Content deleted Content added
m bot: {{Callicratis demus Graeciae}} -> {{Capsa urbis Vicidata}}; mutationes minores
Linea 1:
{{L1}}
{{Videdis|Rhodus (discretiva)}}
{{Capsa urbis Vicidata}}
{{Callicratis demus Graeciae
'''Rhodus''' sive '''Rhodos''' ([[Lingua Graeca|Graece]] {{Polytonic|Ῥόδος}}, [[Neograece]] {{Polytonic|Ρόδος}}) est [[insula]] 1401.45 km²<ref>[http://www.ypai.gr/site/home/Basic+Menu/The+islands+of+Aegean/Southern+Aegean/NOMOS+DODEKANISOY/RODOS.csp Rhodos, Ministerium Aegaei] (Neograece).</ref> in [[Mare Aegaeum|Mari Aegaeo]] iacens, cuius [[caput (urbs)|caput]] est [[Rhodus (urbs)|urbs eiusdem nominis]]. Insula est totius catenae [[Dodecanesus|Dodecanesi]] maxima.
| lat_deg = 36
| lat_min = 11
| lon_deg = 27
| lon_min = 58
| position = right
| nomenlatinum = Rhodos
| nomengraecum = Δήμος Ρόδου (Ρόδος)
| genetivum = Rhodi
| ablativum = [[Aegaeum Australe (regio Graeciae)|Aegaeo Australi]]
| civitas = Graecia
| regio = [[Aegaeum Australe (regio Graeciae)|Aegaeum Australe]]
| unitas regionalis = [[Rhodus (regionalis unitas)|Rhodus]]
| area = 1407.94
| incolae = 115334
| spissitudo =
| census = 2010<ref>Numerus incolarum, ut invenitur in [http://www.eetaa.gr/kallikratis/nomosxedio/Systash_Dhmwn_Perifereiwn.pdf Libello Callicratis] a ministerio rerum domesticarum Graeciae mense Maio anno 2010 edito (Neograece).</ref>
| sedes = Rhodus (urbs)
| pagina interretialis = www.rhodes.gr/el/
| situs-regio = 2011 Dimos Rodou.png
}}
'''Rhodus''' sive '''Rhodos''' ([[Lingua Graeca|Graece]] {{Polytonic|Ῥόδος}}, [[Neograece]] {{Polytonic|Ρόδος}}) est [[insula]] 1401.45 km²<ref>[http://www.ypai.gr/site/home/Basic+Menu/The+islands+of+Aegean/Southern+Aegean/NOMOS+DODEKANISOY/RODOS.csp Rhodos, Ministerium Aegaei] (Neograece).</ref> in [[Mare Aegaeum|Mari Aegaeo]] iacens, cuius [[caput (urbs)|caput]] est [[Rhodus (urbs)|urbs eiusdem nominis]]. Insula est totius catenae [[Dodecanesus|Dodecanesi]] maxima.
 
== Nomen et mythologia ==
[[Fasciculus:Rhodes harbour.jpg|thumb|left|Portus Rhodius.]]
Nomen a verbo [[lingua Graeca|Graeco]] ῥοδον deductum est, quod [[rosa]]m vel magis hodiernum [[hibiscus|hibiscum]] valet. Ex quo saepe "insula rosarum" appellatur, rosaeque in nummis inveniuntur.
 
[[Mythologia Graeca|Mythologia]] autem vult nomen a [[Rhode (mythologia)|Rhode]], filiam [[Neptunus|Neptuni]] deductum esse, quae huic insulae consuleret, cum Neptunus abesset. In mundo dividendo [[Iuppiter]] [[Helius|Helium]] neglexisset, qui sibi per compensationem eandem insulam expetivisset, quam in terram circumeundo visam maxime amoenam arbitratrus esset. Postea etiam Rhodum nympham amatam in matrimonum duxisse et septem filios genuisse, qui [[Heliadae]] dictae sint. Filius maior rursus tres filios habuisse, qui insulae auctores habebantur: [[Camirus (mythologia)|Camirus]], Ialysus et Lindus.
Line 59 ⟶ 39:
=== Res gestae antiquae ===
Rhodos iam a [[Neolithicum|Neolithico]] inhabitata est. Saeculo sexto decimo a.C.n. [[Cultura Minoa|Minoi]], quinto decimo [[Cultura Mycenaea|Myceni]] in insula sedes collocaverunt. Sunt, qui [[Rodanim]] in [[Biblia]] memoratos<ref>Genesis 10,4; 1 Paralipomenon 1,7</ref>, filios [[Iavan]], Rhodi vixisse opinentur<ref>E. Robertson, Notes on Javan. The Jewish Quarterly Review 20/3, 1908, 473</ref>.
Saeculo undecimo [[Dores]] insulam obtinuerunt, qui urbes [[Ialysus (Rhodus)|Ialysum]], [[Camirus (urbs)|Camirum]] et [[Lindus|Lindum]] condiderunt. Quae ''[[Polis|poleis]]'' liberae diu floruerunt et una cum [[Cos|Coo]], [[Cnidus|Cnido]] et [[Halicarnassus|Halicarnasso]] sic dictam [[Hexapolis Dorica|Hexapolim Doricam]] formaverunt. Lindi erant templa late illustria.
 
