Content deleted Content added
m bot: {{Callicratis demus Graeciae}} -> {{Capsa urbis Vicidata}}; mutationes minores
Linea 1:
{{Capsa urbis Vicidata}}
{{Callicratis demus Graeciae
| lat_deg = 37
| lat_min = 9
| lon_deg = 26
| lon_min = 51
| position = right
| nomenlatinum = Leros
| nomengraecum = Λέρος
| genetivum = Leri
| ablativum = [[Aegaeum Australe (regio Graeciae)|Aegaeo Australi]]
| civitas = Graecia
| regio = [[Aegaeum Australe (regio Graeciae)|Aegaeum Australe]]
| unitas regionalis = [[Calymnos (regionalis unitas)|Calymnos]]
| area = 74.17
| incolae = 8172
| spissitudo =
| census = 2010<ref>Numerus incolarum, ut invenitur in [http://www.eetaa.gr/kallikratis/nomosxedio/Systash_Dhmwn_Perifereiwn.pdf Libello Callicratis (2010)]</ref>
| sedes = [[Sancta Marina (Leros)|Sancta Marina]]
| pagina interretialis = www.leros.gr
| situs-regio = 2011 Dimos Lerou.png
}}
'''Leros''',<ref>{{Pnh}} 5.132.</ref> [[Lingua Graeca antiqua|Graece]] {{Polytonic|Λέρος}}, est insula et [[demus]] a [[Calymnos|Calymno]] ad boream versa, in catena insularum [[Dodecanesus|Dodecanesi]] inclusa. Demus Leri, qui insulam Lerum ac quasdam insulas parvas Lero circumiacentes comprehendit, pars est [[Calymnos (regionalis unitas)|regionalis Calymni unitatis]] in regione [[Aegaeum Australe (regio Graeciae)|Aegaei Australis]]. [[Lingua Italiana]] insula ''Lèro'', [[Turcice]] ''İleriye'' appellata est.
 
Line 25 ⟶ 5:
 
== Situs et loci natura ==
Insula 54.05 km²<ref>[http://www.ypai.gr/site/home/Basic+Menu/The+islands+of+Aegean/Southern+Aegean/NOMOS+DODEKANISOY/LEROS.csp Ministerium classis onerariae, Aegaei maris ac rerum insularum Graeciae]</ref>, quae ad insulas [[Sporades]] pertinet, litori [[Asia Minor|Asiae Minoris]] (sive [[Turcia]]e) et sinui ''Güllük'' ([[Turcice]]: ''Güllük Körfezi'') opposita est. Montes usque ad 321 metra oriuntur. Lineae litorali circumcurrenti sunt 71 km.
 
== Administratio ==
Line 34 ⟶ 14:
Testae apud ''Parthenium'' inventae insulam iam [[Aetas Aenea|Aetate Aenea]] inhabitatam esse indicant. [[Aetas Mycenaea|Aetate Mycenaea]] arx in ''Castro'' super sinum ''Alindae'' sita erat. [[Saeculum 6|Saeculo sexto]] Leros [[Miletus|Mileto]] subiecta erat. [[Seditio Ionica|Seditione Ionica]] (498) contra [[Persia|Persas]] historicus [[Hecataeus]] Milesius tyranno [[Aristagoras|Aristagorae]] devicto suasisse dicitur, ut Lerum se reciperet. [[Saeculum 5|Saeculo quinto]] Leros ad [[Foedus Delium]] pertinebat, postea denuo ad Miletum. Urbs antiqua, ut putatur, in litore orientali prope hodiernam urbem [[Sancta Marina (Leros)|Sanctam Marinam]] sita erat, ubi aedificiorum reliquiae, sepulcra ac aquaeductus conservatae sunt. Nomen loci ''Parthenii'' in septentrionali insula a templo deae nomine "Parthenos", quae saepe [[Artemis|Artemidi]] aequatur, repetit. Templi reliquiae ad ecclesiam byzantinam dirutam visuntur. Praeterea sunt variis locis reliquiae munitionum antiquarum, ut puta turris saeculi quarti a.C.n. prope ''Xerocampo'' collocata.
 
Anno [[1078]] insula in [[Thema|thematethema]]te [[Samos|Samio]] sita ab imperatore [[Alexius I Comnenus|Alexio I Comneno]] matre [[Anna Dalassena]] auctore abbati [[Christodulos (monachus)|Christodulo]] in insula [[Cos|Coo]] degenti donata est, qui donationem ad monasterium a se in [[Patmos|Patmo]] conditum transtulit. Inde monasterium in locis Parthenio Temenioque litteris anni [[1088]] memoratis [[Metochium|metochimetochia]]a (i.e. communitates sive possessiones) obtinebat.
 
[[Imperium Romaniae (Latinum)|Imperio Latino]] condito (1204) Leros pars [[Ducatus Archipelagi]] facta et anno [[1306]] [[Ordo Fratrum Hospitalis Sancti Ioannis Hierosolymitani|Fratribus Hospitalariis]] concessa est, qui anno [[1522]] [[Imperium Ottomanicum|Imperio Ottomanico]] cedere debuerunt.
 
