Quantum redactiones paginae "Samus" differant

Browse history interactively

← Differentia superior

Content deleted Content added

VisualWikitext

Emendatio ex 14:52, 11 Iunii 2019 recensere Marcus Terentius Bibliophilus (disputatio \| conlationes) Magistratus 77 339 edits No edit summary ← Differentia superior		Redactio novissime (die 30 Decembris 2023, hora 20:46) facta recensere abrogare UVbot (disputatio \| conlationes) Automata 214 645 edits m bot: removing \|thumb\| from images within galleries; mutationes minores
(25 intermediate revisions by 3 users not shown)
Linea 1: {{videdis\|Samos (discretiva)}} {{videdis\|Samus (discretiva)}} {{Capsa urbis Vicidata}} ~~{{Callicratis demus Graeciae~~ [[Fasciculus:Samos 26.80174E 37.72709N.jpg\|thumb\|Insula Samos superne visa.]] ~~\| lat_deg = 37~~ ~~\| lat_min = 44~~ ~~\| lon_deg = 26~~ ~~\| lon_min = 49~~ ~~\| position = right~~ ~~\| nomenlatinum = Samos~~ ~~\| nomengraecum = Περιφερειακή Ενότητα / Δήμος Σάμου~~ ~~\| genetivum = Sami~~ ~~\| ablativum = [[Aegaeum Boreale (regio Graeciae)\|Aegaeo Boreali]]~~ ~~\| civitas = Graecia~~ ~~\| regio = [[Aegaeum Boreale (regio Graeciae)\|Aegaeum Boreale]]~~ ~~\| unitas regionalis = Samos~~ ~~\| area = 477.62~~ ~~\| incolae = 34000~~ ~~\| spissitudo =~~ \| census = 2010<ref>Numerus incolarum, ut invenitur in [http://www.eetaa.gr/kallikratis/nomosxedio/Systash_Dhmwn_Perifereiwn.pdf Libello Callicratis] a ministerio rerum domesticarum Graeciae mense Maio anno 2010 edito (Neograece).</ref> ~~\| sedes = [[Samos (urbs)]]~~ ~~\| pagina interretialis = www.samos.gr~~ ~~\| situs-regio = 2011 Dimos Samou.png~~ }} '''Samus'''<ref>Nomen feminini generis. Invenitur apud [[Cicero]]nem, [[Livius\|Livium]],[[Cornelius Nepos\|Nepotem]], [[Suetonius\|Suetonium]], cett.</ref> vel '''Samos'''<ref>Invenitur apud [[Horatius\|Horatium]], [[Ovidius\|Ovidium]], [[Valerius Flaccus\|Valerium Flaccum]].</ref> ([[Graece]] ''Σάμος'', [[Turcice]] ''Sisam'') est [[insula]] et simul [[demus]] [[Graecia\|Graecus]] fere 34000 incolarum in [[Mare Aegaeum\|Mari Aegaeo]] sita. Maxima [[urbs]] illius insulae et sedes administrativa hodie etiam [[Samos (urbs)\|Samos]] vocatur, antea nominibus "Bathy inferior" (Κάτω Βαθύ) vel "Portus Batheos" (Λιμήν Βαθέος) nota erat. Line 41 ⟶ 21: == Historia == === Antiquitas === Ut effossionibus [[archaeologia\|archaeologicis]] demonstratum est, Samos iam [[Neolithicum\|Neolithico]] incolis frequens erat. Propter portus naturales semper medius mercaturae locus fuit. Apud antiquos multis cognominibus ornata est: Anthemis ('florens'), Pitiussa ('insula pinuum'), Dryussa ('insula quercuum'), Cyparissia ('insula cupressorum'), Phillas ('frondosa'), Parthenia sive Parthenoarussa ('virginea'). Praeterea insula ob [[fictilia Graeca\|fictilia]] rubra nitidaque nota erat, quae "vasa Samia"<ref>[[Cicero]]: pro Mur. 36</ref> [[Imperium Romanum\|Romani]] imitati esse videntur (vide etiam [[Terra sigillata]]). ~~Summum~~Ad summum potentiae fastigium insula [[Polycrates Samius\|Polycrate]] tyranno (532–522 a.C.n.) ~~adeptus est~~pervenit, qui classe sua imperii maritimi principatum obtinuit, postea autem a [[satrapes\|satrapa]] [[regnum Persarum\|Persico]] ''Oroite'' pollicitationibus fallacibus in [[Asia Minor\|Asiam Minorem]] allectus captus et supplicio affectus est. Tria tum in insula Samo erant quae [[Herodotus]]<ref>[[Historiae Herodoti\|Thalia]] 60</ref> maxima ex iis quae apud Graecos