In ''[[Ilias|Iliade]]'' memoratur [[Tlepolemus (mythologia)|Tlepolemum]] novem naves Rhodias contra [[Troia]]m duxisse<ref>Ilias 2, 653-670</ref>.
Line 65 ⟶ 45:
[[Lydia]] anno [[546 a.C.n.]] a [[Regnum Persarum|Persis]] capta Rhodos in [[Achaemenidae|Achaemenidarum]] dicionem venit. Una cum urbibus Graecis [[Asia Minor|Asiae Minoris]] annis 500–494 contra Persas rebellavit (vide: [[Seditio Ionica]]), sed frustra. Post cladem Persis apud [[Pugna apud Plataeas|Plataeas]] allatam tres urbes Rhodiae anno [[479 a.C.n.]] se [[Foedus Delium|Foederi Delio]] coniunxerunt.
 
Anno [[408 a.C.n.]] tres urbes una novam in extrema insula septentrionali sitam urbem condiderunt loco hodiernae Rhodi urbis, aedificatam rationibus [[Hippodamus|Hippodami]] [[Miletus|Milesii]]. Iam saeculo sequenti nova urbs eitam [[Athenae|Athenas]] mercatura superavit.
 
Foedere Delio delapso Rhodos libertatem nacta est, quam tempore [[Alexander Magnus|Alexandro Magno]] excluso proficienter defendebat, donec insula pars [[Imperium Romanum|Imperii Romani]] facta est. Etiam [[Demetrius I Poliorcetes]], unus ex [[Diadochi]]s, Rhodum frustra oppugnavit (305/304 a.C.n.). Soli deo gratias agens urbs [[Colossus Rhodi|Colossum]] 34 metrorum [[Helius|Helium]] repraesentantem supra portus aditum stantem erexisse traditur, qui inter [[septem miracula mundi]] numerabatur. Iam anno [[227 a.C.n.]] terrae motu deletus est.
Line 93 ⟶ 73:
== Res oeconomicae ==
[[Fasciculus:Kapernblaettersalat auf Rhodos.JPG|thumb|Folia ''[[Capparis spinosa]]e'' Rhodi ad [[acetaria]] condienda adhibentur.]]
Quaestus maximi momenti est [[periegesis]] (circiter 85 %). Ad hoc venit cultus [[vinum|vini]] et [[oliva]]rum. Parva vini pars (circiter 5 %) etiam exportatur. [[Capra]]e et [[Ovis aries|oves]] semiferae per montes vallesque vagantur, quarum ex [[lac]]te [[caseus]] optimus paratur.
 
