Quantum redactiones paginae "Lesbos" differant
Content deleted Content added
Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 |
|||
(12 intermediate revisions by 3 users not shown) | |||
Linea 1:
{{L1}}
{{Videdis|Lesbos (discretiva)}}
{{Capsa urbis Vicidata}}
[[Fasciculus:Lesbos 1211x897.jpg|thumb|Insula Lesbos a caelo visa]]
[[Fasciculus:Roman Aqueduct in Mytilini (Lesbos), Greece.jpg|thumb|Aquaeductus iuxta urbem [[Mytilenae|Mytilenas]] Romanus]]
'''Lesbos''' ([[Graece]] ''Λέσβος'', [[Turcice]] ''Midilli Adası'') est insula [[Graecia|Graeca]] in [[Aegaeum mare|mari Aegaeo]] septentrionali sita. Area 1635.998 km² insula magnitudine tertia est Graeciae, octava [[Mare Mediterraneum|Mediterranei maris]].<ref>Charles Arnold (Ed.): Die Inseln des Mittelmeers. Ein einzigartiger und vollständiger Überblick. 2. ed. marebuchverlag, Hamburgi 2008, ISBN 3866480962.</ref> Nomen dedit pristino nomo vel praefecturae [[Lesbos (nomus Graeciae)|Lesbo]], ab administratione reformata anni [[2010]] (vide [[Libellus Callicratis]]) est [[Unitas regionalis (Graecia)|regionalis unitas]] (Περιφερειακή Ενότητα Λέσβου)
== Situs ac loci natura ==
Lesbos in [[Aegaeum mare|Aegaeo mari]] boreo-orientali sita a litore [[Asia Minor|Asiae minoris]] sive [[Turcia]]e civitatis non multum distat. A septentrionibus insula sinu [[Adramytteum|Adramytteno]] (''Edremit Körfezi'') distantia novem chiliometrorum, ubi est minima, ab Asia minore separatur, ab oriente [[fretum|freto]] [[Mytilenae
Lesbos origine [[mons ignifer|vulcanica]] orta pluribus locis paene usque ad mille metra super [[maris aequor]] surgit. Insula montuosa et partim silvis tecta fere 1600 km² patet. Duobus sinibus, qui a meridie late in insulam prominunt, dividitur.
Longitudo maxima plus quam 70 chiliometrorum a promuntorio Agrilia (Ακρωτήριο Αγριλιά) ab austro-oriente usque ad promuntorium Saratsina (Ακρωτήριο Σαράτσινα) ab austro-occidente patet. Distantia maxima a septentrionibus (Ακρωτήριο Κόρακας) in meridiem (Ακρωτήριο Άγιος Φωκάς) est 45 chiliometrorum. Mons excelsissimus, nomine [[Lepetymnus]], in partibus septentrionalibus surgit.
Line 37 ⟶ 17:
== Historia ==
Lapides arte politi, qui in ''Rodaphnidia'' (Ροδαφνίδια) prope ''Lisborium'' reperti sunt, in [[Palaeolithicum]] medium [[datatio|dantantur]].<ref>Χ.Β. Χαρίσης, P. Durand, Μ. Αξιώτης, Τ.Β. Χαρίσης (2000): Ίχνη παλαιολιθικής εγκατάστασης στη Λέσβο, in: Αρχαιολογία και Τέχνες 76, mense Septembri, p. 83–87; in interrete [
Tantum [[Therme (locus archaeologicus)|Therme]] methodo [[Stratigraphia (archaeologia)|stratigraphica]] investigata est; septem aetates aedificandi probatae sunt, prima circa [[3000 a.C.n.]] incipiente. Agricultura ac mercatura marina adiuta Therme locus medius Aegaei maris septentrionalis facta est. Aetate ''Therme IV'' urbi munitionibus protectae erant circiter 1200 incolarum.<ref>[http://www.fhw.gr/chronos/02/islands/en/habitation/eb/index2.html Thermi on Lesbos], The Bronze Age on the Aegean Islands, Foundation of the Hellenic World (englisch)</ref> Circa annum [[1200 a.C.n.]] autem ''Therme V.'' relicta est, forsitan urbibus potentioribus sicut [[Troia]] imminentibus. Urbs munita nomine ''Curter'' prope ''Lisborium'' aream 4-5 [[hectarium|hectariorum]] consecuta est.<ref>Ourania Kouka: Siedlungsorganisation in der Nord- und Ostägäis während der Frühbronzezeit (3. Jahrtausend v. Chr.) = Dissertatio: Universitas Heidelbergensis (1996), in: Internationale Archäologie 58, Rahden (2002), p. 129 ss. ISBN= 978-3-89646-330-2</ref>
