Emendatio ex 13:24, 19 Septembris 2014 recensere Andrew Dalby (disputatio \| conlationes) Grapheocrates, Magistratus 315 815 edits m Andrew Dalby movit paginam Res Publica Carabachiae Superioris ad Carabachia Superior: simplicius; sed de nomine incerti sumus, nisi fallor ← Differentia superior		Emendatio ex 16:29, 19 Septembris 2014 recensere abrogare 71.163.77.15 (disputatio) No edit summary Differentia proxima →
Linea 49: Die [[10 Decembris]] [[1991]], dum [[Unio Sovietica]] collababatur, [[referendum]] in [[Regio Autonoma Carabachiae Superioris\|Regione Autonoma Carabachiae Superioris]] et in vicina regione [[Sahumiania]] ([[Armeniace]] Շահումյան) effectum est, cuius resultatio [[libertas\|declaratio libertatis]] ex [[Atropatene (res publica)\|Atropatena]] et formatio Reipublicae Carabachiae Superioris fuit. Pagus sine agnitione ex ulla [[organizatio]]ne internationali aut pago, [[Armenia]] comprehensa, permanet. Ex anni [[1994]] [[~~ecechiria~~Ecechiria]], pleraque Carabachiae Superioris pars et varias [[Atropatene (res publica)\|Atropatenicae]] regiones circumdantes sub coniuncto [[Armenia]]carum copiarum et Virum Armatarum Anocarabacharum dominio permanent. [[Armenia]]cae et [[Atropatene (res publica)\|Atropatenicae]] gubernationum repraesentantes de pace conditiones tentaverunt, mediante [[Circulus Minscensis\|Circulo Minscensi]]. ==Etymologia== Linea 57: Sub [[Unio Sovietica\|regimine Sovietico]], respublica autonomica [[Russice]] Нагорный Карабах appellata est, ubi Нагорный "superiorem" sive "[[mons\|montanum]]" significat. Nec [[Armenia]] nec [[Atropatene (res publica)\|Atropatene]] hac denominatione hodie utuntur. InNomen ~~praesenti linguis~~hodiernis reipublicae, ~~nomen~~[[lingua\|linguis]] est crebro ''Montanae (sive Superioris) Carabachiae'' sive ''Horti Nigri Montani'' translatio: * [[Armenia]]ce Լեռնային Ղարաբաղ * [[Russice]] Нагорный Карабах * [[Atropatenice]] ''Dağlıq'' sive ''Yuxarı Qarabağ'' [[Armenia]]ci item [[regio]]nem cum nomine Արցախ, [ɑɾˈtsʰɑχ] pronuntiato, designant, relato ad decimam [[Regnum Armeniacum\|Regni Armeniaci]] provinciam, quod per aliquod temporis integratum est in [[Albania (Caucasus)\|Albaniam Caucasicam]] ([[Armeniace]] Աղվանք, [[Lingua Graeca antiqua\|Graece]] Ἀλβανία). Dum [[Urărtu]]enses inscriptiones (inter [[saeculum 9 a.C.n.\|saecula IXnonum]] et [[saeculum 7 a.C.n.\|~~VII~~septimum a.C.n.]]) eidem regioni nomen '' Urtekhini'' evocant, e quo creditur ortum esse [[lingua Graeca antiqua\|antiquum Graecum]] nomen Ὀρχιστηνή, e quod vicissim ortum est [[lingua Latina\|linguae Latinae]] aliud nomen Carabachiae Superioris, Orchistene. ==Historia== Linea 71: ===Antiquitas=== [[Fasciculus:Amaras-vank.jpg\|thumb\|left\|[[Monasterium Amaras]].]] ~~Eius~~[[Regio]] valde [[saeculum 8 a.C.n.\|saeculo VIII a.C.n.]] exeunte in [[Urărtu]] integrata est. ~~originarii~~Primi incolae, ab [[indigena\|autochthonibus]] et [[nomas\|nomadicis]] [[tribus\|~~tribibus~~tribubus]] quibus [[Armenia]]cum elementum se iunxit ~~constituti~~constitutis, sunt integrati<!--?--> ad [[Regnum Armeniacum]] ([[Armeniace]] Մեծ Հայք), seu [[dynastia Orontida\|Orontida]] epocha [[saeculum 4 a.C.n.\|saeculo quarto a.C.n.]], seu [[Dynastia Artaxiada\|Artaxiada]] epocha [[saeculum 2 a.C.n.