|
[[Fasciculus:Guatamala Highlands 2006 08.JPG|left|200px|thumb|left|Guatimalensis terra superior.]]
[[Fasciculus:Usumacinta.jpg|left|200px|thumb|[[Usumacinta]], limes inter [[Mexicum]] (vicina ora), et Guatimalia (longiqua ora).]]
Guatimalia montuosa est, exceptis[[regio]]ne Meridionalimeridionali litorali areavastaque et vasta Septemtrionaliseptemtrionali [[Departimentum Petenense|Departimenti Petenensis]] terra inferiori exceptis. Duo montuosa iuga in Guatimaliam ex Occidenteoccidente in Orientemorientem intrant, civitate dividenda natione in tres praecipuas regiones[[regio]]nes: terram superiorem, ubi montes siti sunt; litus [[Oceanus Pacificus|Pacificum]], montium Meridiemeridie; et regionem Petenensem, montium Septemtrioneseptemtrione. Omnes praecipuae urbes in terra superiori et litoris Pacifici regionibus sitae sunt; comparate, Regio Petenensis exigue incolitur. Haec tres regiones in climate, elevatione, et topiistopiisque variantur, quae ingentes discrepantias inter [[calor|calidam]] umidamque [[zona tropica|tropicam]] terram inferiorem et frigidiora et sicciora terrae superioris cacumina praebent. [[Volcanus Taiumulcum]] ([[Hispanice]]: ''Volcán Tajumulco''), 4220 metra altum, altissimus [[Media America Centralis|Mediarum Americarum]] civitatum locus est.
Flumina brevia et angusta in sinu fundente [[Mare Pacificum|Pacifici]], latiora et profundiora in [[Mare Caribicum|Caribici]] et [[Sinus Mexicanus|Sinus Mexicani]] sinibus fundentibus sunt, qui flumina [[Polotsicum]] [[Flumen Dulce (Guatimalia)|Dulceque]] ([[Hispanice]]: ''Potochic'' et ''Dulce,'' respective), in [[Lacus Izabalensis|Lacum Izabalensem]] ([[Hispanice]]: ''Lago Izabal'') influentia, flumen [[Montagua]]m, flumen [[Sarstunum]] ([[Hispanice]]: ''Sarstún''), fines cum [[Beliza]] formans, et flumen [[Usumacinta]]m, fines inter [[Departimentum Petenense]] et [[Chiapae|Chiapas]] (in [[Mexicum|Mexico]]) formans, includuntcomprehendunt.
Guatimalia diu tempore totum aut pars territorii vicinae [[Beliza]]e, antiquae [[Hispania|Hispanicae]] coloniae et praesentis liberi [[Regnum Consortionis|Regni Consortionalis]] qui [[Elizabeth II (regina Britanniarum)|Reginam Elizabeth II]] velut [[dux Civitatiscivitatis]] agnoscit, exegit. Guatimalia Belizae libertatem anno [[1990]] agnovit, sed earum territorialis controversia adhuc non solvitur. Negotiationes in praesenti in cursu sub [[Consociatio Civitatum Americanarum|Consociationis Civitatum Americanarum]] et [[Consortio Populorum|Consotionis Popoulorum]] auspiciis ad eam finiendam est.
=== Calamitates naturales ===
Guatimaliae conlocatio inter [[Mare Caribicum]] et [[Oceanus Pacificus|Oceanum Pacificum]] eam [[huracanum|huracanorum]] scopum facit, velut [[Huracanum Mitch]] anni [[1998]] et [[Huracanum Stan|Huracani Stan]] [[October|Octobris]] anni [[2005]], quod amplius 1 5001500 hominum occidit. Damnum non conexum vento fuit, sed potius propter significativasmaiores [[inundatio]]nes et [[pelorrhoea]]m resultantem.
Guatimaliae terra superioris praeter [[Falla Montaguae|Fallam Montaguae]], inter [[Lamina Caribica|Caribicam]] et [[Lamina Americae Septemtrionalis|Boreoamericanam]] [[tectonica laminarum|laminas tectonicas]] limitum partem, sita est. Haec [[falla]] aliquot maximorum [[terrae motus|terrae motorum]] responsalis historicis in temporibus fuit, incluso 7,5 magnitudinis tremore die [[4 Februarii]] anni [[1976]] qui amplius 25  000 hominum occidit. Praeterea, [[Fossa Mesoamericana]], maxima [[subductio|zona subductionis]], iuxta [[Oceanus Pacificus|Pacificum]] litus sita est. Ibi, [[lamina Cocois]] sub lamina Caribica demergit, [[mons ignifer|vulcanicam]] activitatem intestino in litore producens. Guatimalia 37 [[mons ignifer|vulcanos]] habet e quibus quattuor activi; [[Pacaya (vulcanus)|Pacaya]], [[Sancta Maria (vulcanus)|Sancta Maria]], [[Ignis (vulcanus)|Ignis]] et [[Tacana (vulcanus)|Tacăna]] ([[Hispanice]]: ''Pacaya, Santa María, Fuego'' et ''Tacaná,'' respective).
Naturales calamitates longam historiam in hac geologice activa parte mundi habent. Exempli gratia, duo trium [[Antiqua Guatimalia|motuum]] capitis Guatimalensis [[pelorrhoea|pelorrhoeis]] anno [[1541]] et terra motibus anno [[1773]] causati sunt.
=== Biodiversitas ===
Civitas quattuordecim [[oecoregio]]nes e [[Mangle|manglicis]] silvis in ambo oceanica litoralia cum quinque dissimilibus oecosystematis complectentes habet. Guatimalia 252 umidos locos habet inter quos quinque lacus, sexaginta una lacunae, centum flumina et tres paludes. Consaeptum Nationale [[Tical]]ense, primus mixtus [[Societas Educativa, Scientifica, et Culturalis Consocietatis Nationum|Societatis Educativa, Scientifica, et Culturalis Consocietatis Nationum]] [[Patrimonium Mundanum|Patrimonii Mundani locus]] fuit. Guatimalia est diversae [[fauna]]e civitas, cui 1246 notae speciei sunt, e quarum 6.7% centesimae [[Endemismus|endemicae]] et 8.1% centesimae in periculo sunt. Guatimalia saltem 8681 specierum vascularium plantarum domus est e quarum 13.5% centesimae [[endemismus|endemicae]] sunt. Fere 5.4% centesimae Guatimaliae sub [[Internationalis Unio pro Conservatione Naturae|IUCN]] categoriis I–V protegitur.
In [[Departimentum Petenense|departimento Petenensi]] [[Reservatio Biosphaeriae Maianae]] ([[Hispanice]]: ''Reserva de la Biosfera Maya''), 2 112 940 ha lata, est, quod eam secundam maximam [[silva]]m in [[America Centralis|Media America]] post [[Reservatio Biosphaerae Bosavasensis|Reservationem Biosphaerae Bosavasensem]] ([[Hispanice]]: ''Reserva de Bosawás'') facit.
== Demographia ==
|
