Quantum redactiones paginae "Brasilia" differant

Content deleted Content added
Eu modifiquei AE e OE.
Linea 1:
{{latinitas}}
{{capsa civitatis Vicidata}}
'''Brasilia''',<ref>{{GraesseGræsse}}</ref> ([[Lusitane]]: ''Brasil'') rite '''Respublica FoederativaFœderativa BrasiliaeBrasiliæ''' (''República Federativa do Brasil''), est maxima [[America Australis|AmericaeAmericæ Australis]] civitas, quod ad territorii [[Area (geometria)|aream]] et oeconomicasœconomicas res pertinet; sunt quattuor tantummodo orbis terrarum nationes BrasiliaeBrasiliæ maiores. FinitimaeFinitimæ sunt [[Uraquaria]], [[Argentina]], [[Paraquaria]], [[Bolivia]], [[Peruvia]], [[Venetiola]], [[Columbia]], [[Guiana|Guyana]], [[Surinamia]], [[Guiana Francica|Guyana Francica]], et quibuscum civitatibus limes plus quam quindecim milia chiliometrorum extenditur.
 
Nomen ''Brasilia'' nascitur ex [[lignum|ligni]] abundantia in patefactionis tempore nomine, cuius species ''[[CaesalpiniaCæsalpinia brasiliensis]]'' (etiam ''[[CaesalpiniaCæsalpinia echinata]]'') vocatur. Notissimum est Brasiliam [[silva]]s habere multas, quaequæ per areas maximas extenduntur, praecipuepræcipue in septentrionali regione ubi inter eas maxima [[Silva Amazonica]] est sita.
 
Brasilia etiam magnam cum [[mare|mari]] limitem habet, plus quam septem milia chiliometrorum, pulcherrimorum [[litus|litorum]] plenam, inter ea [[urbs|urbis]] [[flumen|fluminensis]] [[litus|litora]] praeclarapræclara sunt. Forsitan [[Ipanema]] litus praeclarissimumpræclarissimum est, quoniam [[Tom Jobim|Antonius Carolus Iobim]], inlustrissimus Brasiliensis [[compositor]] [[musica|musicusque]], clarissimum carmen "Puella Ipanemensis" (Lusitane: ''Garota de Ipanema'') composuit.
 
Caput BrasiliaeBrasiliæ usque ad annum [[1763]] fuit [[Soteropolis (Brasilia)|Soteropolis]]; deinde usque ad [[1960]] [[Urbs Fluminensis]]; posthac est [[Brasiliapolis]] (Lusitane: ''Brasília''). IncolaeIncolæ circiter 184 milliones sunt, area 8 511 965 km&sup2; patet.
 
== Historia ==
Linea 13:
 
== Rectio et civilitas ==
[[Fasciculus:National Congress of Brazil.jpg|left|thumb|[[Congressus Nationalis BrasiliaeBrasiliæ]] in [[Brasiliopolis|Brasiliopole]], [[Caput (urbs)|caput]] BrasiliaeBrasiliæ.]]
Brasiliensis Fœderatio in unione trium autonomicarum politicarum rerum fundatur quaequæ sunt: Civitates, [[Commune|Communia]] et Districtus Fœderalis. Quarta res e supra nominata consociatione orta est: unio. hierarchia inter politicas res non est. FoederatioFœderatio in sex fundamentalibus principiis statuitur quaequæ sunt: [[libertas]], [[civitas]], et [[dignitas]] populi, socialis valor laboris, ius libere [[organizatio|negotiandi]], et [[pluralismus politicus]]. Classici tripartiti Gubernationis rami ([[potestas exsecutiva|exsecutivus]], [[potestas legisfera|legisfer]] et [[potestas iudicialis|iudicialis]] sub [[separatio potestatum|inspectionis et aequilibriiæquilibrii]] systemate), Constitutione formaliter instituuntur. Exsecutivus et legisfer in totis politicis rebus seorsim disponuntur, dum iudicialis solum in foederalifœderali et civitatis gradibus disponitur.
 
Omnes exsecutivi legisferisque ramorum sodales directe eliguntur. Iudices et alii iudiciales officiales designantur postquam ingressionis probatio sustineatur. [[Suffragium]] 18 annos natis et maioribus obligatorium est. Quattuor politicaepoliticæ factiones inter aliquas minores excellunt: [[Factio Operariorum (Brasilia)|Factio Operariorum]] (PT), [[Factio Socialis DemocratiaeDemocratiæ Brasiliensis]] (PSDB), [[Factio Motus Democratici Brasiliensis]] (PMDB) et [[DemocrataeDemocratæ (Brasilia)|DemocrataeDemocratæ]] (antiqua Factio Frontis Liberalis -PFL). Fere omnia gubernationalia administrativaque munera [[auctoritas|auctoritates]] et sedes Exsecutivo affiliataeaffiliatæ exsequuntur.
 
[[Forma gubernationis]] [[democratia|democratica]] [[res publica]] cum [[praesidialismuspræsidialismus|praesidialipræsidiali systemate]]. PraesesPræses [[dux civitatis]] et [[dux gubernationes]] Unionis simul est et per quadriennium eligitur cum possibilitate ut denuo per alium quadriennium eligatur. PraesensPræsens praesespræses [[Ludovicus Ignatius Lula da Silva]] est. Die 27 Octobris anni 2002 electus est et denuo die 29 Octobris anni 2006. PraesesPræses [[Minister Civitatis|Ministros Civitatis]] nominat, ad gubernandum adiuvantes. Singulum legisferum consilium in singula politica re praecipuuspræcipuus legum fons in Brasilia est. [[Congressus Nationalis BrasiliaeBrasiliæ]] FoederationisFœderationis [[bicamerismus|bicamerale]] parlamentum est, in [[Camera Nomothetarum BrasiliaeBrasiliæ]] et in [[Senatus BrasiliaeBrasiliæ|Senatu FoederaliFœderali]] consistens. Iudiciales auctoritates sua [[iurisdictio]]nalia munera fere solum exsequuntur.
 
=== Lex ===
[[Fasciculus:Ellen Gracie e Guido Mantega.jpg|thumb|Minister fiscalis, [[Guido Mantega]], et antiqua praesespræses [[Supremum Tribunal FoederaleFœderale (Brasilia)|Supremi Tribunalis FoederalisFœderalis]], [[Helena Gracie Northfleet]].]]
Brasiliensis lex in [[ius Romanum|Romano]]-[[Germani]]cis traditionibus fundatur. Sic, [[lex civilis (systema legale)|legis civilis]] concepta communes causarum actiones vincunt. Fere tota Brasiliensis lex [[codificatio (ius)|codificatur]], quamquam non codificata statuta substantialem systematis partem, completivo munere functam, quoque repraesentatrepræsentat. Tribunalium decreta interpretativa directoria exordiuntur; verumtamen, aliis specialibus casibus non alligantur, praeterpræter aliquot statuum. Doctrinalia opera et opera academicorum iurisperitorum in legum creationem et in legum casus valide influxerunt. Legitimum systema in Constitutione FoederaliFœderali, die Quinto Octobris anni [[1988]] promulgata et Brasiliensis fundamentalis lex fundatur. Omnis alia legislatio et tribunalium decreta ad eius regulas accommodanda sunt, quaequæ Constitutioni FoederaliFœderali non repugnanda est. Communia et Districtus FoederalisFœderalis suas proprias constitutiones non habent, sed "leges organicas" ([[lingua Lusitana|Lusitane]]: ''leis orgânicas'') habent. LegisferaeLegisferæ res praecipuuspræcipuus statutorum fons, quamquam in aliquibus materiis iudiciale et exsecutivum corpora legales normas perferre potest.
 
[[Iurisdictio]] ab iudicialibus rebus administratur, quamquam raribus statibus Constitutio FoederalisFœderalis Senatum FoederalemFœderalem legaliter iudicare permittit. Militaria, laboralia et comitialia specialia tribunalia etiam sunt. Maximum tribunal [[Supremum Tribunal FoederaleFœderale (Brasilia)|Supremum Tribunal FoederaleFœderale]] est. Hoc systema ultima per decennia ob lentum rhythmum reprehensum est cum quo finalia decreta edicta sunt. Litigia in appellatione varios annos tardare possunt ut solvantur, et aliquibus casibus plus quam decennium consumitur antequam definitiva decreta edicantur.
 
=== ExternaeExternæ rationes et res militares ===
[[Fasciculus:EB Haiti.jpg|thumb|[[Exercitus Brasiliensis]] copiaecopiæ antequam versus missionem [[vis ad pacem servandam|ad pacem servandam]] [[Missio Consociationis Nationum Stabilizationi in Haitia|MINUSTAH]] in [[Haitia]] inscendant.]]
Brasilia politicus oeconomicusqueœconomicusque dux in [[America Latina]] esse quaeritquærit, etiamsi haechæc assertio partim Argentina et [[Mexicum|Mexico]] impugnatur, quaequæ Brasiliensi proposito ut diuturna sedes repraesentativarepræsentativa regionis in [[Concilium Salutis|Consilio Salutis Consociationis Nationum]] obtineatur adversantur. Socialia oeconomicaqueœconomicaque problemata ne Brasilia orbis terrarum potentiam revera exerceat impediunt. Inter [[secundum bellum mundanum]] et annum 1990, tum democraticaedemocraticæ tum [[gubernatio militaris|militares]] gubernationes Brasiliense pondus in mundo expandere quaesiveruntquæsiverunt per sequendos industrialem actum per totam civitatem liberamque [[politia externa|externam politiam]]. Nuperrime, natio laqueos cum aliis [[America Meridionalis|Austroamericanis]] nationibus firmare expetivit, involuta deditaque in multilaterali diplomatia per [[Consociatio Nationum|Consociationem Nationum]] et [[Societas Civitatum Americanarum|Societatem Civitatum Americanarum]]. Brasiliensis praesenspræsens politia externa in positione ut [[potentia regionalis]] in [[America Latina]], dux inter [[civitas in evolutione|civitates in evolutione]] et emergens [[potentia politica|potentia orbis terrarum]] sit fundatur. Brasiliensis externa politia [[multilateralismus|multilateralismum]], pacificarum disputationum pactum et haud interventionem in aliarum nationum rebus ostendit. Constitutio Brasiliensis nationem quaesituramquæsituram esse [[oeconomiaœconomia|oeconomicamœconomicam]], [[Civilitas|politicam]], [[Socialis|socialem]] et [[cultura]]lem Latinoamericanarum nationum [[integratio oeconomicaœconomica|oeconomicamœconomicam integrationem]] quoque determinat.
 
[[Vires ArmataeArmatæ Brasilienses]] [[Exercitus Brasiliensis|Exercitum Brasiliensem]], [[Militia Navalis Brasiliensis|Militiam Navalem Brasiliensem]] et [[Classis AeriaÆria Brasiliensis|Classem AeriamÆriam Brasiliensem]] comprehendit. [[Biocolyticum Militare Brasiliense]] (Civitatis Militare Biocolyticum) ancillaria Exercitus vis Constitutione describitur, sed sub singuli civitatis gubernatoris dominio. Brasilienses vires armataearmatæ potentissimaepotentissimæ in America Latina sunt. Classis AeriaÆria Brasiliensis aeriusærius bellicus Brasiliensium virum armatarum ramus, quaequæ potentissima aeriaæria classis in America Latina est cum circa 700 gubernatis aeronavisæronavis in diaconia. Militia Navalis Brasiliensis de navalibus operationibus et de aquis territorialibus Brasiliensibus custodiendis responsalis est. Antiquissima inter Brasilienses vires armatas et una militia navalis in [[America Latina]] quaequæ aeroplanigeramæroplanigeram, [[NAe São Paulo]] (antiquam [[Foch (R 99)|FS Foch]] [[Militia Navalis Francica|MilitiaeMilitiæ Navalis FrancicaeFrancicæ]]) operatur. Denique, Exercitus Brasiliensis responsalis de in terra fundatis militaribus operationibus est, cum vi circa 190 000 militum.
 
