Quantum redactiones paginae "Guatimala" differant
Content deleted Content added
No edit summary |
m ~ (10K) |
||
Linea 43:
|}
'''Guatimalia'''<ref>{{Egger SL|43}}</ref> sive '''Guatimala'''<ref>{{Graesse}}</ref><ref>[http://www.vatican.va/news_services/press/sinodo/documents/bollettino_20_x-ordinaria-2001/xx_plurilingue/b01_xx.html Synodus Episcoporum Bollettino], e situ interretiale [[Vaticanus|Vaticani]]</ref> sive '''Guatemala,'''<ref>Lingua Latina Botanica [http://www.jstor.org/stable/3760775?seq=7] Confer descriptionem [[holotypus|holotypi]].</ref> publice '''Res publica Guatimaliae''' ([[Hispanice]]: ''República de Guatemala''), est [[civitas sui iuris]] [[Media America|Mediae Americae]]
[[Respublica]] est [[democratia repraesentativa]]. Guatimalensis [[biologia|biologice]] significativorum et unicorum
== Etymologia ==
Linea 53:
[[Fasciculus:Tikal.jpg|thumb|left|Ruinae [[Populus Mayanus|Mayanae]] [[Tical]]enses, Templum II.]]
=== Praecolumbiana aetas ===
Prima [[homo|humanorum]] [[colonia|colonorum]] evidentia in Guatimalia a saltem 12 000 a.C.n. originem trahit.
Archaeologi [[Mesoamerica]]nam [[America praecolumbiana|Praecolumbianam]] in periodus tres historiam dividunt: Praeclassicum, e [[2000 a.C.n.]] in [[250]] p.C.n., Classicum e [[250]] in [[900]] et Calisticum e [[900]] in [[1500]]. Usque ad recens tempus, Praeclassicum pro formativa periodo cum parvis pagis agricolarum qui casulas et pauca permanentia aedificia habitabant habitum est, sed haec notio recentibus monumentalis ex ista periodo architecturae inventionibus provocata est, velut ara in [[Alba (Guatimala)|Alba]] ([[Hispanice]]: ''La Blanca''), in [[Departimentum Sancti Marci|Sancto Marco]] ([[Hispanice]]: ''San Marcos''), e [[1000 a.C.n.]]; caerimoniales loci in [[Miraflores (Guatimalia)|Mirafloribus]] ([[Hispanice]]: ''Miraflores'') et [[Citropolis (Guatimalia)|Citropole]] ([[Hispanice]]: ''El Naranjo'') ex 801 a.C.n.; primae monumentales mascae; et [[Sinus Miradorensis]] urbes [[Nacbe|Nacbis]], [[Xulnal]]is, [[Tintal]]is, [[Vacna]]e et [[Mirador]]is ([[Hispanice]]: ''Nakbé, Xulnal, El Tintal, Wakná'' et ''El Mirador,'' respective).
Linea 61:
Classica [[Mesoamerica]]nae [[civilizatio]]nis periodos ad [[Civilizatio Maiana|Civilizationis Maianae]] splendorem respondet et innumerabilibus locis per Guatimaliam repraesentatur, quamquam praesertim in [[Sinus Petenensis|Peten]] ([[Hispanice]]: ''Petén'') densantur. Ad hanc periodon gravia urbana aedificia, liberarum [[polis|poleon]] evolutio et contactus cum aliis Mesoamericanis culturis pertinent.
Haec usque ad circiter [[900]] duravit, [[Collapsus Maiensium Classicorum|Classica civilizatione Maiensi collapsa]]. [[Maia]]e suarum urbium multas media in terra inferiori reliquere aut siccitate impulsa fame interfecti sunt. Scientistae de Collapsus Maiensium Classicorum causa disceptant, sed porrectissima theoria Siccitatis, a [[physica|physicis]] lacustrium fundorum, antiqui pollinis et aliae tangibilis evidentiae studiosis inventa, est. Prolongatarum siccitatum series in eo quod secus temporaria [[deserta|regio desertica]] sit [[Maia]]s decimavisse putatur, qui praecipue e pluviis regularibus pendebant. Post-Classica periodos a regionalibus regnis repraesentatur, inter quae [[Itza]]icum [[Covoi]]cumque ([[Hispanice]]
=== Colonialis aetas ===
[[Fasciculus:Capuchinas.jpg|thumb|left|Cappuccinarum coenobium [[Antiqua Guatimalia|Antiquae Guatimaliae]], ([[Hispanice]]
Post suum adventum in eum qui [[Mundus Novus]] nuncupatus est, [[Hispania|Hispani]] complures expeditiones in Guatimaliam fecerunt, inceptas anno [[1519]]. Post longum tempus, cum Hispanis contactus [[epidemia]]m [[Indi Americani|Indigenas]] vastantem intulit. [[Ferdinandus Cortesius]], qui [[Hispania|Hispanicam]] [[Azteci|Imperii Azteci]] occupationem duxerat, ut Archeges [[Gundisalvum de Alvarado]] et fratrem eius [[Petrum de Alvarado]] hanc terram occuparent concessit. Alvarado primum cum [[Cactsicel]]ibus ([[Hispanice]]
[[Fasciculus:Political divisions of Mexico 1821 (location map scheme).svg|thumb|Guatimalia in [[Imperium Mexicanum|Imperio Mexicano]].]]