\|saeculo secundo a.C.n.]]. In sinu huius regni, haec regio in [[historia\|historicam]] [[provincia]]m [[Orchistene\|Orchistenam]] ([[Armeniace]] Արցախ) comprehensa est. Urbs [[Tigranopolis (Orchistene)\|Tigranopolis]] ibi condita est epocha [[Dynastia Artaxiada\|Artaxiada]].▼ ~~Regio valde [[saeculum 8 a.C.n.\|saeculo VIII a.C.n.]] exeunte in [[Urărtu]] integrata est.~~ ▲Eius originarii incolae, ab [[indigena\|autochthonibus]] et [[nomas\|nomadicis]] [[tribus\|tribibus]] quibus [[Armenia]]cum elementum se iunxit constituti, sunt integrati ad [[Regnum Armeniacum]] ([[Armeniace]] Մեծ Հայք), seu [[dynastia Orontida\|Orontida]] epocha [[saeculum 4 a.C.n.\|saeculo quarto a.C.n.]], seu [[Dynastia Artaxiada\|Artaxiada]] epocha [[saeculum 2 a.C.n.\|saeculo secundo a.C.n.]]. In sinu huius regni, haec regio in [[historia\|historicam]] [[provincia]]m [[Orchistene\|Orchistenam]] ([[Armeniace]] Արցախ) comprehensa est. Urbs [[Tigranopolis (Orchistene)\|Tigranopolis]] ibi condita est epocha [[Dynastia Artaxiada\|Artaxiada]]. Anno [[387]] [[Imperium Romanum]] et [[Sassanidae\|Imperium Sassanidicum]] foedus pacis conclusere, quod attribuit unicuique Armeniae partem. In hoc contextu,{{dubsig}} [[Orchistene]] et [[Otena]] ([[Armeniace]] Ուտիք) in [[Albania (Caucasus)\|Albaniam Caucasicam]] ([[Armeniace]] Աղվանք, [[Lingua Graeca antiqua\|Graece]] Ἀλβανία), [[Sassanidae\|Sassanidarum]] sociam, integratae sunt, quamvis sit possibile Orchistenam [[Albania (Caucasus)\|Albaniae]] non iunctam esse usque ad [[451]]. Eadem epocha, armenizationis processus finitus est, cum nullum haud Armeniacum elementum ammodo{{dubsig}} identificabile{{dubsig}} non esset. Parallele,{{dubsig}} regio [[Christianismus\|Christianismum]] efflorescere vidit, agente [[Ecclesia Apostolica Armeniaca]] et praesertim [[Sanctus Mesrobus Mashtots\|Mesrobo Mashtots]] ([[Armeniace]] Մեսրոպ Մաշտոց), qui sic [[Monasterium Amaras\|Monasterii Amarae]] ([[Armeniace]] Ամարաս) primam Armeniacam [[schola]]m aperuit. Line 105 ⟶ 103: ===Bellum et status praesens=== [[Fasciculus:Tank memorial Stepanakert.jpg\|thumb\|left\|Monumentum commemorativum ([[autocurrus armatus]] [[T-72]]) prope [[Asceran]] ([[Armeniace]] Ասկերան et [[Atropatenice]] ''Əsgəran'').]] [[Unio Sovietica\|Unione Sovietica]] collapsa anno [[1991]], [[libertas\|libertatem]] [[Atropatene (res publica)\|Atropatenēs]] et [[Armenia]]e de facto provocavit. Hac occasione, Orchistēnē etiam suam libertatem die [[2 Septembris]] [[1991]] post [[referendum]] proclamavit, quod [[Atropatene (res publica)\|Atropatenen]] ut eius statutum autonomiae sublatum sit adduxit. Ad denuo suscipendum dominium super Orchistēna, [[Baku]]enses auctoritates copias in Orchistēnēn misere. Inter [[1990]] et [[1992]], catastrophē humanitaria post obsidionem ab [[Atropatene (res publica)\|Atropatena]] impositam accidit. Armeniaci se comparavere ad se defendendos et, [[Armenia]] iuvante, Orchistēnēs incolae [[Atropatene (res publica)\|Atropatenicos]] propulsaverunt. Conflictus inter Armeniacos et Atropatenicos ~~numerosas~~multas victimas ~~causavere~~causaverunt, etmultasque ~~accidere~~trucidationes ~~numerosae trucidationes~~acciderunt. Hic status et ut Vires Armatae Orchistēnēs ([[Armeniace]] Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Պաշտպանության Բանակ) [[Atropatene (res publica)\|Atropatenici]] territorii districtus caperent adduxit [[Concilium Salutis\|Concilium Salutis Consociationis Nationum]] ut adoptaret quattuor resolutiones anno [[1993]]. Line 120 ⟶ 118: ===Clima=== [[Clima]] mite temperatumque est. Media [[temperatura]] 11 °C est quae quotannis inter 22 °C [[Iulius\|Iulio]] et -1 °C [[Ianuarius\|Ianuario]] fluctuat. Media [[praecipitatio]] 70 [[centimetrum\|centimetra]] in aliquibus regionibus attingere potest et [[nebula]] est circiter 100 ~~dierum~~dies ~~pro~~per ~~anno~~annum. ===Flora=== Line 126 ⟶ 124: ==Civilitas== Orchistēnē [[democratia]] [[praeses\|praesidialis]] est. [[Potestas exsecutiva]] penes [[praeses\|praesidem]] est, qui [[primus minister\|primum ministrum]] nominat et missum facit. [[Conventus Nationalis Orchistēnēs]] ([[Armeniace]] ԼՂՀ Ազգային ժողով) unicamerale [[parlamentum]] est. Quod triginta tres membra quinquenni perihodo{{dubsig}} electa habet. Praesens praeses [[Baco Sahakian]] est. Proxima praesidialia [[comitia]] die [[19 Iulii]] [[2012]] habita sunt. Line 152 ⟶ 149: Comitia autem ab internationali communitate praesertim ob actiones contra [[lex\|leges]] damnaverunt. [[Unio Europaea]], [[OSCE]] et [[GUAM Consociatio Evolutionis Democraticae et Oeconomicae\|GUAM]] referendum reiecere. [[Unio Europaea]] se "referendum constitutionale evenisse scire" nuntiavit, sed solum pactam decisionem inter [[Atropatene (res publica)\|Atropatenen]] et [[ethnos\|ethnice]] Armeniacos ad perennem solutionem adducere posse reiteravit. Secundum [[Secretarius Generalis Consilii Europae\|Secretarii Generalis]] [[Consilium Europae\|Consilii Europae]] [[Theodoricus Davis (politicus)\|Theodorici Davis]] verba, comitia "non agnoscentur . . . et nulla consequentia igitur est." Affirmatione, organozationis [[OSCE]] praeses in munere [[Carolus De Gucht]] comitia potentialiter nociva processui in cursu arbitrii de conflictu nominavit, quem, dixit, "visibilem progressum" ostendisse et in "fausta commissura" esse. Hic eventus etiam a [[Turcia]] impugnatus est, quae traditionaliter [[Atropatene (res publica)\|Atropatenae]] favet propter ethnice Turcicas radices et propter historicas tensiones<!--?--> cum [[Armenia]]. ===Rationes externae et agnitio internationalis=== Line 161 ⟶ 158: Orchistēnēs [[libertas]], die [[2 Septembris]] [[1991]] proclamata, ab internationali communitate non agnita est, exceptis [[Abascia]], [[Alania Meridionalis\|Alania Meridionali]] et [[Transtyria]]. Praeterea, [[Domus Repraesentatium Rhodensis Insulae\|Domus Repraesentatium]] [[Rhodensis Insula]]e die [[17 Maii]] [[2012]] resolutionem ut [[Praesides Civitatum Foederatarum Americae\|Praeses]] et [[Congressus Civitatum Foederatarum Americae\|Congressus]] [[Statunitensis\|Statunitenses]] hanc libertatem agnoscerent postulantem ~~adoptavit~~ascivit. Quam secuta est [[Domus Repraesentantium Massachusetta\|Domus Repraesentantium]] [[Massachusetta]]e die [[6 Augusti]] [[2012]]. Agnitionis quaestio etiam in [[Uraquaria]] examinatur. Line 167 ⟶ 164: ==Res militares== [[Fasciculus:Army NKR.jpg\|200px\|thumb\|[[Exercitus Defensionis Orchistēnēs]] umeri insigne.]] [[Exercitus Defensionis