viderat iudicabat ː templum [[Hera]]e (''[[Heraeum (Samos)\|Heraïon]]''), aqua a fonte per montem effossum usque ad urbem ducta, moles in portu. Quae omnia potentiam et divitias Samiorum ostendebant. Anno [[479 a.C.n.]] insula [[pugna Mycalensis\|pugna Mycalensi]] dominatione Persica liberata se [[Foedus Delium\|Foederi Delio]] coniunxit. Seditio incolarum anno [[440 a.C.n.]] a [[Pericles\|Pericle]] oppressa et Samus iterum [[Athenae\|Athenarum]] socia facta est<ref>[[Thucydides]] I.115-117. [[Plutarchus]], ''[[Vita Periclis (Plutarchus)\|Pericles]]'' 24.1 et 25-28. [[Diodorus Siculus]] XII.28</ref>. [[Bellum Peloponnesiacum\|Bello Peloponnesiaco]] (431–404 a.C.n.) Samus in Athenarum partibus contra [[Sparta]]m permanens portum classi Atheniensi promptum et opportunum praebuit, in primis post cladem in Sicilia acceptam cum Peloponnesii magna classe coacta civitates Graecas Asiae Minoris et insulas circumiectas ad "libertatem" provocabant<ref>[[Thucydides]], ''[[Historiae (Thucydides)\|Historiae]]'', liber octavus.</ref>ː anno [[411 a.C.n.]] duces classis ibi coniuraverunt et regimen quadringentorum Atheniensibus imposuerunt. Cum vero Samiorum democratiam in oligarchiam mutare vellent, Samii fidem nautarum Atheniensium testati seditionem in exercitu moverunt quae quadringentos evertit<ref>[[Thucydides]] VIII.73-77</ref>. Novos strategos una cum Samiis sibi elegerunt atque spe societatis cum Persis exsulem Alcibiadem revocarunt atque statim strategum fecerunt<ref>Thucydides VIII.81 et 86-87</ref>. Democratia Atheniensium socia usque ad annum [[404 a.C.n.]] permansitː tum dux Lacedaemoniorum [[Lysander]] bello victor incolas expulit et insulam [[Exsilium\|exsulibus]] et [[Oligarchia\|oligarchis]] reddidit qui Spartae favebant<ref>[[Plutarchus]], ''Lysander'', 16.</ref>. [[Bellum Peloponnesiacum\|Bello Peloponnesiaco]] (431–404 a.C.n.) Samus in Athenarum partibus contra [[Sparta]]m permanens portum classi Atheniensi promptum expositumque praebuit, quare pristina privilegia recuperavit. Postquam Samus anno [[387 a.C.n.]] denuo in dicionem Persarum venit, anno [[365 a.C.n.]] [[Timotheus ~~(dux belli)~~Atheniensis\|Timotheus]] dux exercitus Atheniensis urbem per decem menses oppugnatam cepit<ref>[[Demosthenes]], ''[[De libertate Rhodiorum]]'' 9-10</ref>, omnes incolas fugavit, et colonos (κληροῦχος) [[Attica\|Atticos]] in insula sedes collocare iussit, qui, ut [[inscriptio]]nibus elucet, rem publicam sive [[polis\|polin]] propriis magistratibus instructam condiderunt. Demum [[Alexander Magnus\|Alexandro Magno]] mortuo insula a [[Perdiccas (diadochus)\|Perdicca]] Samiis reddita est anno [[322 a.C.n.]]. Line 55 ⟶ 35: === Medium aevum === Samus pars [[Imperium Romanum Orientale\|Imperii Romani Orientalis]] fuit. Ab anno 1304 ad 1329, et ab 1346 ad 1475, colonia [[Genua\|Genuensis]] facta est. [[1475]] demum, quod post [[Constantinopolis\|Constantinopolim]] captam Genuenses impetui [[Imperium Ottomanicum\|Imperii Ottomanici]] resistere non iam potuerunt, paene omnes incolae insulam reliquerunt, qorum maxima pars [[Chios\|Chium]], quae tum adhuc colonia Genuensis fuit, alii in [[Asia Minor\|Asiam Minorem]] emigraverunt. Eodem tempore in insula [[pestis]] exorta est, ubi paucissimi homines, qui se in montes recesserunt, relicti sunt. === Dominatio Ottomanica === Line 63 ⟶ 43: === Res novae === [[Fasciculus:Flag of the Principality of Samos (1834–1912).svg\|thumb\|Insigne principatus