Quantum redactiones paginae "Afgania" differant

Content deleted Content added
TjBot (disputatio | conlationes)
m r2.7.2) (automaton addit: ki:Afghanistan
m Nexus:Cordillera &c. (1000 paginae)
Linea 56:
'''Afgania''' sive '''Afghanistania''' a [[nomen proprium|nomine]] [[Pastuni]]s sive Pactyanis dato proficiscitur: ''[[Afgani|Afganus]],'' qui hodiernam Afganiam condiderunt et sunt primi Afgani. Nominis suffixum e voce [[lingua Persica|Persica]] ''stān'' 'civitas' oritur; ergo, Pastunistania sive Pastunorum civitas pro Afghanistania dici posset.
 
== Historia ==
Aevo antiquo, hodierna Afganiae terra erat [[provincia]] [[Imperium PersicumAchaemenidae|Imperii Persici]] nomine ''Harauvatya'' ; postea, ab [[Alexander Magnus|Alexandro Magno]] capta, [[Lingua Graeca|Graece]] [[Lingua Latina|Latineque]] ''[[Arachosia]]'' nominata est. Regno Hellenistico ([[Bactria]]) ab Alexandro Magno capto, partem [[Imperium Cossanum|Imperii Cossani]] cepit. Posterius, civitas se ad [[Buddhismum]] convertit et deinde [[Arabi|Arabes]] inruptiones eam islamizaverunt[[islam]]izaverunt. De facto, civitas Afgana usque ad annum [[1747]] non iam apparet.
 
Ab anno [[1837]], [[Regnum Britanniarum|Britannicum]] pondus super rempublicam coepit. Capta et [[colonia|colonizata]], Afgania [[libertas|libera]] usque ad diem [[19 Augusti]] [[1919]] non adsecuta est, [[Bellum Anglo-Afganicum Tertium|Bello Anglo-Afganico Tertio]] confecto.
Linea 68:
 
==Civilis ratio==
[[Fasciculus:King Zahir Shah of Afghanistan.jpg|125px|thumb|[[Machometus Zahir Shah]], ultimus Rex Afganiae.]]
In praesenti, Afgania a praeside [[Hamid Karzai|Hamido Karsai]], Georgii Bush administratione collocato, dirigitur ut fiduciariam gubernationem conduceret, casis Talibanis. Is nuper in publicis comitiis vicit. Praesens ministrorum consilium [[Foedus Septentrionale|Foederis Septentrionalis]] sodales et aliorum regionalium et ethnicorum globorum, de transitionis gubernatione a [[Loiaiirga]] formatorum, permixtionem continent. Antiquus [[monarcha]], [[Machometus Zaher Shah]], civitatem redivit, sed [[rex|regale]] munus denuo ei non datum est, et eius pondus solum caerimonialibus muneribus circumscribitur. Zahir obiit anno [[2007]].
 
Linea 85:
[[Fasciculus:Afghanistan34Provinces-french numbering.png|thumb|Tabula Afganiae provinciarum; numeri indicati catalogo respondent.]]
[[Fasciculus:Kabul TV Hill view S.jpg|thumb|Despectus in [[Cabura]]m.]]
[[Fasciculus:Afghan-big.jpg|300px|Tabula Afganiae.]]
Secutus catalogus cuiusque provinciae sive [[vilaia]]e nomen Latinum vel Latinizatum (inter signa exclusionis nomen [[lingua Dari|Dari]]), codices FIPS &-4 etiam indicantur.
{| border="0" cellpadding="2" rules="all" style="border: 1px solid #999; background-color:#FFFFFF"
Linea 160:
|}
 
== Geographia ==
[[Fasciculus:Northwestern Afghanistan.jpg|thumb|left|Boreoccidentalis Afgania.]]
Afgania est [[mons|montana]] civitas, quamquam [[planities]] ad [[septentrio]]nem et austrorientem comprehendit. Altissimus Afganiae locus, [[Nausaquium]], est 7485 [[metrum|metra]] altus super [[aequor maris]]. Lata civitatis plana sicca sunt, et [[aqua dulcis|aquae dulcis]] commeatus exiguus est. Afgania [[clima continentale]] cum [[aestas|aestatibus]] [[calor|calidis]] et [[hiems|hiemibus]] [[frigus|frigidis]] habet. Crebro civitas [[terrae motus]] patitur.
 