Orchistēnēs]] ([[Armeniace]] Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ինքնապաշտպանության բանակ) officialiter die [[9 Maii]] [[1992]] statutus est, velut defensio contra [[Atropatene (res publica)\|Atropatenen]]. Bene successit in pugnando contra Atropatenicum exercitum usque ad [[ecechiria]]m diei [[12 Maii]] [[1994]]. In praesenti Exercitus Defensionis Orchistēnēs in circiter 18  000 et 20  000 officiariorum et militum consistit. Nihilominus, solum 8 500 Orchistenicorum civium ut Exercitus Defensionis Orchistēnēs milites merent; aliqui 10  000 ex [[Armenia]] orti sunt. Sunt etiam inter 177 et 316 [[autocurrus armatus\|autocurruum armatorum]], inter 256 et 324 vehiculorum proelii et inter 291 et 322 manuballistarum et [[mortarium (arma)\|mortariorum]]. [[Armenia]] [[arma]] et alias militares necessitates Orchistenae praebet. Complura Exercitus Armeniaci [[tagma]]ta directe in Orchistenica zona super capto Atropatenico territorio distendunt. Exercitus Defensionis Orchistēnēs [[Proelium Susae]] anno [[1992]] pugnavit, quod [[Andron Lasinensis\|Andronis Lasinensis]] ([[Armeniace]] Լաչինի միջանցք) aperturam inter [[Armenia\|Rempublicam Armeniacam]] ac Orchistēnēn anno [[1992]] et [[Marthapolitania\|Marthapolitanae]] primae aciei defensionem inter [[1992]] et [[1994]] ~~involvebat~~implicabat. ===Minae terrestris=== Line 176 ⟶ 173: ==Divisiones administrativae== [[Fasciculus:BergachtigK123.jpg\|200px\|thumb\|Reipublicae Orchistenicae tabula suas provincias indicans~~.<br~~: />1:, [[Sahumiania]],; 2:, [[Marthapolitania]]~~,<br~~; />3:, [[Provincia Asceranensis\|Asceran]],; 4:, [[Martunipolitania]],; 5:, [[Provincia Hadrutensis\|Hadrutum]]~~,<br~~; />6:, [[Susa (provincia)\|Susa]],; 7:, [[Quasatagia]].~~<br~~ />[[Stephanopolis (Carabachia Superior)\|Stephanopolis]] non ostenditur.]] Respublica Orchistēnēs octo divisiones administrativas habet. Inter cuius territoria sunt antiquae [[Regio Autonomica Carabachiae Superioris\|regionis Autonomae Carabachiae Superioris]] ~~(RACS)~~ [[districtus]] quinque, districtus [[Sahumiania]] in [[Atropatene (res publica)\|Republica Socialistica Sovietica Atropatenica]] quae penes [[Atropatene (res publica)\|Atropatenen]] et districtus septem circum antiquum OACS qui penes Reipublicae Orchistēnēs vires. Post Reipublicae Orchistēnēs declarationem libertatis, Atropatenica gubernatio OACS<!--?--> dissolvit et districtus pro eo creavit. Proinde, aliquae Reipublicae Orchistēnēs divisiones ad Atropatenicos [[districtus]] correspondent, dum aliae dissimiles fines habent. Comparativa praesentium Reipublicae Orchistēnēs divisionum et correspondentium Atropatenicorum districtuum tabula inferius est: {\| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" Line 357 ⟶ 354: [[Vexillum\|Vexillum nationale]] ortum est ex [[Armenia]]co vexillo cum [[albus\|albo]] schemate adito. Regionis incolas et [[Armenia]]cam hereditatem et Orchistēnēn [[Armenia]]cam [[inclavatura]]m symbolizat. Schema etiam [[Armenia]]corum [[tapetum\|tapetorum]] schematibus simile est. [[Insigne]] in [[corona]]ta [[aquila]] consistit. In cuius pectore [[scutellum]] cum panoramate [[cordillera]]e super Orchistenico vexillo verticaliter disposito est. Super quo sunt duo capita petrea;: "Avus et