== Subdivisiones ==
Secundum Constitutionem Brasiliensem anni 1988, Brasilia viginti-sex civitatum (etiam Latine appellatarum provinciarum, [[lingua Lusitana|Lusitane]] ''estados''), [[Pagus FoederalisFœderalis|districti foederalisfœderalis]] (Luse: ''distrito federal''), et [[commune|communium]] (Luse: ''municípios'') [[foederatiofœderatio]] est. Harum unitatum nulla ius secessionis a FoederationeFœderatione habet.
 
Civitates in historicis, conventionalibus limitibus per saeculasæcula evolutis fundatur, quamquam aliqui arbitrarii sunt. Civitates scindi aut uniri in novas civitates possunt si earum populus in plebis scito sic decernit. Civitates autonomicas administrationes habent, sua propria vectigalia colligunt et Unionis gubernatione collectorum vectigalium pars accipiunt. Gubernatorem et corpus legisferum (Luse: ''Assembléia Legislativa'') a suo populo directe electa et etiam tribunalia sui iuris habent. Non obstante, civitates liberaeliberæ non sunt ut suas proprias leges sicut in [[CFA|Civitatibus FoederatisFœderatis]] creent. Verbi gratia, criminalibus et civilibus legibus solum Parlamentum Bicamerale Brasiliense suffragium ferre potest.
 
[[Commune|Communia]] scindi aut se coniungere in nova communia possunt si eorum populus in plebis scito sic decernit, dum aliquas Constitutionis FoederalisFœderalis regulas sequantur et limitem in antiqua Civitate servantur. Communia autonomicas administrationes habent, eorum propriorum vectigalium colligunt et Unione et civitatis gubernatione collectorum vectigalium pars accipiucnt. [[Urbis magister|Urbis magistrum]] (Lusitane: ''prefeito'') et legisferum corpus (''Câmara de Vereadores'') a suo populo directe electa habent, sed eis separata Tribunalia non sunt. Vere, Tribunal Civitate instructum aliquaealiquæ communia in una [[commarca]] seu comarcha (Lusitane: ''comarca'', iustitiaeiustitiæ administrativa divisione) comprehendere potest.
 
[[Pagus FoederalisFœderalis|districtus foederalefœderale]] (Lusitane ''Distrito Federal'') [[caput (urbs)|caput]], [[Brasiliapolis|Brasiliapolin]] continet. Pagus foederalisfœderalis vere civitas non est, sed aliquos characteres civitatis et aliquos [[commune|communis]] partitur. In communia non dividitur et Tribunalia pars Systematis Iudicialis FoederalisFœderalis est.
 
Constitutio Brasiliensis territoria incorporata exsistentiam permittit, sed multa non sunt. Anno 1943, intrante Brasilia in secundum bellum mundanum, [[GaetuliusGætulius Vargas|Regimen GaetuliiGætulii Vargas]] septem strategica territoria e limite nationis disiunxit ut directe administrarentur quaequæ erant: [[Amapa]], [[Roraima|Flumen Album]], [[Acre]], [[Rondonia|Guaporia]], [[Lingua Porana]], [[Iguazuvia]] et [[archipelagus]] [[Ferdinandus de Noronha (archipelagus)|Ferdinandi de Noronha]]. Post bellum, prima tria territoria civitates manserunt, nominatis Flumine Albo et Guaporia Roraima et Rondonia respective. LinguaeLinguæ PoranaePoranæ et IguazuviaeIguazuviæ territoria originalem civitatem ad quam pertinebant rediverunt. Civitas [[Silva Crassa]] LinguaeLinguæ PoranaePoranæ territorium et Septemtrionalem IguazuviaeIguazuviæ partem incorporavit. Media Iguazuvia in civitatem [[Parana]]m et Iguazuvia Meridionalis in [[Sancta Catharina (provincia)|Sanctam Catharinam]] ivit. Anno 1988, Ferdinandus de Noronha se civitatis [[Pernambocum|Pernamboci]] partem redidit.
 
De primis Respublicani regiminis annis, quadrata cum forma territorium [[Goyas|GoyaeGoyæ]] terminatum est ut novi capiti paretur. Anno [[1960]], nova [[urbs]] [[Brasiliapolis]] condita est et ''Districtus FoederalisFœderalis'' motus est. PraeteritusPræteritus foederalisfœderalis districtus civitas [[Guanabara]] reditus est usque ad annum [[1975]] cum mersa est cum civitate [[Flumen Ianuarii (provincia)|Flumine Ianuarii]], [[Urbs Fluminensis|commune Urbs Fluminensis]] redita.
 
Anno 1977, [[Silva Crassa]] civitas bipartita est. Septemtrionalis area nomen SilvaeSilvæ CrassaeCrassæ servavit dum Meridionalis area nova civitas [[Silva Crassa Meridionalis]] nominata redita est cuius caput [[Campus Magnus]]. Anno [[1988]], septentrionalis portio [[Goyas|GoyaeGoyæ]] civitatis civitas [[Tocantina|Tocantinorum]] redita est quorum caput [[PalmaePalmæ]].
 
<gallery>
Fasciculus:Brazil (1534).svg|1534<br />[[Archegia hereditaria|ArchegiaeArchegiæ hereditariaehereditariæ]]
Fasciculus:Brazil (1572).svg|1573<br />DuaeDuæ civitates; [[Maragnanum]] et Brasilia
Fasciculus:Brazil (1709).svg|1709<br />[[Sanctus Paulus (provincia)|Sanctus Paulus]] in sua maxima magnitudine.
Fasciculus:Brazil (1789).svg|1789<br />[[Inconfidentia Fodinalis]]
Fasciculus:Brazil (1822).svg|1822<br />Imperiales provinciaeprovinciæ
Fasciculus:Brazil (1889).svg|1889<br />Re Publica ineunte
Fasciculus:Brazil (1943).svg|1943<br />Finitima territoria
Fasciculus:Brazil, administrative divisions (states) - en - colored.svg|1990<br />In praesentipræsenti
</gallery>
 
=== Regiones ===
[[Fasciculus:Regions of Brazil.svg|thumb|Quinque [[regiones BrasiliaeBrasiliæ]].]]
Brasilienses regiones nec politicaepoliticæ nec administrativaeadministrativæ divisiones sunt. Quamquam Brasiliensi lege definiantur, regiones praesertimpræsertim statisticis scopis et interdum ut foederaliumfœderalium pecuniarum applicatio in evolutionis inceptis definiatur utiles sunt.
 
Nationale territorium anno [[1969]] [[Institutum Brasiliense GeographiaeGeographiæ et StatisticaeStatisticæ|Instituto Brasiliensi GeographiaeGeographiæ et StatisticaeStatisticæ]] (IGBE) demographicis statisticisque propositis in quinque regiones divisum est quaequæ sunt: [[Regio Septentrionalis (Brasilia)|Septentrio]], [[Regio Boreorientalis (Brasilia)|Boreoriens]], [[Media Regio Occidentalis (Brasilia)|Media Occidens]], [[Regio Austrorientalis (Brasilia)|Austroriens]] et [[Regio Meridionalis (Brasilia)|Meridies]].
 
Regio Septemtrionalis 45.27% terrestris areaeareæ Brasiliensis tegit, et minimum incolarum numerum habet. [[Manaus|Manao]] qui industrialem zonam sine vectigalibus habet et [[Bethlehem (Brasilia)|Bethlehem]], maximo regionis urbano territorio, exceptis, paululum industrializata et evoluta est. Maximam [[silva pluvialis|silvaesilvæ pluvialis]] vegetationem in mundo et multas indigenas tribus continet.
 
Regio Boreorientalis a circa 30% Brasiliensium incolarum inculta est. Culturaliter diversa est, cum radicibus in Lusitanica coloniali periodo et in Amerindicis et Afrobrasiliensibus elementis fundatis. Etiam pauperrima regio Brasiliensis est et longas sicci climatis periodos patitur.
 
Regio Medioccidentalis parvam demographicam spissitudinem cum aliis regionibus confertur, praesertimpræsertim quia territorii pars mundi maximo loco paludoso, [[Pantanal]]e, simul et parva [[Amazonia|silvaesilvæ AmazonicaeAmazonicæ]] parte Septemtrionali Occidente tegitur. Nihilominus, ampla regionis pars quoque [[Cerradum|Cerrado]], mundi maxima [[savanna]], tegitur. Medioccidentalis regio significanter ad agriculturam affert.
 
Regio Autrorientalis locupletissima et spisse incultissim est. Plus incolas quam quaelibetquælibet AmericaeAmericæ Meridionalis natio et in mundo maximarum [[megalopolis|megalopoleon]] unam et in natione duas maximas urbes; [[Urbs Paulistana|Urbem Paulistanam]] et [[Urbs Fluminensis|Urbem Fluminensem]] habet. Regio diversissima est praecipuampræcipuam regionem mercatoriam Paulistanam et historicas [[FodinaeFodinæ Generales|Fodinarum Generalium]] urbes et eius caput [[Urbs Pulchri Horizontis|Pulchrum Horizontem]], tertium territorium urbanum in Brasilia, Urbis Fluminensis litora et [[Spiritus Sanctus (provincia BrasiliaeBrasiliæ)|Spiritus Sancti]] litus continens.
 
Regio Meridionalis a [[Productus domesticus grossus|PDG]] per capita locupletissima est et maximam [[qualitas victus|qualitatem victus]] in natione habet. Etiam gelidissima Brasiliensis regio est, cum intemporario glaciei et nivis eventu in aliquibus altis areis. PraecipuePræcipue ab EuopaeisEuopæis immigrantibus colonizatur, maxime [[Italia|ItalicaeItalicæ]], [[Germania|TheodiscaeTheodiscæ]] et [[Lusitania|LusitanaeLusitanæ]] originum, quorum culturaeculturæ multum in eam influxerunt.
 
