Quantum redactiones paginae "Ruanda" differant
Content deleted Content added
+ fons |
m povertatis→paupertatis + privilegiam→privilegium &c. Menda manent. (10K) |
||
Linea 48:
[[Fasciculus:Carte Rwanda.png|thumb|Tabula Ruandae]]
'''Ruanda'''<ref>"Ruanda -ae" {{Google Books|-ft0MIKWqPwC|vide pp. 425-427}}</ref><ref>[http://www.biolib.cz/en/taxonposition/id402698/ Ptilonyssus ruandae sylviae], [http://zipcodezoo.com/Plants/M/Musa_ruandensis/ ''Musa ruandensis''] et [[binomen|binomina]] alia.</ref> sive '''Rwanda''',<ref>[http://www.biolib.cz/cz/stats/id302359/ Dasymys rwandae], [http://zipcodezoo.com/Plants/K/Keetia_rwandensis/ ''Keetia rwandensis''] et binomina alia.</ref> plenius '''Res publica Ruandensis'''
Maxima populi Ruandensis pars est iuvenis et [[rus|ruri]] habitat; [[spissitudo incolarum]] inter maximas in Africa est. Populus constat ex tribus gentibus: [[Hutu|Hutuensibus]],<ref name="Latinitas">''Latinitas'', vol. 36-37, p. [http://books.google.com/books?id=_B68AAAAIAAJ&q=tutsiensis 208].</ref> [[Tutsi|Tutsiensibus]],<ref name="Latinitas"/> [[Twa|Twaënsibus]]. Twaënses sunt [[pygmaei]], [[silva]]m habitantes, primorum incolarum Ruandae progenies. Origo Hutuensium et Tutsiensium atque eorum distinctio disputantur; aliqui eos ex ordinibus societatis provenisse censent, alii genera distincta ducent. Religio principalis est [[Christianitas]], et lingua principalis est [[lingua Ruandensis|Ruadensis]]; [[Francogallica]] et [[Anglica]]
[[Caput (urbs)|Caput]] et [[urbs]] maxima est [[Kigali]]. Praeses est [[Paulus Kagame]], qui munus rei publicae ex anno [[2000]] sustinet. Ruanda hodie prae civitatibus vicinis paulum habet [[corruptio]]nis, quamquam societates [[iura humana]] defendentes nuntiant factiones adversas supprimi et [[libertas loquendi|libertatem loquendi]] coërceri. Terra ex tempore ante imperium Europaeum per ordinem severum recta est et divisa in quinque provincias.
Linea 66:
Terra Ruanda, in [[congressus Berolinensis|congressu Berolinensi]] [[Imperium Germanicum (1871-1918)|Germaniae]] assignata, pars [[Africa Germanica Orientalis|Africae Germanicae orientalis]] facta est; sic coepit tempus colonicum. Explorator [[Gustavus Adolphus von Götzen]] primus Europaeus anno 1894 terram ab australo-orientali plaga ad [[lacus Kivu|lacum Kivu]] transiens exploravit et regem cognovit. Germani non multum ordo civilem mutaverunt, sed potius regi aderant et principibus locorum imperium delegabant. Copiae [[Belgica]]e in [[primum bellum mundanum|primo bello mundo]] Ruandama occupaverunt, tempus incipientes imperii colonici directioris. Belgium imperium explicans potestatem ad caput transtulit, magna consilia [[educatio]]nis, [[salus|salutis]], [[opera publica|operum publicorum]] introduxit, ac [[agricultura]]m reformavit, novas fruges et artes rusticas ferens ad [[fames|famis]] crebritatem reducendam. Et Germani et Belgae dominatum Tutsiensem adiuvaverunt, Hutuenses et Tutsiense genera dissimilia habentes. Belgium anno [[1935]] [[charta identitatis|chartas identitatis]] introduxit, unum quemque Tutsiensem, Hutuensem, Twaënsem, vel civem novum<!--naturalized--> nominantes. Quamquam antea Hutuenses divitiores Tutsienses honorarii fieri poterant, chartae identitatis motum inter classes prohibuerunt.