Aetate Aenea tarda Lesbos ad [[Šeḫa]], civitatem [[lingua Hetthaea|Hetthaeam]], pertinuit.<ref> Klaus Tausend, Sabine Tausend, Robert Rollinger, Brigitte Truschnegg (edd.): Lesbos – Zwischen Griechenland und Kleinasien. Altertum und Mittelmeerraum: die antike Welt diesseits und jenseits der Levante : Festschrift für Peter W. Haider zum 60. Geburtstag. Franz Steiner, 2006, ISBN 978-3-515-08738-4, p. 95 s.</ref>
Temporibus antiquis [[Mytilenae]] medius insulae locus erat. Inter alias urbes antiquas enumerare oportet [[Methymna]]m, [[Antissa]]m, [[Eresus|Eresum]], [[Pyrrha]]m. Post [[Bella Graeco-Persica|bella Medica]] Lesbii [[Foedus Delium]] et Atheniensium societatem circa [[478 a.C.n.]] inierunt<ref>[[Thucydides]] III.10.2</ref>. Cum autem anno [[428 a.C.n.]], dominos superbos fugientes, Lesbii exceptis [[Methymna|Methymniis]] medio [[Bellum Peloponnesiacum|bello Peloponnesiaco]] ad Lacedaemoniorum societatem transfugere voluerunt Mytilenenses terra marique ab Atheniensibus obsessi sunt<ref>[[Thucydides]] III.2-18.</ref> atque mox sese dedere coguntur<ref>[[Thucydides]] III.25-51</ref>. [[412 a.C.n.]] iterum cum [[Chios|Chiis]] defecerunt<ref>Thucydides VIII.5 et 8</ref> et iterum ab Atheniensibus victi sunt<ref>[[Thucydides]] VIII.22-23</ref>. Memoria digna est conclusio
[[Fasciculus:Molyvos.jpg|thumb|[[Methymna]] urbs, arce imminente]]
[[Medium Aevum|Medio Aevo]] insula anno [[1355]] a [[Ioannes V Palaeologus|Ioanne V Palaeologo]] [[imperator]]e [[Imperium Romanum Orientale|Romano]] [[Patricii (ordo)|patricio]] [[Franciscus I Gateluzus|Francisco I Gateluzo]] [[Respublica Genuensis|Genuensi]] dominium hereditarium datum est, qui ei gratiam referret pro adiuvamine contra usurpatorem [[Ioannes VI Cantacuzenus|Ioannem VI Cantacuzenum]] praebito. Dominium familiae nobilis [[Gateluzi|Gateluzorum]] anno [[1462]] finitum est, cum [[Imperium Ottomanicum|Ottomani]] insulam [[Mahometus II (sultanus Ottomanicus)|Mahometo II]] duce occupaverunt.
Anno [[1912]] insula a copiis [[Graecia|Graecis]] expugnata post [[primum bellum mundanum|bellum mundanum primum]] pactis [[Pactum Separense|Separensi]] ac [[Pactum Lausannense|Lausannensi]] Graeciae addicta est.
Line 55 ⟶ 35:
== Visu digna ==
* Inter vicos [[Antissa]]m (hodiernam) et ''Sigri'' (Σίγρι) est silva in lapidem versa, quae a 23 decies centena milibus annorum repetit.
* In Lesbo occidentali plus quam 30 olim [[Tholus vulcanicus|tholi vulcanici]] inveniuntur nec non plures [[Caldera (crater)|calderae]] sive [[crater vulcanicus|crateres vulcanici]]. Licet haec insulae pars deserta esse videatur, tamen inter regiones Aegaei maris notabilissimas numeratur.