Praeter [[Cabura]]m caput sunt maximae urbes civitatis: [[Aria (urbs)|Aria]], [[Ialalabadum]], [[Rangara]], et [[Alexandria Arachosia]].
 
=== Geologia ===
[[Fasciculus:Mountains of Afghanistan.jpg|thumb|Montes Afganiae.]]
Regionis genesis [[tectonica laminarum|tectonicae]] geneseos flexioni aevo [[Caenozoicum|Caenozoico]] [[Tertiarium|Tertiario]] (hodierna sive recente) eventae iungitur, cum [[Deccanum (paeninsula)|paeninsula Deccani]] [[India]] cum praesenti [[Asia|Asiatico continente]] conlisit, formandis in mundo altissimis [[mons|montibus]] perpetuis, [[Himalaia]]. In regione Afgana, montana congeries [[Paropamisus]] ([[lingua Persica moderna|Persice]]: هندوکش ''Hindu Kuš'') nominatur. Quia in regione flexionis inter laminam tectonicam [[India]]e et [[Asia]]e est, Afgania aliquos cum iniquissimis prominentiis locos habet. Hoc prominentiae genus obex fuit ut [[CFA|Civitatium Foederatarum Americae]] copiae terram anno [[2001]] invaderent.
 
=== Clima et intemperismus ===
[[Clima]] est [[clima aridum|aridum]] et [[clima semiaridum|semiaridum]]; [[hiems|hiemes]], frigidae et calidae aestates.
[[Fasciculus:Afghan topo en.jpg|thumb|350px|Topographia Afganiae.]]
In regione physicum intemperismum{{dubsig}} (sive meteorizationem{{dubsig}} physicam, cum coniuncta actione magnarum [[temperatura]]e variationum), [[glacies|glaciei]] et [[ventus|ventorum]], praepollent. Processus propter climatis aridi regionem accentuatur.
 
Linea 201:
'''Flumina'''—[[Oxus]] (آمودریا‎), [[Cupha]] (کابل), [[Arius (flumen Asiae)|Arius]] (هریرود), [[Etymandrus (flumen)|Etymandrus]] (هلمند)
 
'''Terrenum'''—principiter abruptissimi montes—[[Paropanisus]] ([[lingua Persica|Persice]] هندوکش) et [[cordillera|montes perpetui]] iuncti; planities septemtrione et austroriente.
'''Extrema altitudines'''
Linea 257:
      {{smaller|2% aliarum ([[lingua Nuristanica]], [[lingua Pasaica]], Brahuica, etc.)}}]]
 
== Cultura ==
In [[cultura]] Afganiae, multa [[historia|historica]] reipublicae monumenta recentibus [[bellum|bellis]] nocita estsunt, inter ea [[duo|duae]] celebres [[Buddhae Bamiianenses|Buddharum]] statuae in [[Bamiianum (provincia)|Bamiiano]], anno [[2001]] dirutorum.
 
== Educatio ==
Anni [[2003]] vere, 30 centesimas 7000 [[schola]]rum Afganiae graviter per Sovieticae occupationis et belli civilis viginti annos noceri aestimabatur. Solum scholarum dimidium aquam potabilem habere indicavit, dum minus quam 40 centesimae sanitarium statum aptum habere aestimabat. [[Puer]]is [[educatio]] antecessio non fuit, [[Talibani]]s regentibus, dum puellae penitus relegata sunt.
 
Visis paupertate et violentia eorum ambitus, studium anni 2002 circuli auxilii ''[[Save the Children]]'' Afganos pueros[[puer]]os tempori servire et fortes esse indicat. Studium creditum institutionibus potentibus familiae et communitatis dat.
 
Amplius quattuor milliones Afganorum puerorum, sine dubio maximus numerus, scholare anno martioMartio [[2003]] incipiente scholarizari recogniti sunt. [[Educatio]] prae manu puerorum et puellarum nunc est.
 
[[Abecedarium|Alphabetizationis]] index incolarum 36 centesimae aestimatur.