[[Fasciculus:Flag of Rwanda (1962-2001).svg|thumb|Vexillum Ruandense inter annos [[1962]] et [[2001]].]]
Belgium post [[secundum bellum mundam]] Ruandam [[terram fiduciariam Nationum Unitarum|fiduciariam terram]] regere perseveravit, a [[Nationes Unitae|Nationibus Unitis]] mandatum accipiens, ut transitum in [[independentia|libertatem]] curaret. Inter Tutsienses, qui libertati promptae favebant, et motum liberationis Hutuensem adauctae sunt contentiones, quae in [[Res novae Ruandenses|Rebus novis Ruandensibus]] anni [[1959]] columen attigerunt. Assectatores rerum novarum Hutuenses Tutsienses interficere coeperunt, plus centena milia cogentes in terras vicinas confugere. Anno [[1961]] Belgae nunc Hutuensibus faventes ad populum tulerunt suffragium, quo [[monarchia|imperium regum]] sublatum est. Ruanda a [[Burundia]] separata anno [[1962]] liber facta est. Cycli violentiae secuti sunt, ubi exsules Tutsienses ex terris vicinis invaserunt et Hutuenses, Tutsienses necantes opprimentesque, par pari retulerunt. Anno [[1973]] [[Iuvenalis Habyarimana]] in [[subitanea rerum conversio|subitanea eversione]] militari imperium occupavit. Rationes contra Hutuenses intentes permanserunt, sed oeconomia processit et violentia adversus Tutsienses reducta est. Twaënses, anno 1990 fere omnes ex silvis ire coacti, derelicti manserunt, et multi [[mendicus|mendici]] facti sunt. Numero incolarum a 1.6 millionibus anno 1934 ad 7.1 milliones anno 1989 crescente, homines inter se ad terram impetrandam contendere coeperunt.
[[Fasciculus:Juvénal Habyarimana (1980).jpg|thumb|upright|left|[[Iuvenalis Habyarimana]], praeses inter annos 1973 et 1994]]
Anno [[1990]] [[Primum agmen patrioticum Ruandense]], grex defectorum exsulumque plerumque Tutsiensium, Ruandam septentrionalem invasit, [[bellum civile Ruandense]] incipiens. Neutra factio alteram superare poterat, sed ad annum [[1992]] bellum imperium Habyarimana debilitavit; manifestationes eum in coalitionem cum parte adversa domestica ire coegerunt et tandem anno [[1993]] cum Agmine patriotico Ruandensi [[pactum Arusha]] subscribere. Indutiae die [[6 Aprilis]] [[1994]] desiverunt, cum Habyarimana, aëroplano suo prope aëroportum [[Kigali]] sclopetis conficto, interfectus esset. Caedes proxima causa fuit [[generis occidio Ruandensis|generis occidionis Ruandensis]], qui intra paucas horas coepit. Per circiter centum dies, inter quingenta milia et decies centena milia Tutsiensium et moderatorum Hutuensium occisa sunt in impetibus praemeditatis, a re publica temporaria iussis. Multi Twaënses quoque necati sunt, quamquam non erant scopi principales. Primum agmen Tutsiense denuo bellum intulit et disposite terram capere coepit, totam patriam medio mense Iulio occupans. Parvum fuit aliarum civitatum responsum occidioni; maiores potestates pacificas Nationum Unitarum copias nimis oneratas firmare nolebant. Cum Primum agmen imperium ceperunt, fere duo milliones Hutuensium talionem timentes in civitates vicinas, praesertim [[Zaire]], effugerunt; etiam exercitus primi agminis in [[primum bellum Congense|primo]] [[secundum bellum Congonse|secundoque bellis Congensibus]] pugnavit. In Ruanda iustitiae reconciliationisque concordiae coepit tempus: [[Tribunal criminale internationale Ruandae]] statutum est et denuo est
==De re politica==
[[Fasciculus:Paul Kagame New York 2010.jpg|thumb|upright|[[Paulus Kagame]], praeses ab anno 2000.]]