* Ad urbes visu dignas pertinent [[Mytilenae]], insulae caput, [[Methymna]] cum [[castrum|castro]], [[Petra (Lesbos)|Petra]], super quam ecclesia "Panagia" ("Sanctissima") in rupe collocata est, et ''Agiassos'' ecclesia sua et Olympo monte nota.
* Insula orientalis silvis tecta est. Tantum prope ''Polichnitum'', ubi sunt fontes Graeciae calidissimi (70-85° C), [[vulcanismus]] animadvertitur.
== Res oeconomicae ==
Line 73 ⟶ 53:
Mytileni nati:
* [[Pittacus Mytilenaeus]] (~651/650 - ~570 a.C.n.), unus e [[Septem sapientes|septem sapientibus]]
* [[Alcaeus]] (~630 – ~580 a.C.n.), poeta
* [[Iulia Livilla]], imperatoris [[Caligula|Gaii]] soror, hic anno [[18]] nata est
* [[Theophanes Mytilenaeus]] (saeculo 1 a.C.n.), rerum politicarum peritus ac scriptor rerum gestarum
* [[Ariadenus Barbarussa]] (~1466–1546), pirata, dominus [[Algeria]]e et "Kaptan-ı Derya" (maximus classi praefectus) [[Imperium Ottomanicum|Imperii Ottomanici]].
* [[Hüseyin Hilmi Pascha]] (1855–1922), rerum politicarum peritus et [[Vezirus|Supremus Vezirus]] Imperii Ottomanici
* [[Cemal Pascha]] (1872–1922), rerum politicarum peritus [[nationalismus|nationalisticus]] factionis [[Neoturcae|Neoturcarum]] et dux exercitus Imperii Ottomanici
* [[Constantinus Centeres]] (natus anno 1973), athleta Graecus
* [[Anestes Agrites]] (natus anno 1981), [[pediludium|pediludii]] lusor Graecus
[[Eresus|Eresi]] nati:
* [[Sappho]] (~ 630/612 a.C.n. - ~ 570 a.C.n.), poëtria
* [[Theophrastus]] (~371-287 a.C.n.), philosophus Peripateticus
* [[Longus]], scriptor et auctor ''[[Daphnis et Chloe]]''
Line 95 ⟶ 75:
== Fontes ==
* {{Strabo}} XIII.2.
== Bibliographia ==
Line 102 ⟶ 82:
* C. A. Candargy, ''Flore de l'île de Lesbos : plantes sauvages et cultivées''. Turici: Diggelmann, 1889 [http://www.archive.org/details/floredelledele00cand Textus apud archive.org]
* Alexander Conze, ''Reise auf der Insel Lesbos''. Hannover: Carl Rümpler, 1869 {{Google Books|pBNBAAAAcAAJ}}
* G. Georgeakis, L. Pineau, ''Le folk-lore de Lesbos''. Lutetiae: J. Maisonneuve, 1894 [http://www.archive.org/details/lefolkloredeles00pinegoog Textus apud archive.org]
* Robert Koldewey, Heinrich Kiepert, ''Itinerare auf der Insel Lesbos''. Berolini: Reimer, 1890 [http://www.archive.org/details/itinerareaufderi00kold Textus apud archive.org]
* [[Severus Lucianus Plehn]], ''Lesbiacorum liber''. Berolini: Nicolaus, 1826 {{Google Books|mN0pAAAAYAAJ}}
* Emily Ledyard Shields, ''The Cults of Lesbos''. Menasha Visconsiniae, 1917 [http://www.archive.org/details/thecultsoflesbos00shieuoft Textus apud archive.org]
Line 109 ⟶ 89:
== Notae ==
== Nexus externi ==
{{CommuniaCat|Lesbos|Lesbum}}
* [http://www.lesvosmuseum.gr Museum Lesbo situm et scitu digna de silva in lapidem versa]
* [http://makebelieve.gr/mb/www/en/portfolio/museums-culture/55-meel.html Museum de olei confectione in Lesbo insula]{{Nexus deficit|date=August 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://www.hotsprings.gr Fontes calidi apud Polichnitum siti]
[[Categoria:Lesbos|
[[Categoria:Aegaeum Boreale]]
[[Categoria:Demi Graeciae]]
|