=== Urbes Principes ===
 
[[Fasciculus:JardimBotanicoCuritibaBrasil.1.JPG|thumb|[[Hortus Botanicus CuritybaeCuritybæ]], maxima et opulentissima urbe in [[Regio Meridionalis Brasilia]].]]
* [[Brasiliapolis]] ''(Brasilia)'', [[caput]] [[Pagus FoederalisFœderalis (Brasilia)|Pagi FoederalisFœderalis]]
* [[Urbs Fluminensis]] ''(Rio de Janeiro)'', caput [[Flumen Ianuarium|Fluminis Ianuarii]]
* [[Urbs Paulistana]] ''(São Paulo)'', caput [[Sanctus Paulus (urbs)|Sancti Pauli]]
* [[Curitiba]] vel Curityba caput [[Parana]]e
* [[RecifaeRecifæ|Urbs Recifensis]] ''(Recife)'', caput [[Fernambocum|Fernamboci]]
* [[Soteropolis (Brasilia)|Soteropolis]] ''(Salvador)'', caput [[Bahia]]e
* [[Portus Alacer in Brasilia|Portus Alacer]] ''(Porto Alegre)'', caput Fluvii Magni Meridionalis
* [[Urbs Pulchri Horizontis]] ''(Belo Horizonte)'', caput Fodinarum Generalium
* [[FortalaetiaFortalætia|Urbs Fortalexiensis]] ''(Fortaleza)'', caput [[Ceara]]e
* [[Sanctus Ludovicus (Brasilia)|Sanctus Ludovicus]] ''(São Luís)'' caput [[Maragnanus|Maragnani]]
 
=== Civitates sive provinciaeprovinciæ ===
[[Fasciculus:Regions and states of Brazil.png|thumb|300px|BrasiliaeBrasiliæ civitates]]
[[Linea aequatorialisæquatorialis|Circulus aequatoræquator]] per civitatem [[Amapa]]e Septemtrione et [[Capricorni tropicus|Brumalis Orbis]] per civitatem [[Sanctus Paulus (provincia)|Sancti Pauli]] secat. Meridionallima civitas [[Fluvius Magnus Meridionalis]] amplius ad Meridiem quam tota [[Europa]]ea continens ad Septemtrionem est. [[Acre]] longinquo Occidente nationis, [[Amazonia|Amazonica]] silva tecta, est; [[Parahyba]] orientallima BrasiliaeBrasiliæ civitas; ''Cabo Branco'', in urbe [[Ioannes Persona|Ioannis PersonaePersonæ]] orientallimus locus BrasiliaeBrasiliæ et [[America]]rum. Civitates [[Parana]]e, [[Fluvius Magnus Meridionalis|Fluvii Magni Meridionalis]] et [[Sancta Catharina (provincia)|SanctaeSanctæ CatharinaeCatharinæ]] [[clima temperatum]] habent.
 
Civitas [[Sanctus Paulus (provincia)|Sancti Pauli]] Brasiliense centrum oeconomicumœconomicum est. Cuius agricultura, industria, commercium et diaconiaediaconiæ in Brasilia diversificatissima sunt. Quamquam magna eius productionis pars in alias Brasilienses civitates et in alias nationes exportatur, consumptorum mercatus civitatis [[Sanctus Paulus (provincia)|Sancti Pauli]] quoque BrasiliaeBrasiliæ maximus est. Dissimilis a plerisque Brasiliensibus civitatibus, Sancti Pauli oeconomiaœconomia, adhuc in non litoralibus urbibus, fortis est.
 
[[Urbs Fluminensis]], Brasiliensis notissima et cum multis perclaris prospectibus, caput civitas [[Flumen Ianuarii (provincia)|Fluminis Ianuarii]] est. Antiquiores libri etiamnunc ad civitatem [[Guanabara]]e; Districtu FoederaliFœderali (ReipublicaeReipublicæ capite) anno 1960 in Brasiliam moto, Urbs Fluminensis in condicionem civitatis GuanabaraeGuanabaræ (cuius nomen ad magnum sinum urbem Fluminensem lavantem refert) elevata est; anno 1975, civitas Guanabara in civitatem Fluminis Ianuarii incorporata est et ad communis condicionem cum antiquo nomine urbis Fluminensis redivit.
 
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center; font-size:85%"
Linea 102:
! Caput Latine (Lusicum nomen)
! Area (km²)
! IncolaeIncolæ (2005)
! Spissitudo incolaria (2005)
! [[PDG]] (% totius) (2004)
! PDG per capita (US$) (2004)
! Index Evolutionis HumanaeHumanæ (2005)
! Index alphabetizationis (2003)
! Mortalitas infantilis (2002)
! Exspectatio vitaevitæ (2004)
|-
| [[Fasciculus:Bandeira do Acre.svg|45px|border|vexillum Acris]]
Linea 125:
| 70.8
|-
| [[Fasciculus:Bandeira de Alagoas.svg|45px|border|vexillum AlacunaeAlacunæ]]
| [[AlacunaeAlacunæ]] (''Alagoas'')
| AL
| [[Maceyo]] (''Maceió'')
Linea 139:
| 66.0
|-
| [[Fasciculus:Bandeira do Amapá.svg|45px|border|vexillum AmapaeAmapæ]]
| [[Amapa]] (''Amapa'')
| AP
Linea 154:
|-
| [[Fasciculus:Bandeira do Amazonas.svg|45px|border|vexillum Amazonarum]]
| [[AmazonaeAmazonæ]] (''Amazonas'')
| AM
| [[Manaus]] (''Manaus'')
Linea 167:
| 73.4
|-
| [[Fasciculus:Bandeira da Bahia.svg|45px|border|vexillum BahiaeBahiæ]]
| [[Bahia]] (''Bahia'')
| BA
Linea 181:
| 71.4
|-
| [[Fasciculus:Bandeira Estado Ceara Brasil.svg|45px|border|vexillum CearaeCearæ]]
| [[Ceara]] (''Ceará'')
| CE
| [[FortalaetiaFortalætia|Urbs Fortalexiensis]] (''Fortaleza'')
| 148825.6
| 8097276
Linea 195:
| 69.6
|-
| [[Fasciculus:Bandeira_do_Distrito_Federal_(Brasil).svg|45px|border|vexillum Pagi FoederalisFœderalis]]
| [[Pagus FoederalisFœderalis|Pagus FoederalisFœderalis]] (''Distrito Federal'')
| DF
| [[Brasiliapolis]] (''Brasília'')
Linea 210:
|-
| [[Fasciculus:Bandeira do Espírito Santo.svg|45px|border|vexillum Spiritus Sancti]]
| [[Spiritus Sanctus (provincia BrasiliaeBrasiliæ)|Spiritus Sanctus]] (''Espírito Santo'')
| ES
| [[Urbs Capisabarum]] (''Vitória'')
Linea 223:
| 73.1
|-
| [[Fasciculus:Bandeira de Goiás.svg|45px|border|vexillum GoyaeGoyæ]]
| [[Goyas]] (''Goiás'')
| GO
Linea 251:
| 66.8
|-
| [[Fasciculus:Bandeira de Mato Grosso.svg|45px|border|vexillum SilvaeSilvæ CrassaeCrassæ]]
| [[Silva Crassa]] (''Mato Grosso'')
| MT
Linea 265:
| 72.6
|-
| [[Fasciculus:Bandeira de Mato Grosso do Sul.svg|45px|border|vexillum SilvaeSilvæ CrassaeCrassæ Meridionalis]]
| [[Silva Crassa Meridionalis]] (''Mato Grosso do Sul'')
| MS
Linea 280:
|-
| [[Fasciculus:Bandeira de Minas Gerais.svg|45px|border|vexillum Fodinarum Generalium]]
| [[FodinaeFodinæ Generales]] (''Minas Gerais'')
| MG
| [[Urbs Pulchri Horizontis]] (''Belo Horizonte'')
Linea 293:
| 74.1
|-
| [[Fasciculus:Bandeira do Pará.svg|45px|border|vexillum ParaeParæ]]
| [[Para]] (''Pará'')
| PA
Linea 307:
| 71.4
|-
| [[Fasciculus:Bandeira da Paraíba.svg|45px|border|vexillum ParahybaeParahybæ]]
| [[Parahyba]] (''Paraíba'')
| PB
Linea 321:
| 68.3
|-
| [[Fasciculus:Bandeira do Paraná.svg|45px|border|vexillum ParanaeParanæ]]
| [[Parana]] (''Paraná'')
| PR
Linea 338:
| [[Fernambocum]] (''Pernambuco'')
| PE
| [[RecifaeRecifæ|Urbs Recifensis]] (''Recife'')
| 98311.6
| 8413593
Linea 405:
| 74.5
|-
| [[Fasciculus:Bandeira de Rondônia.svg|45px|border|vexillum RondoniaeRondoniæ]]
| [[Rondonia]] (''Rondônia'')
| RO
Linea 419:
| 70.6
|-
| [[Fasciculus:Bandeira de Roraima.svg|45px|border|vexillum RoraimaeRoraimæ]]
| [[Roraima]] (''Roraima'')
| RR
Linea 433:
| 69.3
|-
| [[Fasciculus:Bandeira Santa Catarina.svg|45px|border|vexillum SanctaeSanctæ CatharinaeCatharinæ]]
| [[Sancta Catharina (provincia)|Sancta Catharina]] (''Santa Catarina'')
| SC
Linea 475:
| 70.3
|-
| [[Fasciculus:Bandeira do Tocantins.svg|45px|border|vexillum TocantinaeTocantinæ]]
| [[Tocantina]] (''Tocantins'')
| TO
| [[PalmaePalmæ (Tocantina)|PalmaePalmæ]] (''Palmas'')
| 277620.9
| 1305728
Linea 492:
 
== Geographia ==
[[Fasciculus:River in the Amazon rainforest.jpg|left|thumb|[[Amazonia|Amazonica silva]] maximum et a speciebus locupletissimum tractum [[silva pluvialis tropica|silvaesilvæ tropicaetropicæ]] in mundo comprehendit]]
Brasilia immensam aream iuxta occidentale [[America Meridionalis|AmericaeAmericæ Meridionalis]] litus occupat et pleramque intestinam continentis regionem continet, [[Uraquaria]]e Meridie; [[Argentina]] e et [[Paraquaria]]e Austroccidente; [[Bolivia]]e et [[Peruvia]]e Occidente; [[Columbia]]e Boreoccidente; et [[Venetiola]]e, [[Surinamia]]e, [[Guiana]]e et FrancicaeFrancicæ praefecturaepræfecturæ transmarinaetransmarinæ [[Guiana Francica|GuianaeGuianæ]] Septemtrione finitima; e [[HemisphaeriumHemisphærium Septemtrionale|Septemtrionali]] in [[HemisphaeriumHemisphærium Meridionale]] extensa. Magnitudinis, levaminis, climatis, et opium naturalium factoria Brasiliam geographice diversam faciunt. Brasilia quinta amplissima natio in mundo -post [[Russia]]m, [[Canadia]]m, [[Res Publica Popularis Sinarum|Rem Publicam Popularem Sinarum]] et [[CFA|Civitates FoederatasFœderatas]]- et tertia amplissima in [[America|Americis]] est; cum tota area 8 511 965 chiliometrorum (5 289 090 milium passuum), inclusis 55 455 chiliometris (34 458 milibus passuum) aquaeaquæ. BrasiliaeBrasiliæ [[Zona temporalis|zonaezonæ temporales]] sunt; ex [[UTC]]-4 Septemtrione (excepta [[Para]]) et mediis civitatibus in UTC-3 Orientalibus civitatibus, tempus officiale Brasiliense et UTC-2 Atlanticis insulis.
 