Per colonialem periodon, Guatimalia [[Hispania|Hispanicae]] [[Regia Audientia|Audientia]] ([[Hispanice]]
Primum [[caput (urbs)|caput]] [[Tecpanum Guatimalia]] ([[Hispanice]]: ''Tecpán Guatemala'') nuncupata est, die [[25 Iulii]] cum nomine [[Villa Sancti Iacobi Guatimaliae|Villae Sancti Iacobi Guatimaliae]] ([[Hispanice]]: ''Villa de Santiago de Guatemala'') condita et sita prope [[Alicastropolis|Alicastropolin]] ([[Hispanice]]: ''Iximché''), [[Cactsicel]]icam [[caput (urbs)|urbem capitalem]]. Die [[22 Novembris]] anni [[1527]] [[Urbs Vetus|Urbem Veterem]] mutatum est, ubi [[Cactsicel]]es impetum in urbem fecere. Die [[11 Septembris]] anni [[1541]] urbs inundata est, lacuna in [[Vulcanus Aquae|Vulcani Aquae]] ([[Hispanice]]: ''Volcán de Agua'') [[Crater vulcanicus|cratere]] concidente propter copiosas pluvias et terrae motus, et sex chiliometra [[Antiqua Guatimalia|Antiquam]], ([[Hispanice]]: ''Antigua''), in valle Pantsoyensi ([[Hispanice]]: ''Valle de Panchoy'') et hodie [[Patrimonium Mundanum]] [[Societas Educativa, Scientifica, et Culturalis Consocietatis Nationum|Societatis Educativae, Scientificae, et Culturalis Consocietatis Nationum]], mutata est. Haec urbs compluribus terrae motibus inter annos [[1773]] et [[1774]] destructa est et Rex Hispaniae caput in Vallem Eremiterii ([[Hispanice]]: ''Valle de la Ermita'') mutare concessit, e Catholica ecclesia Virginis Carminis nuncupatum et in suo praesenti loco, die [[2 Ianuarii]] anni [[1776]] conditum.
Linea 76:
[[Fasciculus:Flag of the United Provinces of Central America.svg|thumb|Coniunctae Mediae Americae Provinciae.]]
Die [[15 Septembris]] anni [[1821]], Archegia Generalis Guatimaliae (a [[Chiapae|Chiapis]], Guatimalia, [[Salvatoria]], [[Nicaragua]], [[Ora Opulenta]] et [[Honduria]] formata) libertatem ab [[Hispania]] et suam incorporationem in [[Imperium Mexicanum]], duobus annis postea solutum, officialiter proclamavit. Regio formaliter Hispaniae per colonialem periodon subiecta erat, sed modo practico separatim administrabatur. Omnes, exceptis [[Chiapae|Chiapis]], e [[Mexicum|Mexico]] mox separavere, [[Agustínus de Iturbide|Augustino I]] abdicare coacto.
[[Fasciculus:Independence Day Guatemala.jpg|thumb|left|Diei Libertatis pompa [[Sanctus Petrus Lacuna|Sancti Petri Lacunae]] [[Hispanice]]
Guatimalenses provinciae [[Res Publica Foederalis Mediae Americae|Coniunctas Mediae Americae Provincias]], etiam Foederationem Civitatum Mediae Americae ([[Hispanice]]: ''Federación de Estados Centroamericanos'') nuncupatas formavere. Haec foederatio bello civili inter annos [[1838]] et [[1840]] soluta est. Guatimalensis [[Raphael Carrera]] instrumentalis in ducendo tumulto contra foederalem gubernationem et in rumpenda Unione fuit. Per hoc periodon, [[Terra Superior (Media America)|Terrae Superioris]] ([[Hispanice]]: ''Los Altos'') regio suam libertatem e Guatimalia declaravit, sed denuo a Carrera annexa est qui in Guatimalensi civilitate usque ad annum [[1865]], a conservativis, a latifundiorum dominis et ab ecclesia sustentus, dominatus est.