Etsi Leros iam [[Bellum rerum novarum Graecum|bello rerum novarum Graeco]] (1821–1829) in partibus [[Graecia]]e pugnaverat, bello confecto iterum Imperio Ottomanico adiuncta est. Anno [[1912]] a nautis [[Italia]]nis una cum reliqua Dodecaneso occupata post [[Pactum Lausannense]] ([[1923]]) ''Laccium'' in locum classis Italianae munitam nomine ''Porto Lago'' exstructa est. Mense Novembri anno [[1943]] acriter de insula pugnata est, cum classis [[Britanniarum Regnum|Britannica]] insulas ab Italianis in [[Aegaeum mare|Aegaeo mari]] occupatas capere conaretur. Inde copiae [[Germania|Germanae]] insulam occupaverunt.
 
Anno [[1947]] Leros civitati Graeciae adiuncta est, cuius regimen illuc captivos [[Bellum Civile Graecum|belli civilis Graeci]] (1946-1949) et dictaturae militari (1967-1974) adversantes deportavit.
 
== Visu digna ==
* ''Platanos'' / [[Sancta Marina (Leros)|Sancta Marina]]: Platanum, quae cum Sancta Marina in unum crevit, arx sive castrum immane eminet. Castrum [[Imperium Romanum Orientale|byzantinum]] ab [[Ordo Fratrum Hospitalis Sancti Ioannis Hierosolymitani|equitibus Rhodiis]] in arcem equestrem commutatum est, maxima cuius pars munitionum ac turrium, praeterea insignia saeculi decimi quinti ac sexti conservata sunt. Intra castrum est ecclesiola "Panagia Castri". Castellum litorale a tempore Ottomanico repetit.<ref>Lauffer, p. 384 (Vox "Leros")</ref>
* ''Laccium'': Laccium est principalis insulae portus. Aedificia annis [[Secundum Bellum Mundanum]] praecedentibus ab [[Italia]]nis exstructa exempla magni momenti architecturae modernae illius temporis sunt. Laccii est etiam ecclesia trium navium "Sancti Ioannis Theologi", quae opere tectorio magnifico e saeculo undecimo oriundo ornata est.
* Antiquae reliquiae domuum, sepulcra ac aquaeductus apud ''Sanctam Marinam'' conservata sunt, inter ''Laccium'' et ''Xerocampum'' adhuc munitiones saeculi quarti a.C.n. visuntur (''Palaeocastrum''). Prope vicum ''Parthenium'' in septentrionali insulae parte inventa templum ''Parthenii'' sive [[Artemis|Artemidis]] deae attestantur.
 
== Homines noti ==
Line 51 ⟶ 31:
 
== Varia ==
* Secundum [[Suetonius|Suetonium]]<ref>Suetonius, De vita Caesarum "Divus Iulius" 4.</ref> et [[Plutarchus|Plutarchum]]<ref>Plutarchus, "Caesar" 1,4-2,4</ref> in insula [[Pharmaconesium|Pharmaconesio]] (tunc: ''Pharmacussa'') a Lero in orientem versus sita, paucis chiliometris a [[Didyma]] in litore [[Asia Minor|Asiae Minoris]] distante, [[Caesar|Iulius Caesar]] per quadraginta dies in custodia piratarum erat.
* Ottomani [[Cemal Reis]] duce anno [[1508]] secundo arcem frustra oppugnaverunt. Fabula nota vult insulam a solo equite superstite, iuvene 18 annorum, servatam esse. Illum feminas liberosque armis equitum mortuorum instruxisse, quomodo Ottomanos praesidium Leri adhuc fortem esse persuasisset.
* Anno [[1989]] Leros re insignis infamiae longe lateque nota fiebat: In instituto hominibus mente captis curandis peculatus publicus factus est atque fere 3000 aegri improbe tractati sunt. [[Unio Europaea]] pecuniis dandis ac institutum custodiendo res in meliorem partem vertit, etsi relatio a BBC mense Iunio anni [[2009]] facta indicare videtur etiam hoc tempore non omnes res optime geri.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8124976.stm| BBC News, die 30 Iunii anno 2009] (commentatione die 27 Novembris 2011 revocata).</ref> Nihil novi sub sole quoniam poeta antiquus Phocylides iam canebat ː ''Λέριοι κακοί ... πάντες''<ref>{{Strabo}} X.5.1</ref>
 
== Bibliographia ==
Ad historiam vide:
* Vox ''Leros'', in: Siegfried Lauffer (Ed.): Griechenland. Lexikon der historischen Stätten. Von den Anfängen bis zur Gegenwart. Augustae Vindelicorum 1999.
 
== Notae ==
<div class="references-small"><references /></div>
 
== Pinacotheca ==
Line 82 ⟶ 62:
{{Index demorum Aegaei Australis}}
 
[[Categoria:Leros|! ]]
[[Categoria:Aegaeum Australe]]
[[Categoria:Demi Graeciae]]