Brasiliensis topographia etiam diversa est, [[collis|colles]], [[mons|montes]], [[aequoræquor]]a, [[terra montuosa|terras montuosas]] et [[phrygana]]s continens. Maxima Brasiliensis pars inter 200 metra (660 pedes) et 800 metra (2600 pedes) alta iacit. Principalis terraeterræ superioris area maximam Meridionale nationis dimidium partem occupat. Boreoccidentales oropedii partes in latis, planis terrenis quaequæ parvis, rotundis collibus rumpuntur consistunt. Austrorientalis pars asperior est, cum contorta iugorum et montium perpetuorum usque ad 1200 metra (3900 pedes) altorum mole. HaecHæc inter iuga [[Manticaria]] mons ([[Lingua Lusitana|Lusitane]]: ''Serra da Mantiqueira''), [[Spinatius]] mons (Lusice: ''Serra do Espinhaço'') et [[Mons Maris]] (Lusice: ''Serra do Mar'') excellunt. Septemtrione, [[Scutum Guianense|Oropedia Guianensia]] praecipuampræcipuam siccationis divisionem formant, separandis fluminibus ad Meridiem in [[Sinus Amazonicus|Sinum Amazonicum]] fluentibus a fluminibus in fluminis [[Orinocum|Orinoci]] systema in Venetiola ad Septemtrionem influentibus. Maximum Brasiliense cacumen [[Cacumen NebulaeNebulæ]] (Lusice: ''Pico da Neblina''), 3014 metra (9890 pedes) altum, et minima terra [[Oceanus Atlanticus]], 0 metra pedesque altus, est. Brasilia densum contortumque [[systema siccationis|fluviale systema]], in mundo latissimorum unum cum octo principalibus siccationis sinibus omnibus in Oceanum Atlanticum influentibus, habet. PraecipuaPræcipua inter flumina [[Amazonum flumen|AmazonaeAmazonæ]], maximum flumen secundum aquaeaquæ volumen et secundum longissimum in mundo; [[Parana Flumen|Parana]] et eius praecipuapræcipua accessio, [[Iguazuvium flumen]], ubi [[Cataracta Iguazuviensis]] est; et flumina [[Flumen Nigrum (Amazonum)|Nigrum]], [[Sanctus Franciscus (flumen)|Sanctus Franciscus]], [[Xinguvium]], [[Flumen Ligneum|Ligneum]] et [[Flumen Tapaiorum|Tapaii]] excellunt (Lusice: ''Amazonas, Paraná, Iguaçu, São Francisco, Xingu, Madeira'' et ''Tapajós'' respective).
 
=== Clima ===
 
Brasiliense clima amplam meteorologicarum condicionum varietatem per magnam geographicam scalam et variam topographiam comprehendit sed maxima nationis pars tropica est. Secundum [[classificatio climatica Köppeniana|Köppenianum systema]] analyzata,{{dubsig}} Brasilia hospitio quinque principalia subgenera climatica; aequatorialeæquatoriale, [[zona tropica|tropicum]], semiaridum, tropicum oropedicum, et temperatum accipit; quaequæ ex [[Linea aequatorialisæquatorialis|aequatorialibusæquatorialibus]] [[silva pluvialis tropica|silvis pluvialibus tropicis]] septemtrione in [[clima semiaridum|semiarida]] [[deserta]] Boreoriente, in [[clima temperatum|temperatas]] [[silva temperata pinophytorum|silvas pinophytorum]] meridie, et in [[tropicus|tropicas]] [[savanna]]s Media Brasilia extenduntur. MultaeMultæ regiones omnino dissimilia microclimata habent.
 
[[Clima aequatorialeæquatoriale]] maximaemaximæ Septentrionalis BrasiliaeBrasiliæ partis proprium est. [[Tempus siccum]] veru non est sed aliquaealiquæ variationes in periodo ubi pleraque pluvia cadit sunt. Media temperatura 25&nbsp;°C (77&nbsp;°F) est cum significativioribus temperaturaetemperaturæ variationibus inter diem et noctem quam inter anni tempora. In mediam Brasiliam pluvia temporarior est, quod character climatis [[zavana|zavanici]] est. HaecHæc regio ampla lataque est ut [[Sinus Amazonicus]], sed longe ad Meridiem moderate alta extenditur et dissimillimum clima habet. Intestino Boreoriente, temporaria pluvia adhuc extremior est. [[Clima semiaridum|Climatis semiaridi]] regio minus quam 800 milimetra (31 pollices) pluviaepluviæ generaliter{{dubsig}} accipit, quaequæ bimestri aut trimestri periodo cadit. E [[Bahia]]e Meridie, prope [[Sanctus Paulus (provincia)|Sanctum Paulum]], pluviosa distributio mutat, hic aestimabilisæstimabilis pluviaepluviæ aliquod omnibus mensibus evenit. Meridiei [[clima temperatum|temperataetemperatæ condiciones]] sunt, cuius media temperatura infra 18&nbsp;°C (64&nbsp;°F) est cum gelidis hiemibus, [[pruina|pruinis]] satis frequentibus et raris [[nix|stiricidiis]] in montuosis terris.
 
=== Silvestris vita ===
[[Fasciculus:Ara ararauna -Blue-and-gold Macaw -head and neck.jpg|thumb|''[[Ara ararauna]]'' est usitatum [[animal]] Brasiliense. Civitas in mundo variissimarum [[aves|avium]] et [[reptilia|reptilium]] multitudinum unam habet.]]
Brasiliense amplum territorium dissimilia [[oecosystemaœcosystema]]ta comprehendit, inter quaequæ [[Amazonia|silva pluvialis Amazonica]], propter suam maximam diversitatem [[biologia|biologicam]] in mundo agnitam; [[silva Atlantica]] et [[Cerradum]], quaequæ cuncta maximaemaximæ mundi [[biodiversitas|biodiversitatis]] aliquod sustinent. Meridie, [[Silva temperata pinophytorum|silva pinus]] [[Araucaria|araucarii]] sub temperatis condicionibus crescit. Uberrima silvestris [[vita]] Brasiliensis naturalium [[biochor]]um varietatem ostendit; nihilominus valde ignota manet et novaenovæ speciei fere quotidie inveniuntur. [[Scientista]]e totum [[planta|vegetalium]] aut [[animalia|animalium]] [[Species (taxinomia)|specierum]] numerum in Brasilia ad quattuor miliones appropinquare posse aestimantæstimant. Maxima inter [[mammalia]] sunt [[puma]]e, [[onca]]e, [[pardalis|pardales]], rari [[Speothos venaticus|speothoi]], et [[Vulpes (genus)|vulpes]]. [[TayassuidaeTayassuidæ]], [[tapirus|tapiri]], [[vermilingua]]e, [[folivora]]e, [[didelphinaedidelphinæ]], et [[dasypodidaedasypodidæ]] abundant. [[CervidaeCervidæ]] meridie numerosi sunt, et complurum specierum [[simius|simii]] in septentrionalibus silvis imbricis abundant.
 
NaturaeNaturæ circumiectaecircumiectæ cura in Brasilia universo naturaenaturæ protectionis studio respondendo auxit. Eius naturale patrimonium rei pecuariaepecuariæ cura, [[agricultura]], [[industria lignea|lignea]] [[ferraria|fodinalique industria]], [[migratio humana|humanis catoeciiscatœciis]], [[petroleum|petrolei]] [[fomes fossilis|gasiique naturalis]] extractione, [[piscatio|piscatione excessiva]], urbium expansione, [[commercium animalium|commercio animalium]], [[ignis|incendiis]], [[mutatio climatica|mutatione climatica]], [[Moles (agger)|molibus]] infrastructuris, [[contaminatio aquaeaquæ|contaminatione aquaeaquæ]] et [[species invasiva|speciebus invasivis]] in periculum vocatur. Multis in locis reipublicaereipublicæ, natura circumiecta evolutione in periculum vocatur. [[Autovia]]rum constructio antea remotos locos agriculturaeagriculturæ et [[catoeciacatœcia]]e patefecit; moles valles et silvestris vitaevitæ biochores inundaverunt; et fodinaefodinæ prospectum raserunt et contaminaverunt.
 
== OeconomiaŒconomia ==
Brasilia maxima [[oeconomiaœconomia nationalis|nationalis oeconomiaœconomia]] in [[America Latina]], decima oeconomiaœconomia secundum commecialem collybum et nona in [[Par acquirendi potestas|par acquirendi potestate]], secundum [[AerariumÆrarium Monetarium Internationale]] et [[Argentaria Mundana|Argentariam Mundanam]], est; cum ponderis evolutisque [[agricultura]], [[ferraria|fodinali industria]], [[manufactura]], et [[campus tertiarius oeconomiaeœconomiæ|diaconiarum campo]], non minus quam cum ponderis laborali aerarioærario. Respublica suam praesentiampræsentiam in internationalibus pecuniariis et [[materia primitiva|materiarum primitivarum]] mercatibus expandit, et quattuor emergentibus oeconomiarumœconomiarum nominatarum [[BRIC]] circuli unam respicitur. Respublica [[Mercatus Communis Meridiei|Mercomer]] ([[lingua Lusitanica|Lusice]]: ''Mercosul''), Mercatus Communis Meridiei, anno [[1991]] conditi, socia est. Cuius propositum [[liberum commercium]] et fluidum mercium, [[homo|hominum]] et [[Nummus|nummorum]] motum provehere est. Brasilienses merces exportataeexportatæ prosperaeprosperæ sunt novam magnatum generationem creantes. Principales inter merces exportatas [[aeroplanumæroplanum|aeroplanaæroplana]], [[coffeum]], [[autocinetum|autocineta]], [[Glycine (genus)|soiam]], [[ferrum|ferreum minerale]], [[potio malosinensis|potionem malosinensem]], [[Chalybs|chalybem]], [[Ethanol|aethanolæthanol]], [[textilia]], [[calceamentum]], [[bubula muriatica|bubulas muriaticas]], et [[apparatus electricus|apparatus electrici]] sunt. Maxima conlocationis pecuniariaepecuniariæ flos in [[historia]] in cursu est; anno [[2007]], Brasilia quattuor annorum destinatum eiecit ut 300 biliones [[dollarium (CFA)|dollariorum]] sumuntur quaequæ [[via|vialem reticulationem]], [[ergasterium energeticum|ergasteria energetica]] et [[portus]] renoventur. Brasiliensis prospera oeconomiaœconomia acceleratur, cum [[biofomes|biofomitibus]] et [[oleum|oleo aquaeaquæ profundaeprofundæ]] energeticam libertatem suppeditantibus et cum gubernatione satis pecuniaepecuniæ conligente ut deserta irrigentur et strata autocinetica per Amazonicam [[silva pluvialis|silvam pluvialem]] bituminentur. Brasilia suum [[nummus|nummum]], [[Regalis (moneta BrasiliaeBrasiliæ)|regalem]], [[dollarium (CFA)|dollario Civitatum FoederatarumFœderatarum]] anno [[1994]] aequiparavitæquiparavit. Nihilominus, post [[Crisis Nummaria Asiatica (1997)|Crisem Nummariam Asiatici Orientis]],{{dubsig}} [[Russia|Russicam]] infitiationem anni [[1998]] et adversorum nummariorum eventuum series eam sequentes, Media Argentaria Brasiliensis suam monetariam rationem temporarie administrataeadministratæ fluctuationis proposito mutavit tempore criseos,{{dubsig}} donec definitive regimen cambiale{{dubsig}} in liberam fluctuationem anno [[1999]] mutavit.
 