Praeses Ruandae est [[dux civitatis]], cui sunt potestates ampliae: rationes rei publicae gerendae cum consilio ministrorum facit,
Constitutio praesens suffragio anno 2003 habito ascita est, pro constitutione temporaria anni 1994 substituta. Constitutio rem publicam democraticam requirit, e pluribus factionibus electis compositam. Nonnullas autem condiciones postulat: articulum 54 vetat "organizationes politicas se in rassa, ethne, tribu, gente, regione, sexu, vel alio divisione quae praeiudicium parere potest fundare". Res publica etiam leges sanxit generis occidionis proscribentes ideologiam, quae minas, orationes probrosas, negationem occidionis, ac victimarum irrisionem comprehendere potest. [[Human Rights Watch]] dicit has leges Ruandam civitatem unius factionis facere, quia "res publica, specie aliae generis occidionis impediendae, generum fundamentalium dissensionis insignam intolerantiam ostendit".<ref>Kenneth Roth, "[http://www.hrw.org/news/2009/04/11/power-horror-rwanda The power of horror in Rwanda]", Human Rights Watch (11 Aprilis 2009).</ref> [[Amnesty International]] etiam severe iudicat, in relatione anni 2010 dicens leges de ideologia generis occidionis usurpari ut "dissensionem restinguant, comprehendentem reprehensionem factionis regnantis et exigentias iustitiae pro Primi agminis [[scelus bellicum|sceleribus bellicis]]."<ref>Amnesty International,"[http://www.amnesty.org/en/region/rwanda/report-2010 Human Rights in Republic of Rwanda]" (2010).</ref>
Linea 86:
Primum agmen patrioticum Ruandense est ab anno 1994 factio dominans. Potestatem praesidis et maioris partis parlamenti in electionibus nationalibus tenuit, plus quam 70 centesimas suffragii constanter accipiens. Primum agmen factionem a Tutsiensibus rectam habetur, sed in pluribus locis patriae favetur propter pacem permanentem, stabilitatem, ac incrementum oeconomicum. Organizationes autem iurum hominis affirmant rectionem libertatem gregum opponentium opprimere.
Ruanda est socius [[
== De divisione administrativa ==
[[Fasciculus:RwandaGeoProvinces.png|thumb|Provinciae Ruandae: borealis, orientalis, australis, occidentalis, ac Kigali.]]
Ruanda ex tempore ante [[colonia]]s [[Europa]]eas per ordinem severum administrata est. Olim rex, ''mwami'' appellatus, per ordinem provinciarum, pagorum, collium, regionumque imperabat. Constitutio praesens terram in provincias (''intara''), pagos (''uturere''), urbes, municipia, oppida, sectores (''imirenge''), cellas (''utugari''), vicos (''imidugudu'') dividit; maiores autem divisiones a parlamento statuuntur.
Provinciae inter rectionem reipublicae et eius pagos constituentes intercedunt, ut consilia civitatis in pagis fieret. Quisque provincia regitur a gubernatore, a praeside creato et a senatu approbato. Pagi officiorum redditionem et progressionem oeconomicam curant. Sectores secundum pagos officia reddunt. Pagis sectoribusque sunt consilia directe electa, quae commissionem ad pagos sectoresque agendas creant. Cellae et vici sunt divisiones minimas, quae populum cum sectoribus coniungunt. Omnes cives incolae adulti sunt membra consilii cellarii, ex quo commissio exsecutiva creatur. Urbs Kigali est divisio gradús provincialis quae rationes urbanas curat.
Linea 108:
== De oeconomia ==
[[Fasciculus:MarabaCoffeeDryingRacks.jpg|thumb|left|Semina coffei in regione [[Maraba (Ruanda)|Maraba]] arescunt. Coffeum est una ex magnis Ruandae [[seges|segitibus]] mercatoriarum.]]
Oeconomia Ruandae in generis occidione anni [[1994]] graviter passa est, propter magnam vitae amissionem, infrastructuram dilabentem, rapinam, ac neglectum agriculturae mercatoriae.
=== De communicatione sociali ===
Linea 124:
* [http://www.gov.rw/ Pagina publica]
{{Africa}}
| |||