[[Laophorium|Laophoria]] in insula - imprimis septentrionali - crebria vehuntur. Praeterea sunt numerosae [[taxiraeda]]e, quibus omnes insulae loci facile attinguntur.
Line 103 ⟶ 83:
== Visu digna ==
[[Fasciculus:Monolithos 1.jpg|left|thumb|Monolithos.]]
* [[Palatium Magni Magistri (Rhodus)|Palatium Magni Magistri]] in urbe Rhodo, olim sedes [[Magnus Magister (ordo militaris)|Magni Magistri]] [[Ordo Fratrum Hospitalis Sancti Ioannis Hierosolymitani|ordinis Hospitalis]], cuius minor pars (imprimis aditus cum ingentibus turribus) a saeculo quarto decimo repetit, maxima tamen, cum palatium anno [[1856]] displosione graviter deletum esset, primis decennis saeculi vicesimi (usque ad annum [[1940]]) ab [[Italia]]nis tum Rhodum regentibus denus aedificatum est.
* Reliquiae urbis [[Ialysus (Rhodus)|Ialysi]]
* "Vallis papilionum" in insula boreo-occidentali sita
* Reliquiae urbis [[Camirus (urbs)|Camiri]]
* [[Castrum]] equitum Hospitalariorum nomine [[Monolithos]] in saxo praerupto litori imminens
* [[Acropolis]] urbis [[Lindus|Lindi]] in insula meridiana. Etiam numerosae domus nauarchorum et ecclesia Sanctae Mariae multis [[opus tectorium|tectoriis]] ornata visu dignae sunt. Hoc loco multi artifices sedes collocaverunt.
 
== Sententia ==
Line 114 ⟶ 94:
 
== Homines noti ==
* [[Diagoras Rhodius]]
 
== Pinacotheca ==
Line 131 ⟶ 111:
 
== Notae ==
<div class="references-small"><references /></div>
== Fontes antiqui ==
* {{Strabo}} XIV.2.5-13
 
== Bibliographia ==
* Mario Benzi: Rodi e la civiltà micenea. Gruppo Ed. Internazionale, Romae 1992 (Incunabula Graeca. 94). ISSN 0073-5752.
* Leonardo Ciacci: Rodi italiana 1912–1923. Marsilio, Venetiis 1991, ISBN 88-317-5581-1.
* Lawrence Durrell: Reflections on a Marine Venus. A companion to the landscape of Rhodes. Faber, Londinii 2000, ISBN 0-571-20170-9.
* Elias Kollias: Die Ritter von Rhodos. Der Palast und die Stadt. Die mittelalterliche Stadt Rhodos, Denkmal des Weltkulturerbes UNESCO 1988. Ektodike Athenon S. A., Athenis 1991, ISBN 960-213-255-8.
* Esther Fintz Menascé: Gli Ebrei a Rodi. Storia di un’antica comunità annientata dai nazisti. 2. ed., 5. rist. Guerini e associati, Mediolani 2000, ISBN 88-7802-312-4.
* Χριστόδουλος Παπαχριστοδούλου: Ιστορία τής Ρόδου: Από τούς προϊστορικούς χρόνους έως τήν ενσωμάτωση τής Δωδεκανήσου (1948). Δέμοδ Ρόδου, Σεγέ Γαμματόν καί Τεχόν Δώδεκανήσου, Athenis 1994. (Σείρα αυτότελόν εκδορεόν. αρ. 1). (Christodulos Papachristodulu: Historia Rhodi. A praehistoria usque ad unionem Dodeecanesi cum Graecia 1948). ISBN 960-85568-0-5.
* Jürgen Sarnowsky: Macht und Herrschaft im Johanniterorden des 15. Jahrhunderts. Verfassung und Verwaltung der Johanniter auf Rhodos (1421–1522). Lit, Monasterii et al. 2001, ISBN 3-8258-5481-7 (Vita regularis 14).
* Hatto H. Schmitt: Rom und Rhodos. Geschichte ihrer politischen Beziehungen seit der ersten Berührung bis zum Aufgehen des Inselstaates im römischen Weltreich. Beck, Monaci 1957 (Münchener Beiträge zur Papyrusforschung und antiken Rechtsgeschichte 40). (Simul: Monaci, Univ., Diss., 1955).
* Nicolas Vatin: Rhodes et l’Ordre de Saint-Jean-de-Jérusalem. CNRS éditions, Parisiis 2000, ISBN 2-271-05545-8 (Patrimoine de la Méditerranée).
* Hans-Ulrich Wiemer: Krieg, Handel und Piraterie. Untersuchungen zur Geschichte des hellenistischen Rhodos. Ed. Akademie, Berolini 2002, ISBN 978-3-05-003751-6. (Klio. Beiheft. Neue Folge (N. F.) 6) (Partim simul: Marburgi, Univ., Habil., 2000).
 
== Nexus externi ==
Line 154 ⟶ 134:
{{Index demorum Aegaei Australis}}
 
[[Categoria:Rhodus|! ]]
[[Categoria:Ordo Hospitalis]]
[[Categoria:Aegaeum Australe]]