Brasilia [[AerariumÆrarium Monetarium Internationalis|AerariiÆrarii Monetarii Internationalis]] auxiliarem fascem medio anno [[2002]] 30.4 bilionum [[dollarium(CFA)|dollariorum]], ingentis quantitatis illo tempore, accepit. AerariiÆrarii Monetarii Internationalis pecunia credita praematurepræmature Media Argentaria Brasiliensi anno 2005 soluta est (terminus solutionis anno 2006 destinatus erat). [[Media Argentaria Brasiliensis|MediaeMediæ ArgentariaeArgentariæ Brasiliensis]] rationum una praesenspræsens tractatio excurrentium speculativorum brevis termini capitum affluentiarum in nationem paucis mensibus abhinc est quod partim recentem [[dollarium (CFA)|dollarii Statunitensis]] casum explanare contra [[regalis (moneta BrasiliaeBrasiliæ)|regalem]] in periodo potest. Nihilominus, [[collocatio pecuniaria externa directa]] (CPED), longo termino conexa et minus speculativa collocatio in productione, 193,8 biliones anno 2007 esse aestimaturæstimatur. Inflationis inspectio et dominium in praesentipræsenti praecipuumpræcipuum munus MediaeMediæ ArgentariaeArgentariæ Brasiliensi in conlocandis brevis termini faenoribusfænoribus aguntur ut monetariaemonetariæ rationis mensura. Anno 2007, [[aequilibriumæquilibrium commerciale]] 43.6 bilionum [[dollarium (CFA)|dollariorum]] redundantia fuit. Exportationes: 159.2 bilionum dollariorum. Principales mercatus: [[Civitates FoederataeFœderatæ AmericaeAmericæ]] (15.8%), [[Argentina]] (9.0%), et [[Res Publica Popularis Sinarum|Sina]] (6.7%). Importationes: 115.6 biliones dollariorum. PraecipuiPræcipui praebitorespræbitores: Civitates FoederataeFœderatæ 15.7%, Sina 10.5%, et Argentina 8.6%.
 
=== Componentia ===
[[Fasciculus:Faz_S_Sofia_canavial_090607_REFON.JPG|thumb|[[Saccharum officinarum|Harundinetum saccharum]], in civitate [[Sanctus Paulus (provincia)|Sancti Pauli]].]]
BrasiliaeBrasiliæ "[[gradus collocationis pecuniariaepecuniariæ|oeconomicusœconomicus collocationis gradus]]" diversus est, [[agricultura]]m, [[industria]]m et diaconiarum multitudines complexus. Brasilia demum pondus suum in prospera oeconomiaœconomia et fortiore mundano dominatu ponit. Recens oeconomicaœconomica vis propter partim mundanum [[materia primitiva|materiarum primitivarum]] pretiorum florem cum incremento de [[bubula (caro)|bubula]] ad [[Glycine (genus)|soiam]] fuit. Prospectus magna [[Petroleum|petrolei]] et [[gasium|gasii]] repertione iuvatus est. Mundana in agricultura et opibus naturalibus potentia, Brasilia maximam prosperitatis diruptionem quaequæ tribus in decenniis testata est incohavit. DemonstrataeDemonstratæ [[minerale]]s [[opes]] extensaeextensæ sunt. Magna [[ferrum|ferri]], [[Manganum|mangani]] suppletoria ponderis [[industria]]lium materiarum primitivarum [[fons|fontes]] et exportationum reditus sunt. [[Niccolum|Niccoli]], [[Stannum|stanni]], [[chromitum|chromiti]], [[Bauxense metallum|bauxiti]], [[Beryllium|beryllii]], [[Cuprum|cupri]], [[Plumbum|plumbi]], [[Wolframium|wolframii]], [[Zincum|zinci]], [[aurum|auri]], et aliorum [[minerale|mineralium]] deposita usurpantur.
 
[[Agricultura]] et contigui campi ut [[silvicultura]], [[indusria lignea]], et [[piscatus]] rationem 5.1% [[productus domesticus grossus|productus domestici grossi]] anno 2007 reddiderunt. Executio quaequæ [[industria agrialimentaria|agrindustriam]] loco distinctionis in Brasiliense [[aequilibriumæquilibrium commerciale|libra commerciali]] ponit, contemptis repagulis commercialibus et subsidiariis rationibus quaequæ evolutaeevolutæ nationes adoptaverunt. Brasilia positiva [[agricultura]]li [[aequilibriumæquilibrium commerciale|libra commerciali]] 40 [[dollarium (CFA)|dollariorum]] anno 2007 fruita est. Natio maxima in mundo productrix [[Saccharum officinarum|calami dulcis]], [[coffeum|coffei]], [[tropicus|tropicorum]] [[fructus|fructorum]], densataedensatæ congelataecongelatæ [[potio malosinensis|potionis malosinensis]] est et maximum commerciale [[bos|bovinum]] agmen in mundo habet. Brasilia secunda maximi ponderis productrix [[Glycine (genus)|soiaesoiæ]], [[Zea mays|maizi]], [[gossypium|gossypii]], [[cacao]]nis, [[tabacum|tabaci]] et [[silva|silvestrium]] [[productum|productorum]] est. [[Industria]] ut [[autocinetum|autocinetica]], [[chalybs|chalybis]], [[petrochemica]], [[computratum|computatoria]], [[aeronavisæronavis|aeronavalisæronavalis]] aut [[bonum durum|bonorum durorum]] inter alias, rationem 30.8% [[productus domesticus grossus|productus domestici grossi]] reddidit. Industria geographice multo densatur, cum praecipuispræcipuis concentrationibus<ref>Ernestus Gotthold Struve D., ''Paradoxum chymicum sine igne'', IenaeIenæ, 1715, apud Ernestum Claudium Bailliar, p. 55. [http://books.google.com.br/books?id=s8MPAAAAQAAJ&pg=PT62&lpg=PT62&dq=concentrationibus&source=bl&ots=g6-lXUDh65&sig=_LFxoUn2xECZDsD0_jbEtnhzhIk&hl=pt-BR&sa=X&ei=hfdfT8_FCOni0QHy2tynBw&sqi=2&ved=0CEYQ6AEwBQ0CEYQ6ÆwBQ#v=onepage&q=concentrationibus&f=false] [[Libri Googles]] {{Ling|Latine}}</ref> in [[Urbs Paulistana|Paulistano]], [[Urbs Fluminensis|Fluminense]], [[Curitiba]]e, [[CampinaeCampinæ|Campinarum]], [[Portus Alacer in Brasilia|Portus Alcris]], [[Urbs Pulchri Horizontis|Pulchri Horizontis]], [[Soteropolis (Brasilia)|Soteropolitano]], [[RecifaeRecifæ|Recifarum]], et [[FortalaetiaFortalætia]]e territoriis urbanis. Technologice provectaeprovectæ industriaeindustriæ quoque multo his in locis densantur.
 
=== Periegesis ===
[[Fasciculus:Iguacu-001.jpg|left|thumb|[[Cataracta Iguazuviensis]], in civitate [[Parana]]e]].
Secundum [[Consociatio Mundana Periegetica|Consociationem Mundanam Periegeticam]], Brasilia 5 026 miliones salutatorum anno [[2007]] habuit, principalis destinatus in [[America Meridionalis|America Meridionali]]. Anno [[2005]], [[Urbs Fluminensis]], [[AestuariumÆstuarium Iguazuvense]], [[Urbs Paulistana]], [[Florianopolis]] et [[Soteropolis (Brasilia)|Soteropolis]] a periegetis visitatissimaevisitatissimæ urbes otiosis excursionibus fuerunt. Anno 2006, [[Urbs Fluminensis|Fluminensis]] et [[FortalaetiaFortalætia|Fortalexiensis]] urbes populo gratissimi destinatus nationalibus salutatoribus fuerunt. Plerique internationales salutatores anno 2007 ex [[Argentina]] (18.3%), [[Civitates FoederataeFœderatæ AmericaeAmericæ]] (13.9%) et [[Lusitania]] (5.6%) venerunt.
 
Brasilia amplam optionum varietatem tam nationalibus quam internationalibus periegetis offert, cum cuius naturales areaeareæ eius populo gratissimum periegeticum productum sunt, [[periegesis oecologicaœcologica|periegeseos oecologicaeœcologicæ]] combinatio cum [[otium|otio]] et [[delectatio]]ne, praecipuepræcipue solis litorisque, [[iter adventuraeadventuræ|itinerum adventurosorum]], non minus quam [[historia|historica]] et [[periegesis culturalis|culturalis periegesis]]. Inter popularissimos destinatus sunt [[Pantanal]], tropicus [[hygrobiotopos]] in [[Regio Medioccidentalis (Brasilia)|Regione Medioccidentali]]; [[Amazonia|silva Amazonica]] in [[Regio Septemtrionalis (Brasilia)|Regione Septemtrionali]]; culturalis historicaque periegesis in civitatibus [[FodinaeFodinæ Generales|Fodinarum Generalium]] et [[Bahia]]e; [[litus|litora]] et [[moles arenosa]]e in [[Regio Boreorientalis (Brasilia)|Regione Boreorientali]]; [[litus|litora]] in civitatibus [[Flumen Ianuarii|Fluminis Ianuarii]] et [[Sancta Catharina (provincia)|SanctaeSanctæ CatharinaeCatharinæ]]; [[Clima temperatum|temperati]] [[mons|montes]] in [[Regio Meridionalis (Brasilia)|Regione Meridionali]]; et [[negotium|negotiorum]] itinera [[urbs Paulistana|urbem Paulistanam]].
 
=== Energia ===
[[Fasciculus:Itaipu Dam.jpg|thumb|[[Itaipuvia|Agger Itaipuviensis]], mundi maximum [[ergasterium hydroelectricumhydrœlectricum]] per energiaeenergiæ generationem, in civitate [[Parana]]e.]]
Brasilia decima maxima energiaeenergiæ consumptrix et tertia Occidentali in HemisphaerioHemisphærio est, post [[Civitates FoederataeFœderatæ AmericaeAmericæ|Civitates FoederatasFœderatas]] et [[Canada]]m. Cuius energia e [[energia renovabilis|renovabilibus fontibus]], praesertimpræsertim ex [[hydroelectricitashydrœlectricitas|hydroelectricitatehydrœlectricitate]] et [[aethanolæthanol]]e et ex irrenovabilibus fontibus, praesertimpræsertim ex oleo et [[gasium naturale|gasio naturali]] venit. Per ultima tria decennia Brasilia laboravit ut viabilis optio benzino creetur. Cum suo in [[Saccharum officinarum|calamo dulci]] fundato liquore propulsorio, civitas hoc tempore libertas energetice fieri potest. Brasiliense [[aethanolæthanol]]ico [[programma]], [[Anni 1970|annis 1970/1979]] respondens ad [[oleum|oleici]] [[mercatus]] incertitudines ortum, intermittenter bene successit. Ceterum, multi Brasilienses "[[liquor propulsorius flexibilis|flexibilis liquoris]]" [[autocinetum|autocineta]] gubernant quaequæ cum seu aethanoleæthanole seu benzino operantur et consumptorem eum cum optione villima, crebro aethanoleæthanole, implere sinunt. Nationes cum magnis liquoris propulsorii exigentiis ut [[India]] et [[Res Publica Popularis Sinarum|Sina]] Brasiliensem progressum attente sequuntur. [[Civitates FoederataeFœderatæ AmericaeAmericæ]] parvis gradibus in aethanolisæthanolis usum eunt, sed suus processus, fretus [[maizum|maizo]], longior [[sumptus|cariorque]] est. Insuper, nationes ut [[Iaponia]] aut [[Suecia]] [[aethanolæthanol]] e Brasilia important quod ad complenda sua oecologicaœcologica munera sub [[Protocollon Kyotense|Protocollo Kyotensi]] iuvet.
 
Brasilia secunda in [[America Meridionalis|America Merdionali]] [[oleum|olei]] rudis suppletoria habet et in [[mundus|mundo]] rapidissime crescentium [[oleum|olei]] productorum unus est. Natio in mundo principalium [[hydroelectricitashydrœlectricitas|hydroelectricitatishydrœlectricitatis]] productorum unus est. TotaeTotæ instructaeinstructæ in [[electricitas|electricitatis]] generatione capacitatis 90 000 megavattiorum, [[hydroelectricitashydrœlectricitas]] rationem 66 000 megavattiorum (74%) reddit. [[Energia atomica]] rationem circa 4% Brasiliensis electricitatis reddit. Brasilia olei civitas praepollenspræpollens fietur, cum ingentibus olei detectionibus recentibus temporibus.
 