Samii]] Anno [[1770]] in Graecia seditiones contra Imperium Ottomanicum ortae sunt, quae nomine [[Orlophica]] memorantur et ab [[Russia\|Imperio Russico]] adiutae sunt. Post classem Ottomanicam prope [[Çeşme]] (Graece: Κρήνη) a navis Russicis funditus deletam insula ab anno [[1771]] ad [[1774]] ad Russiam pertinuit. Quamquam Samus postea sub dicionem Imperii Ottomanici revertit, tamen pace condiciones mercaturae opportunae constitutae sunt: Negotiatoribus Samiis merces suas, imprimis [[oleum]] et [[vinum]], primo [[Smyrna]] et Constantinopoli, postea etiam in Russia, in [[Aegyptus\|Aegypto]] et in [[Europa]] vendere licuit. Portus creverunt, inter quos maximus Limen Batheos (Λιμήν Βαθέος), hodierna urbs [[Samos (urbs)\|Samos]]. Sed non solum merces, sed etiam cogitationes commutatae sunt: Quidam homines, qui oppressionem Ottomanicam aegre dolerent, persuasiones sic dictae [[Aevum Illuminationis\|Illuminationis]] receperunt et nomine [[lingua Francica\|Francico]] ''[[Carmagnole]]s'' [[humanitas\|humanitatem]], [[libertas\|libertatem]] et [[democratia]]m appetiverunt. Adversariis, qui dominio Ottomanico faverunt, post multos annos victis ab anno [[1807]] ad [[1812]] contio democratica, quae de rebus publicis decerneret, instituta est duce quodam Georgio Logothete. Anno [[1812]] Carmagnoles potestate pulsi, Logothetes vexatus est. Rebus novis anni [[1821]] autem Georgius Logothetes denuo primas partes in insula obtinuit. Line 70 ⟶ 50: == Res oeconomicae == Rei rusticae administratio maximos reditus fert, imprimis [[vinum]], [[acinus passus\|uvae passae]] [[oleum]] et a saeculo vicesimo etiam [[tabacum]]. Post [[secundum bellum mundanum]] multi incolae insulam reliquerunt, ut in urbibus continentis aut in aliis terris victus quaererent. [[Periegesis]] tandem, quae annis 1980 coepit, discessum finivit et nonnullos commovit, ut in insulam redirent. Incendiis autem anni [[2000]], quae latas insulae regiones vastaverunt, rursus multi incolae fugati sunt et [[industria]], mercatura et periegesis ad tempus detrimenti ceperunt. Samus [[Aëroportus\|aëroportum]] habet. Anno 1999 paene 160 000 hominum insulam visitaverunt. Numerus periegeticorum inter 2001-2005 valde deminutus postea denuo auctus est ita, ut ab anno 2007 quotannis fere 130 000 hominum in insula commeatum peragerent. Res memoria digna apud visitatores grata est "[[poculum Pythagorae]]", quod dicitur. Line 123 ⟶ 103: Fasciculus:Psalida Samiopoula.jpg\|Sinus Psalida Fasciculus:Pythagorion.jpg\|[[Pythagorium]] Fasciculus:SamosAntiqueFortificationWalls.jpg~~\|thumb~~\|Porta munitionum antiquarum Sami (hodiernae Pythagorii) </gallery> Line 129 ⟶ 109: <references /> == Fontes == * [[Herodotus]] ''[[Historiae (Herodotus)\|Thalia]]'' 39-60 et 139-149 {{Strabo}} XIV.1.14-18.▼ [[Pausanias]], libro septimo [[Descriptio Graeciae\|Descriptionis Graeciae]] IV.1-6. ▲* {{Strabo}} XIV.1.14-18. * [[Thucydides]] libro primo ''[[De bello Peloponnesiaco\|de Bello Peloponnesiaco]]'' 115-117 et libro octavo passim == Plura legere si cupis == Line 145 ⟶ 128: * [http://www2.egeonet.gr/Forms/fLemma.aspx?lemmaid=10453&contlang=58 Scitu digna de Samo insula] (Anglice) * [http://www.samosin.gr/ Historia, tabulae, photographemata antiqua recentiaque, indicia periegetica] * [https://web.archive.org/web/20120315140706/http://www.dainst.org/de/project/samos?ft=all SAMOS Investigationes Instituti archaeologici Germanici] [[Categoria:Aegaeum Boreale]]