Avia" ([[Armeniace]] Տատիկ և Պապիկ) monumenti "[[Nos Sumus Nostri Montes]]" ([[Armeniace]] Մենք ենք մեր սարերը) in [[Stephanopolis (Carabachia Superior)\|Stephanopoli]], Orchistēnēs [[caput (urbs)\|caput]]. Aquila ungulis varios [[ager\|agrarios]] fructus, velut [[triticum]] et [[uva]]s prehendit. Imago circulari taenia cum inscriptione [[Armeniace]] dicente "Respublica Orchistēnēs Carabachiae Superioris" completur. ==Demographia== [[Fasciculus:Stepanakert-road-P1003102.JPG\|thumb\|Praecipua via lata [[Stephanopolis (Carabachia Superior)\|Stephanopoleōs]], Orchistēnici [[caput (urbs)\|capitis]].]] Anno [[2002]] [[numerus incolarum]] Anocarabachicorum 145 000 erat, quorum 95 centesimae Armeniaci [[ethnos\|ethnous]] et 5 centesimae aliorum ethnōn sunt. [[Martius\|Martio]] [[2007]], ~~localis~~loci gubernatio suum numerum incolarum 138  000 crevisse nuntiavit. Annuus index natalium relatus est inter 2200 et 2300 pro anno, incrementum circiter 1500 anno [[1999]]. Ex [[OSCE]] relatio, [[Martius\|Martio]] [[2011]] emissa, numerum incolarum in "septem territoriis circum Orchistēnēn captis" 14 000 esse aestimat et "non fuisse significativum incolarum incrementum e [[2005]]" asserit. Usque ad [[2000]], solida nationis migratio negativa erat. Primo anni [[2007]] dimidio, 1010 natalia et 659 mortes relata sunt, cum solida emigratione 27. Secundum aetatis circulos: 15 700 (0–6), 25 200 (7–17) 75 800 (18–59), et 21 000 (60+). Numerus incolarum pro [[provincia]] est secundum tabulam inferiorem: Ex [[OSCE]] relatio, [[Martius\|Martio]] [[2011]] emissa, numerum incolarum in "septem territoriis circum Orchistēnēn captis" 14 000 esse aestimat et "non fuisse significativum incolarum incrementum e [[2005]]" asserit. ~~Usque ad [[2000]], solida nationis migratio negativa erat. Primo anni [[2007]] dimidio, 1 010 natalia et 659 mortes relata sunt, cum solida emigratione 27.~~ ~~Secundum aetatis circulos: 15 700 (0–6), 25 200 (7–17) 75 800 (18–59), et 21 000 (60+).~~ ~~Numerus incolarum pro [[provincia]] est secundum tabulam inferiorem:~~ {\| class="wikitable" Line 504 ⟶ 493: ===Linguae=== E sua [[libertas\|libertate]] anno [[1991]], [[lingua Armeniaca]] ~~erat~~ [[de facto]] unica [[lingua publica]] in Republica Orchistena ~~adhibita~~adhibetur, sed ex vigente Constitutione Reipublicae Orchistenes [[December\|Decembre]] [[2007]], etiam [[de iure]] est. Attamen [[Constitutio]] suo articulo 15º omnium linguarum usum statuit quae usitatae sunt inter incolas. Aliae huius zonae linguae [[lingua Atropatenica\|Atropatenica]] et [[lingua Curdica\|Curdica]] sunt. === Religio === [[Fasciculus:Gandzasar2.jpg\|thumb\|[[Monasterium Montis Thesauri\|Cathedralis Montis Thesauri]].]] [[Fasciculus:Ghazanchetsots Double Rainbow.jpg\|thumb\|[[Cathedralis Christi Salvatoris (Susa)\|Cathedralis Christi Salvatoris]].]] Line 521 ⟶ 510: Sursum in colle e [[cathedralis\|cathedrali]] [[Susa (Atropatene)\|Susae]] [[Ecclesia Viridis]] ([[Armeniace]] Եկեղեցի), anno [[1847]] aedificata, est. [[Monasterium Amaras]] ([[Armeniace]] Ամարաս վանք),[[saeculum 4\|saeculi IVquarti]], [[monasterium]] a primo Armeniaco sancto, Sancto Gregorio Illuminatore, conditum erat, qui [[Armenia]]m, in mundo primam Christianam civitatem anno [[301]], baptizavit. Amaras