=== Scientia et technologia ===
[[Fasciculus:EmbraerEmbrær 190.jpg|left|thumb|[[EmbraerEmbrær E-Jets|EmbraerEmbrær E-190]] [[pyraulocinetum viatorum]], in Brasilia evolutum.]]
Brasiliensis scientia reapse primis [[saeculumsæculum 19|saeculisæculi noni]] decenniis incepit, [[Reges LusitaniaeLusitaniæ|Familia Regali Lusitana]], a [[Ioannes VI (rex LusitaniaeLusitaniæ)|Ioanne VI]] ducta, [[Urbs Fluminensis|Urbem Fluminensem]] perventa, ex ab [[Neapolio Bonaparte I|Neapolionici]] exercitus invasione [[Lusitania]]e anni 1807 effugiente. Usque ad tunc, Brasilia [[Lusitania|Lusitana]] [[colonia]] sine [[universitas|universitatibus]] et cum culturalium scientificarumque societatum inopia erat, totum dissimiliter antiquarum Americanarum [[Imperium Hispanicum|Imperii Hispanici]] coloniarum quod, quamquam multos [[alphabetizatio|analphabetos]] cives ut Brasilia aut Lusitania habebat, nihilominus numerum universitatum usque a [[saeculumsæculum 16|saeculosæculo decimosexto]] habebat.
 
Technologica investigatio in Brasilia valde publicis in [[universitas|universitatibus]] et investigationis institutis geritur. Nihilominus, plus quam 73% pecuniaepecuniæ basicaebasicæ investigationi a gubernationalibus fontibus adhuc surgitur. Brasiliensium notissimorum technologicorum sedum aliquaealiquæ [[Institutum Osvaldi Cruz]], [[Institutum Butantanense]], [[Commandum Generale TechnologiaeTechnologiæ AerosideralisÆrosideralis]], [[Societas Brasiliensis Investigationis AgripecuariaeAgripecuariæ]] et [[Institutum Nationale Investigationis Sideralis]] ([[lingua Lusitana|Lusice]]: ''Instituto Oswaldo Cruz, Instituto Butantan, Comando-Geral de Tecnologia AerospacialÆrospacial, Empresa Brasileira de Pesquisa Agropecuária'' et ''Instituto Nacional de Pesquisas Espaciais'') sunt. Brasilia optimum provectum siderale programma in [[America Latina]] habet cum significativis capacitatibus vehiculorum iaciendorum, emissionum collocandarum et satellitum fabricandarum. Die 14 Octobris anni 1997, [[Agentura Sideralis Brasiliensis]] (Lusitane: ''Agência Espacial Brasileira'') foedusfœdus cum [[NASA]] obsiganavit ad partes [[Internationalis Sideralis Statio|Internationali Siderali Stationi]] suppeditandas. [[Uranium]] in [[Ergasterium Liquoris Propulsorii Nuclearis Resendense|Ergasterio Liquoris Propulsorii Nuclearis Resendensi]] ditatur ut oleum nationalibus [[energia|energeticis]] exigentiis suppeditetur. CoeptaeCœptæ adumbrationes ad conficiendam nationalem primam [[navis submarina nuclearis|navem submarinam nuclearem]] sunt. Brasilia trium [[America Latina|Latinoamericanarum]] nationum cum [[Synchrotron]]ico Laboratorio, investigationis sedes de [[physica]], [[chemia]], [[scientia materiarum]], [[biologia|scientiis vitaevitæ]] una.
 
=== Transvectio ===
[[Fasciculus:AeroportoÆroporto do recife.jpg|thumb|[[AeroportusÆroportus Internationalis Recifensis|AeroportusÆroportus Internationalis Gilberti Freyre]] in [[RecifaeRecifæ|urbe Recifensi]].]]
Circa 2 498 aeroportuumæroportuum in Brasilia sunt, inclusis appulsus campis. Natio secundum maximum aeroportuumæroportuum numerum in mundo habet, post solum [[Civitates FoederataeFœderatæ AmericaeAmericæ|Civitates FoederatasFœderatas]]. [[AeroportusÆroportus Internationalis Paulistanus-Guarulliensis]], in [[urbs Paulistana|urbe Paulistana]] vicinitate situs, maximus occupatissimusque aeroportusæroportus nationis est, plerosque populares commercialesque transitus nationis tractans et urbem Paulistanam cum propemodum praecipuissimispræcipuissimis urbibus mundi conectens. Brasilia 34 [[aeroportusæroportus internationalis|aeroportusæroportus internationales]] et 2464 [[aeroportusæroportus regionalis|aeroportusæroportus regionales]] habet.
 
[[Via]]e principales oneris et insessorum transitus latores in Brasilia sunt. PraesesPræses [[Vasingtonius Ludovicus]] (1926–1930) "gubernare vias aperire esse" dicere solebat. Brasilienses gubernationes [[via]]s ferriviis et aquaticis viis semper priorizavit. PraesesPræses [[Iuscelinus Kubitschek de Oliveira|Iuscelinus Kubitschek]] (1956–1960), qui [[Brasiliopolis|Brasiliopolin]] concepit et construxit, alius viarum incitator erat. [[Iuscelinus Kubitschek de Oliveira|Iuscelinus Kubitschek]] [[industria autocinetica|magnarum societatum autocinetorum fabricatoriarum]] inaugurationi responsalis fuit ([[Volkswagen]], [[Ford Motor Company]], et [[General Motors]] in Brasiliam advenerunt Iuscelino Kubitschek gubernante), et una rerum quibus ad eas attrahendas usi sunt, profecto, viarum constructioni favere fuit. Hodie, praeterpræter eas, natio [[Audi]], [[BMW]], [[Chrysler]], [[Citroën]], [[Fiat]], [[Hyundai]], [[Mercedes-Benz]], [[Mitsubishi motors]], [[Nissan]], [[Peugeot]], [[Renault]] et [[Toyota]] quoque habet. Brasilia septimam maximam [[industria autocinetica|industriam auticineticam]] habet. 37 principales [[portus]] in Brasilia sunt quorum maximus in [[Hagiopolis (Sanctus Paulus)|Hagiopole]] ([[lingua Lusitana|Lusice]]: ''Santos'') est.
 
== Demographia ==
[[Fasciculus:Roda de capoeira1capœira1.jpg|thumb|left|[[Brasilienses homines]].]]
Brasilienses incolaeincolæ a multis [[phylaephylæ humanaehumanæ|phyleticis]] [[ethnia|ethnicisque]] circulis oriuntur. Ultimus [[Institutum Brasiliense GeographiaeGeographiæ et StatisticaeStatisticæ|Instituti Brasiliensis GeographiaeGeographiæ et StatisticaeStatisticæ]] ([[lingua Lusitana|Lusice]]: ''Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística'') census revelavit haechæc data; 47% incolarum, circiter 93 miliones, [[Phyle Caucasia|Caucasii]]; 42.6%, circiter 79 miliones, [[Mulatus|Mulati]] et [[Mixticius]] (Lusice: ''Pardo'' [[Ravus|ravum]] significans); 6.9%, circiter 13 miliones, [[Nigrita]]e; 0.5%, circiter milionem, [[Phyle Asiatica|Asiani]]; et 0.3%, circiter 519 000, [[Indi Americani|Amerindi]] autoidentificantur. Plerique Brasilienses suas [[proavi|origines]] usque ad [[Indi Americani|Anerindicos autochtones]], [[Lusitania|Lusitanos]] colonos aut [[Africa|Africos servos]], solos aut in combinatione cum alio aut aliis ethnicis aut phyleticis circulis vestigare possunt. Ab adventu [[Lusitania|Lusitanorum]] saeculosæculo XVI ineunte, haechæc [[mixtura generum|mixtura phyletica]] inter tres circulos Brasiliensis populi evolutionis pars fuit. In circiter tria LusicaeLusicæ colonizationis saeculasæcula, Brasilia amplius 700 000 Lusos colonos et quattuor miliones Africorum sevorum accepit.
 
[[SaeculumSæculum 19|SaeculoSæculo undevicensimo]] ineunte, Brasilia ad [[immigratio]]nem fenestram patefecit; 60 nationalitatum homines in Brasiliam immigraverunt. Circa quinque miliones [[Europa]]eorum et [[Asia]]ticorum immigrantium inter [[1870]] et [[1953]] advenerunt, praesertimpræsertim ex [[Italia]], [[Lusitania]], [[Hispania]] et [[Germania]]. [[SaeculumSæculum 20|SaeculoSæculo vicensimo]] ineunte, [[Iaponia|Iaponienses]] et [[Oriens Medius|Mediorientales]] quoque advenerunt. Immigrantes et suos prognatos magnam percussionem in ethnica Brsiliensis populi compositione habuerunt et multaemultæ [[diaspora]]e in natione adsunt.
 
[[Fasciculus:Brazilian States by Race.svg|thumb|200px|[[Viridis|Viridi colore]] Civitates cum multa aut ponderis [[Phyle Caucasia|Caucasica]] proportione. [[Aurum|Aureo colore]] Civitates cum multa aut ponderis [[Mulatus|Mulata]] sive ''Parda'' proportione.]]
 
Brasilia maximam [[Italiani|ItalicaeItalicæ]] origines populationem{{dubsig}} extra [[Italia]]m, cum circiter 25 milionibus [[Italobrasiliensis|Italobrasiliensium]], maximam [[Iaponienses|Iaponicam]] populationem{{dubsig}} extra [[Iaponia]]m, cum 1,6 milionibus [[Iaponienses Brasilienses|Iaponiensium Brasiliensium]], maximam [[Arabes|Arabicam]] populationem extra [[Oriens Medius|Orientem Medium]], cum 10 miliones [[Arabobrasilienses|Arabobrasiliensium]] habet. Ut etiam secundam maximam [[Theodisci|Theodiscam]] populationem{{dubsig}} extra [[Germania]]m, cum 12 miliones [[Theodiscobrasilienses|Theodiscobrasiliensium]], secundam maximam [[Hispani]]cam populationem{{dubsig}} extra [[Hispania]]m, cum 15 miliones [[Hispanobrasilienses|Hispanobrasiliensium]], secundam maximam [[Poloni]]cam populationem{{dubsig}} extra [[Polonia]]m, cum 1,8 milionibus [[Poloni Brasilienses|Polonorum Brasiliensium]] habet. Nihilominus, maximus et antiquissimus [[Europa]]eus ethnicus circulus in Brasilia [[Lusobrasilienses]] sunt et plerique Brasilienses suam originem vestigare usque ad ethnicum [[Lusitania|Lusum]] aut Lusum phylen mixtum possunt. Brasiliensis character mixtura phyletica est. [[Genetica|Genetice]], plerique Brasilienses aliquem [[Europa]]eorum, [[Africa|Africorum]] et [[Indi Americani|Amerindicorum]] proavorum gradum habent. Tota populatio unus "Brasiliensis" ethnicus circulus, cum valde variatis phyleticis generibus et abscendentibus, considerari potest sed sine claris [[ethnia|ethnicis subdivisionibus]].
 
