem sui [[mel]]lis; nonnihil retinet [[odor]]is [[flos|florum]] ex quibus collecta est; ejus [[color]], figura, [[magnitudo]], manifesta sunt; dura est, frigida est, facile tangitur, ac, si articulo ferias, emittet [[sonus|sonum]]; omnia denique illi adsunt quae requiri videntur, ut [[corpus]] aliquod possit quàm distinctissime cognosci. Sed ecce, dum loquor, igni admovetur: saporis reliquiae purgantur, odor expirat, color mutatur, figura tollitur, crescit magnitudo, fit [[liquidum|liquida]], fit [[calor|calida]], vix tangi potest, nec jam, si pulses, emittet sonum. Remanetne adhuc eadem cera? Remanere fatendum est; nemo negat, nemo aliter putat. Quid erat igitur in eâ quod tam distincte comprehendebatur? Certe nihil eorum quae [[sensus (biologia)|sensibus]] attingebam; nam quaecunque sub gustum, vel odoratum, vel visum, vel [[tactus|tactum]], vel [[auditus|auditum]] veniebant, mutata jam sunt: remanet cera.|Renatus Cartesius, ''Meditationes de Prima Philosophia,'' meditatio II, xi (1641).}}
 
== Opera Renati Cartesii (electio) ==