primam scholam hospitio accepit ubi [[Sanctus Mesrobus Mashtots]], [[Abecedarium Armeniacum\|abecedarii Armeniaci]] inventor, hanc novam scripturam alumnos [[saeculum 5\|saeculo Vquinto]] docuit. [[Monasterium Amaras]] in [[provincia]] [[Martunipolitania]], districtu [[Martunitopia]], est. [[Monasterium Tsitsernavancense]] ([[Armeniace]]: Ծիծեռնավանք), [[saeculum 4\|saeculi IV]], optime praeservatum Armeniacae [[basilica]]e exemplum cum tribus navibus est. Monasterium in [[provincia]] [[Quasatagia]] est. Line 606 ⟶ 595: [[Azat Artsakh]] [[diarium]] publicum in Republica Orchistēna est. ===Artes athleticae== [[Artes athleticae]] in Republica Orchistēna a Ministerio Orchistenico Culturae et Iuventutis ordinantur. [[Pediludium]] populo gratissimum in Orchistena manet. [[Stephanopolis (Carabachia Superior)\|Stephanopolis]] bene constructum pedilusorium stadium habet. Novo [[decennium 200\|decennio 200]], Orchistenicae turmae aliquas [[Armenia]]cas ligas{{dubsig}} in [[Armenia\|Republica Armeniaca]] participare coeperunt. Etiam curae sunt aliae artes athleticas, inter quas [[canistriludium]] et [[follis volatilis]]. [[Velificatio]] in [[Marthapolitania]] colitur. Orchistenici gymnici etiam cum repraesentativis turmis athletisque [[Ludi Panarmeniaci\|Ludos Panarmeniacos]] ([[Armeniace]] Համահայկական խաղեր), [[Armenia]]co [[caput (urbs)\|capite]] [[Erevanum\|Erevani]] organizatos, participant.▼ ~~[[Artes athleticae]] in Republica Orchistēna a Ministerio Orchistenico Culturae et Iuventutis ordinantur.~~ ▲[[Pediludium]] populo gratissimum in Orchistena manet. [[Stephanopolis (Carabachia Superior)\|Stephanopolis]] bene constructum pedilusorium stadium habet. Novo [[decennium 200\|decennio 200]], Orchistenicae turmae aliquas [[Armenia]]cas ligas{{dubsig}} in [[Armenia\|Republica Armeniaca]] participare coeperunt. Etiam curae sunt aliae artes athleticas, inter quas [[canistriludium]] et [[follis volatilis]]. [[Velificatio]] in [[Marthapolitania]] colitur. Orchistenici gymnici etiam cum repraesentativis turmis athletisque [[Ludi Panarmeniaci\|Ludos Panarmeniacos]] ([[Armeniace]] Համահայկական խաղեր), [[Armenia]]co [[caput (urbs)\|capite]] [[Erevanum\|Erevani]] organizatos, participant. ===Feriae et dies festi=== Line 701 ⟶ 686: ==Nexus externi== '';Situs interretiales ~~officiales:''~~publici * [http://www.karabakh.net/engl/gov?id=1 Gubernatio Reipublicae Carabachiae Superioris] * [http://www.nkr.am/en/ Ministerium Rerum Externarum Reipublicae Carabachiae Superioris] * [http://www.nkrusa.org/ Grapheum Reipublicae Carabachiae Superioris, Vasingtoniae DC] * [http://www.stat-nkr.am/ Diaconia Statistica Nationalis Reipublicae Carabachiae Superioris] * [http://www.president.nkr.am/ Praeses Reipublicae Carabachiae Superioris] '';Media~~:''~~ * [http://www.armenianway.com/AW/ArtsakhWorld/index.html Artsakh World portale] * [http://www.karabakh-open.com/src/index.php?id=0&lang=en Karabakh-Open] * [http://www.artsakhtert.com/eng/index.php "Azat Artsakh", Gubernationis Orchistenicae diarium] '';Alia'' * [http://www.shushi.org/ Opus Fundatum Revivificationis Susae] * [http://www.gandzasar.com/ Monasterium Montis Thesauri] [[Categoria:Qarabag (regio)]]

Quantum redactiones paginae "Carabachia Superior" differant