Circa 81,3% Brasiliensium [[urbs|aream urbanam]] incolunt. [[territorium urbanum|Urbana territoria]] [[Urbs Paulistana]], [[Urbs Fluminensis]], et [[Urbs Pulchri Horizontis]] respective cum 19.7, 11.4, et 5.4 miliones incolarum sunt. Anno 2007, quattuordecim urbes amplius milionem habitantium et sex [[urbs mundana|urbes mundanaemundanæ]] ([[Urbs Paulistana]], [[Urbs Fluminensis]], [[Soteropolis (Brasilia)|Soteropolis]], [[Brasiliapolis]], [[FortalaetiaFortalætia|Urbs Fortalexiensis]] et [[Urbs Pulchri Horizontis]]) circa duos miliones habebant. Fere omnia capita maximaemaximæ sui correspondentis civitatis urbes, exceptis [[Urbs Capisabarum|Urbe Capisabarum]], [[Spiritus Sanctus (provincia BrasiliaeBrasiliæ)|Spiritus Sancti]] capite, et [[Florianopolis|Florianopole]], [[Sancta Catharina (provincia)|SanctaeSanctæ CatharinaeCatharinæ]] capite. Etiam alia haud capitalia territoria urbana in civitatibus [[Sanctus Paulus (provincia)|Sancti Pauli]] ([[CampinaeCampinæ]], [[Hagiopolis (Sanctus Paulus)|Hagiopolis]], et [[Valles ParaibaeParaibæ]]), [[FodinaeFodinæ Generales|Fodinarum Generalium]] ([[Valles Chalybis]]), [[Fluvius Magnus Meridionalis|Fluvii Magni Meridionalis]] ([[Portus Alacer in Brasilia|Valles Sinorum]]) et [[Sancta Catharina (provincia)|SanctaeSanctæ CatharinaeCatharinæ]] ([[Valles Itaiaiensis]]) sunt.
 
{| class="toccolours" width="100%" align="center" cellpadding="1" cellspacing="0" style="margin:1 1 1em 1em; clear:right; text-align:center"
|-
! colspan="8" align=left style="background:#CCCCFF; padding-left:10px; font-size:130%" | MaximaeMaximæ Brasilienses urbes
! colspan="1" align=right style="background:#CCCCFF; padding-right:10px" |
|- style="font-size:95%"
Linea 564:
! width="15%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | Commune
! width="15%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | Civitas
! width="10%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | IncolaeIncolæ
! width="1%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | &nbsp;
! width="15%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | Commune
Linea 600:
| style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 4
| align=left style="padding-left:5px" | '''[[Brasiliapolis]]'''
| | [[Pagus FoederalisFœderalis]]
| | 2 557 158
| style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 14
| align=left style="padding-left:5px" | '''[[CampinaeCampinæ]]'''
| | [[Sanctus Paulus (provincia)|Sanctus Paulus]]
| style="border-right:1px solid black" | 1 056 644
|- style="font-size:92%"
| style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 5
| align=left style="padding-left:5px" | '''[[FortalaetiaFortalætia|Urbs Fortalexiensis]]'''
| | [[Ceara]]
| | 2 473 614
Linea 618:
| style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 6
| align=left style="padding-left:5px" | '''[[Urbs Pulchri Horizontis]]'''
| | [[FodinaeFodinæ Generales]]
| | 2 434 642
| style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 16
Linea 631:
| style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 17
| align=left style="padding-left:5px" | '''[[Maceyo]]'''
| | [[AlacunaeAlacunæ]]
| style="border-right:1px solid black" | 924 143
|- style="font-size:92%"
| style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 8
| align=left style="padding-left:5px" | '''[[Manaus]]'''
| | [[AmazonaeAmazonæ]]
| | 1 709 010
| style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 18
Linea 644:
|- style="font-size:92%"
| style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 9
| align=left style="padding-left:5px" | '''[[RecifaeRecifæ|Urbs Recifensis]]'''
| | [[Fernambocum]]
| | 1 549 980
Linea 661:
| style="border-right:1px solid black" | 801 580
|-
| colspan="11" align=center style="border-top:1px solid white; border-bottom:1px solid white; background:#E6E6FA;" | '''Fons:''' [http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/populacao/estimativa2008/POP2008_DOU.pdf Institutum Brasiliense GeographiaeGeographiæ et StatisticaeStatisticæ] (anni 2008 Demographicus Census)
|-
| colspan="11" align=left style="padding-top:5px; padding-left:10px; padding-bottom:5px" | {{note|time1|1}} '''[[Greater São Paulo|Metropolitan region of São Paulo]]''' (São Paulo, Guarulhos and São Bernardo do Campo)</br>{{note|time2|2}} '''[[Greater Rio de Janeiro|Metropolitan region of Rio de Janeiro]]''' (Niterói, Rio de Janeiro, São Gonçalo, Duque de Caxias and Nova Iguaçu)
Linea 667:
 
=== Educatio sanitasque ===
[[Fasciculus:Universidade Federal do Parana 4 Curitiba Parana.jpg|thumb|[[Universitas FoederalisFœderalis ParanaeParanæ]], [[Curitiba]]e, pro antiquissima [[Index Brasiliensium universitatum|Brasiliensi universitate]] habetur.]]
Constitutio FoederalisFœderalis et anni [[1996]] Lex Generalis Educationis in Brasilia quomodo Gubernatio FoederalisFœderalis, Civitates, Pagus Federalis et Communia sua respectiva educativa systemata gerere et instruere debant statuit. Singula haechæc publica educativa systemata responsalia de propriis singulis sustentionibus sunt, quaequæ aerariumærarium quoque et pecuniariarum opium mechanemata et fontes gerunt. Nova Constitutio 25% [[civitas|civitativorum]] [[commune|communialiumque]] vectigalium et 18% foedraliumfœdralium vectigalium educationi reservat.
 
[[Schola privata|ScholaeScholæ privataeprivatæ]] programmata publicum scholare systema complere in promptu sunt. Anno 2003, alphabetizationis index 88% incolarum et iuvenum alphabetizatorum index (15-19 annos) 93,2% erat. Analphanetismus in [[Regio Boreorientalis (Brasilia)|Boreoriente]] maior est, circiter 27%, cum maiore ruralium pauperum proportione. Quamquam eodem anno, Brasiliensis educatio demissos efficientiaeefficientiæ gradus quindecim annos natis studentibus habuit, praesertimpræsertim in [[schola publica|publico scholari]] rete. [[Educatio Superior]] cum praegraduatisprægraduatis aut sequentialibus cursibus incepit, qui dissimiles speciales electiones ut academicas aut vocationales vias offerunt. Secundum electionem, studentes suum educativum ambitum cum postgraduatis cursibus stricto aut lato sensu emendare possunt.
 
[[Sanitas publica|Publicum sanitarium systema]] ab omnibus gubernationis gradibus geritur et suppeditatur, dum sanitas privata complementarium munus efficit. Varia in Brasiliensi sanitario{{dubsig}} systemate problemata sunt. Anno [[2006]], [[mortalitas infantilis]], [[mortalitas puerilis]], [[mortalitas materna]], mortalitas propter haud transmissibiles morbos et mortalitas externis causis effecta: [[transvectio]]nem, [[violentia]]m et [[suicidium]], fuere.
 
=== Lingua ===
[[Fasciculus:Museu da Língua Portuguesa.jpg|thumb|[[Museum LinguaeLinguæ LusitanaeLusitanæ]] in [[Urbs Paulistana|Urbe Paulistana]], primum de lingua museum in orbe terrarum.]]
[[Lingua Lusitana]] est publica Brasiliensis lingua. Fere omnes Brasilienses [[Lingua Lusitana|Lusitane]] loquuntur, et propemodum una lingua qua [[diarium|diaria]], [[radiophonia]], et [[televisio]], omnibus negotialibus aut administrativis scopis, utuntur, excepta [[lingua Brasilica]] ([[lingua Lusitana]]: ''Nheengatu''), indigena [[America Australis|AmericaeAmericæ Australis]] lingua, quaequæ "coofficialem"{{dubsig}} statum iuxta Lusitanam in commune [[Sanctus Gabriel CataractaeCataractæ|Sancti Gabrielis CataractaeCataractæ]] (Lusitane: ''São Gabriel da CachoeiraCachœira'') consecuta est. Insuper, Brasilia una Lusophonica civitas in [[America|Americis]], linguam pro ponderis parte Brasiliensis "nationalis identitatis" habens cum [[cultura]] populi dissimili suarum [[lingua Hispanica|Hispanophonicarum]] vicinarum.
 
[[Lingua Lusitana Brasilica]] suam propriam evolutionem, [[linguaelinguæ indigenaeindigenæ AmericaeAmericæ|Amerindicis]] et [[linguaelinguæ AfricaeAfricæ|Africis]] linguis affecta habuit. Propterea, lingua aliquantum dissimilis eius qua Lusitania et aliaealiæ LusophonicaeLusophonicæ civitates loquuntur est. Ex anno [[2008]], Lusitania suam propriam linguam ad accommodandas linguisticas LusitanaeLusitanæ BrasilicaeBrasilicæ evolutiones emendare considerat ex quo duaeduæ linguaelinguæ discesserunt.
 
Minoritariis linguis per vastum civitatis territorium loquuntur. Quarum aliquibus indigenaeindigenæ populi loquuntur: centum octoginta [[linguaelinguæ indigenaeindigenæ AmericaeAmericæ|Amerindicis]] linguis in remotis locis loquuntur. Aliquibus immigrantes et sui prognati loquuntur. Ponderis communitates sunt [[lingua Theodisca|Theodisce]] (praesertimpræsertim [[dialectos Hunnica|Hunnice]], [[lingua Theodisca Superior|TheodiscaeTheodiscæ Superioris]] parte) et [[Lingua Italiana|Italiane]] (praesertimpræsertim [[dialectos Taliana|Talianice]], [[Lingua Veneta|VeneticaeVeneticæ]] originis) loquentes in meridiana civitate, ambaeambæ linguaelinguæ valde lingua Lusitana affectaeaffectæ sunt.
 
== Cultura ==
[[Fasciculus:Brazilian Carnival.jpg|left|thumb|[[Carnelevarium Brasiliense|Brasiliensis Carnelevarii]] processio in [[Urbs Fluminensis|Urbe Fluminensi]], quod optimorum spectaculorum unum in mundo consideratur.]]
Magna elementorum varietas societatem cum considerabili ethnica multiplicitate creat. Brasiliensis [[cultura]] historice [[Europa]]eis, [[Africa|Africis]], et [[Indi Americani|Amerindicis]] culturis traditionibusque affecta est. Principale primum pondus a [[Lusitania|Lusitana]] [[cultura]] propter fortes coloniales laqueos cum [[Imperium Lusitanum|Imperio Lusitano]] derivatur. Inter alias hereditates, Lusi [[lingua Lusitana|linguam Lusitanam]], [[Ecclesia Catholica Romana|Ecclesiam Catholicam Romanam]], et [[Genus Manuelinum|colonialia architecturialia genera]] introduxerunt. Alii Brasiliensis culturaeculturæ aspectus [[Italia|Italorum]], [[Germania|Theodiscorum]], et aliorum [[Europa]]eorum [[immigratio|immigrantium]] contributiones sunt qui in magno numero advenerunt et quorum pondera appropinquate Meridie et Austroriente BrasiliaeBrasiliæ sensa sunt. [[Indi Americani|Amerindici populi]] BrasiliaeBrasiliæ linguam et [[coquina]]m affecerunt; et [[Africa|Afri]], in Brasiliam servi allati, [[lingua]]m, [[coquina]]m, [[musica]]m, [[saltatio]]nem, et [[religio]]nem affecerunt.
 