Linea 85:
=== Ex 1944 in praesens ===
Die [[4 Iulii]] anni [[1944]], dictator [[Georgius Ubico|Georgius Ubico Castañeda]] e suo munere abdicare coactus est post recusationum undam et [[operistitium generale]]. Eius substitutus, Generalis [[Ioannes Fridericus Ponce Vaides]], postea etiam suum officium relinquere die [[20 Octobris]] anni [[1944]] coactus est propter [[Subitanea rerum conversio|subitaneam rerum conversionem]] a Maiore [[Franciscus Xaverius Arana|Francisco Xaverio Arana]] et a Capitaneo [[Iacobus Arbenz Guzmán|Iacobo Arbenz Guzmán]] ductam. Circiter [[centum]] homines in conversione interfecti sunt. Civitas a consilio militari sive [[iuncta militaris|iuncta]] ([[Hispanice]] ''junta'') a Arana, Arbenz, et [[Georgius Toriello Garrido|Georgio Toriello Garrido]] constituto recta est. Iuncta prima Guatimalensia comitia tulit in quibus cum maxima 85% parte celsus scriptor magisterque [[Ioannes Iosephus Arévalo]] vicit qui in exilio in [[argentina]] per quattuordecim annos vixerat. Ioannes Iosephus Arévalo primus democratice praeses Guatimalensis fuit qui munus implevit cui electus erat. Eius propositum [[Socialismus Christianus|Socialismi Christiani]]
[[Fasciculus:1920UnitedFruitCompanyEntrance.jpg|thumb|Aditus sedis societatis [[United Fruit Company]]. Fructuaria multinationalis subitaneam rerum conversionem ob terrarum vastarum partitionem impulsit.]]
Hoc
Anno [[1954]], Ioannis Iosephi Arévalo libere electus Guatimalensis successor, [[Iacobus Arbenz Guzmán]], [[Subitanea rerum conversio|subitanea conversione]] prostratus est quae a [[Civitates Foederatae|Civitatum Foederatarum]] [[Central Intellegence Agency|Centrali Intellegentiae Agentura]] moderata est. Colonellus{{dubsig}} [[Carolus Castillo Armas]] velut praeses anno [[1954]] conlocatus est et usque ad suam occisionem a personalis custodiae sodali anno [[1957]] gubernavit. Solida evidentia [[Civitates Foederatae|Civitatum Foederatarum]] [[United Fruit Company]] societatis munus velut instrumentale in hac conversione monstrat, quia agrorum reformationes a Iacobo Arbenz huius societatis fructus in Guatimalia comminabantur et aliquot vincula cum [[Domus Alba|Domo Alba]] et Centrali Intellegentiae Agentura habebat.
Secutis in comitiis, Generalis [[Michael Ydígoras Fuentes]] potestatem recipit. Praesertim sollemnizatur quia [[Mexicum|Mexicanum]] praesidem ad [[certamen singulare]] super pontem in Meridionalibus finibus provocavit ad finiendam guerram de illegali piscatione Mexicanarum navium iuxta Guatimalense Pacificum litus, quarum a Guatimalensi Aeria Vire demersae sunt. [[Michael Ydígoras Fuentes]] 5000 [[Cuba]]norum exercitationem contra [[Fidelis Castro|Fidelem Castro]] in Guatimalia auctorizavit. Etiam aeroplanorum portus temporarios in regione [[Departimentum Petenense|Petenense]] praebuit per quam postea infelix [[Irruptio Sinus Suum]] ([[Hispanice]] ''Invasión de Bahía de Cochinos'') anno [[1961]] facta est. Michaelis Ydígoras gubernatio anno [[1963]] depulsa est cum Vis Aeria impetum contra aliquot militares stationes fecit. Subitanea conversio ab eius Ministro Defensionis, Colonello [[Henricus Peralta Azurdia|Henrico Peralta Azurdia]], ducta est.
| |||