[[LitteraeLitteræ]] in Brasilia a [[saeculumsæculum 16|saeculosæculo sexto decimo]], a scriptis primorum Lusorum exploratorum in Brasilia originem trahit, ut [[Petrus Vaz de Caminha]], navigatoris [[Petrus Álvares Cabral|Petri Álvares Cabral]] classis scriptor. [[Coquina]] multo secundum regionem variat quod nationalem autochthonum et immigrantium mixtionem reddit. Quod nationale culinarium genus regionalium dissimilitudinum servatione signatum creavit. Brasiliensis culturalis traditio ad musicalium generum tendit [[samba]]m, [[bossa nova|bossam novam]], [[forrovum]], [[fervum]], [[pagode]] ([[lingua Lusitana|Lusitane]]: ''samba, bossa nova, forró, fervo'' et ''pagode'') et multa alia comprehendentium. Brasilia etiam ad [[musica classica|musicam classicam]] contulit, quaequæ in multorum compositorum opera videri potest. In [[ars oculorum|artibus oculorum]], ponderis hodiernaehodiernæ artifices [[Anita Malfatti]] et [[Tarsila do Amaral]] ambaeambæ principales antesignanaeantesignanæ{{dubsig}} in arte Brasiliensi fuerunt. [[Cinematographia]] iamdiu adest, cuius origo ad medii ortum exeuntis [[saeculumsæculum 19|saeculisæculi undevicensimi]] trahitur, et novum inter civitates acclamationis gradum recentibus annis consecuta est.
 
[[Carnelevarium|Carnelevarii]] festivalia ([[lingua Lusitana|Lusitane]]: ''Carnaval''), cum spectacularibus viariis processionibus et vibrante musica, una potentissimarum BrasiliaeBrasiliæ imaginum facta sunt, quorum annualia sollemnia quadraginta dies ante [[Pascha (festum Christianum)|Pascham]] capiunt et initium [[Quadragesima]]e signant. Carnelevarium per totam Brasiliam cum dissimilibus regionalibus moribus celebratur, sed spectacularrimaespectacularrimæ{{dubsig}} celebrationes extra [[Urbs Fluminensis|Urbem Fluminensem]] in [[Soteropolis (Brasilia)|Soteropole]], in [[RecifaeRecifæ|Urbe Recifensi]] et [[Olinda (Brasilia)|OlindaeOlindæ]] aguntur, quamquam eventuum naturá variat. Alia regionalia festivalia [[Boibumba]] et [[Festa Iunina]] (Lusitane: ''Boi Bumbá'' et ''Festa Junina'') sunt.
 
=== Religio ===
[[Fasciculus:CorcovadofotoRJ.jpg|thumb|[[Christus Redemptor]], unum [[Nova septem miracula mundi|septem mundi miraculorum]] et symbolum [[Christianitas|Christianitatis]] Braziliensis.]]
Religio in Brasilia diversificatissima est: constitutio religionis libertati providet, et gubernatio generaliter hoc ius in praxe veretur. [[Ecclesia Catholica Romana]] dominans esft, quod Brasiliam maximam Catholicam nationem mundi facit. Formale vinculum inter civitatem et Catholicismum Romanum exeunte [[saeculumsæculum 19|saeculosæculo undevicensimo]] sectum est; nihilominus, Ecclesia Catholica Romana pondus de civitatis rebus adhuc exercet. [[Protestantes]] numerice augent. Usque ad annum [[1970]], plerique Brasilienses Protestantes "traditionalium ecclesiarum" sodales erant, praesertimpræsertim [[Lutheranismus|Lutherani]], [[Presbyterianismus|Presbyteriani]] et [[Ecclesia Baptista|BaptistaeBaptistæ]]. Ex isto anno, [[Pentecostalismus|Pentecostalium]] et Neopentecostalium sodalium numeri significative auxerunt. Traditionalia Africa credibilia, a servis adlata, cum Catholicismo ad creandas Afrobrasilienses religiones temperantur ut [[Macumba]]m, [[Candomble]] et [[Umbanda]]m. [[Indi Americani|Amerindi]] amplam autochthonicarum religionum secundum circulum mutantium varietatem colunt. [[Religio Islamica]] in Brasilia initio ab Africis servis culta est. In praesentipræsenti, Musulmani incolaeincolæ in Brasilia a plerisque [[Arabes|Arabibus]] advenis constituuntur. Circiter quinquaginta quinque [[meschita]]e et religiosaereligiosæ domus IslamicaeIslamicæ. Recentissima mos ad Religionem Islamicam conversionum incrementum inter haud Arabes incolas fuit.
 
Secundum Demographicum censum anni 2000, 73.9% incolarum [[Ecclesia Catholica Romana|Catholicum Romanum]]; 15.4% [[Protestantes|Protestans]]; 0.91% aliarum Christianarum denominationum est; 1.33% [[Spiritismus|Kardecisticum spiritismum]]; 0.31% Africas traditionales religiones; 0.01% Amerindicas traditiones sequitur; 7.35% se [[agnosticismus|agnosticum]], [[atheismus|atheum]] aut sine religione considerat; et 0.81% aliarum religionum ut [[Buddhismus|Buddhismi]], [[Religio Iudaica|Iudaismi]], [[Religio Islamica|Islamismi]] sodale est et aliqui dissimilium religionum mixturam colunt.
Linea 698:
=== Ludi athletici ===
[[Fasciculus:Abertura Jogos Panamericanos 2 13072007.jpg|thumb|[[Stadion Maracananense]], in [[Ludi Panamericani 2007|Ludis Panamericanis anni 2007]].]]
[[Pediludium]] ([[lingua Lusitana|Lusice]]: ''futebol'') popularissimus [[ludus athleticus]] in Brasilia est. [[Turma Pediludica Nationalis Brasiliensis]] sive Selectio Brasiliensis (Lusice: ''Seleção'') victrix in [[Certamen Mundanum Pedilusorium|Certamine Mundano Pedilusorio]] fuit, culmen mundanum quinquies annis [[1958]], [[1962]], [[1970]], [[1994]], et [[2002]]. [[CanistripilaeCanistripilæ ludus|Canistripila]], [[follis volaticus]], [[certamen autocineticum|certamina autocinetica]] et [[Artes martiales|artes Martiales]] quoque frequens auditorium attrahunt. Quamquam assidue non coluntur ut antehac nominati ludi athletici, [[tenniludium]], [[manufollium]], [[natatio]], et [[gymnastice]] augentem enthusiastarum numerum ultimis decenniis invenerunt. AliquaeAliquæ ludi athleticaeathleticæ variationes in Brasilia ortaeortæ sunt. [[Pediludium harenaeharenæ]], [[pediludium aulare]], et [[pediludium volaticum]] ([[lingua Lusitana|Lusitane]]: ''futebol de areia, futebol de salão'' et ''futevôlei'' respective) in natione ut pediludicas variationes emerserunt. In [[artes martiales|artibus Martialibus]] Brasilienses [[capoeiracapœira]]m, [[omnivaleum]] et [[ziuziutum Brasiliense]] ([[lingua Lusitana|Lusitane]]: ''capoeiracapœira, vale tudo'' et ''[[jiu-jitsu brasileiro]]'' respective) evolverunt. In certaminibus autocineticis, Brasilienses autocinetistaeautocinetistæ mundanum [[Formula Unus|FormulaeFormulæ Unius]] campionatum octiens abstulerunt; [[Emerson Fittipaldi]] annis [[1972]] et [[1974]]; [[Nelson Piquet]] annis [[1981]], [[1983]] et [[1987]]; et [[Ayrton Senna]] annis [[1988]], [[1990]] et [[1991]].
 
Brasilia ponderis ludi athleticorum eventuum ordinationem suscepit: natio [[Certamen Mundanum Pedilusorium (1950)|Certamen Mundanum Pedilusorium 1950]] ordinavit et hospitio accepit et electa est ut [[Certamen Mundanum Pedilusorium (2014)|Certamen Mundanum Pedilusorium 2014]] hospitio accipiat. Circuitus in [[Urbis Paulistana|Urbe Paulistana]] situs, [[Autodromon Iosephi Caroli Pace]] (Lusitane: ''Autódromo José Carlos Pace''), annuale [[Magnum PraemiumPræmium Brasiliense]] hospito accipit. [[Urbs Paulistana]] [[Ludi Panamericani 1963|Quartos Ludos Panamericanos]] anno [[1963]] ordinavit et [[Urbs Fluminensis]] [[Ludi Panamericani 2007|Decimos Quintos Ludos Panamericanos]] hospitio anno [[2007]] accepit. Brasilia etiam quater hospitio [[Olympia AestivaÆstiva|Olympicos Ludos AestivosÆstivos]] cum Olympica Urbis Fluminensis petitione [[2016 Olympia AestivaÆstiva|Ludis anni 2016]] accipere conatur.
 
=== Brasilienses clari ===
* [[Antonius Carolus Gomes]], [[musicus]], compositor dramatum melicorum
* [[Antonius Carolus Jobim]], [[musicus]]
* [[Carolus Drummundus de Andrade]], [[poetapœta]]
* Eduardulus ([[Lingua Lusitana|Lusitane]] Edson) Arantes do Nascimento, sive [[Pele]], pedilusor, rex [[pediludium|pediludii]], athleta saeculisæculi vicensimi
* [[Elisabeth]] Principissa, Redemptora, Manumissora famulorum
* [[Emmanuel Deodorus Fonseca]], militaris vir, proclamator rei publicaepublicæ Brasiliensis, primus [[PraesesPræses]] Brasiliensis
* [[Ericus Verissimus]], [[scriptor]]
* [[Ferdinanda Montenegro]], actrix
* [[Hector Villa-Lobos]], musicus
* [[Ioachim Maria Machado de Assis]], [[scriptor]]
* [[Ioannes GuimaraensGuimaræns Rosa]], [[scriptor]]
* [[Ioseph Benedictus Monterius Lupatus]], [[scriptor]]
* Ioseph Maria Paranhos Iunior, [[Baro Fluminis Albi]], magister officinarum, politicus, diplomata
* [[Ludovicus AurelianaeAurelianæ BrigantiaeBrigantiæ]] praesenspræsens Princeps Imperialis, ad quem hereditas Imperii pertinet
* [[Maria Leopoldina Iosepha Carolina, archiducissa AustriaeAustriæ|Maria Leopoldina]], [[Imperatrix]], Archiductrix AustriaeAustriæ, ex Domu Habsburgensi
* [[Marius Quintana]], [[poetapœta]]
* [[Paulus Autran]], actor
* [[Paulus CoelhoCœlho]], [[scriptor]]
* [[Petrus I (imperator BrasiliaeBrasiliæ)|Petrus I]], [[Imperatores BrasiliaeBrasiliæ|imperator]]. [[Pater PatriaePatriæ (Brasilia)|Pater PatriaePatriæ]], Protector Perpetuus BrasiliaeBrasiliæ, ex domu Brigantiensi
* [[Petrus II BrasiliaeBrasiliæ|Petrus II]], [[Imperatores BrasiliaeBrasiliæ|imperator]]
* Sebastianus Bernardes de Souza Prata, sive [[Magnus Othello]], [[actor]]
 
== NotaeNotæ ==
<div class="references-small"><references/></div>
 
Linea 735:
* [http://www.obamonteverde.com.br Información turística - Monte Verde]
 
{{ProvinciaeProvinciæ Brasilienses}}
 
{{America}}
{{1000 paginaepaginæ}}
 
[[Categoria:Brasilia|!]]