Quantum redactiones paginae "Gela" differant
Content deleted Content added
m descriptio imaginis |
|||
(23 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
Linea 1:
{{pro pagina discretiva vide|Heraclea (discretiva)}}
{{pro pagina discretiva vide|Terra Nova (discretiva)}}
{{Capsa urbis Vicidata}}
▲|Imago = Uno scorcio di Gela.jpg
'''Gela'''<ref name=":0">{{Schweickard}}</ref> {{victio|Gela|ae|f}} vel '''Heraclea''' {{victio|Heraclea|ae|f}} et '''Terra Nova'''<ref name=":0" /> (alia nomina: ''Terra Nova Siciliae'', ''Heraclia'') ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Gela|Gela]]''; [[Sicule]]: ''[[:scn:Gela (CL)|Gela]]''; [[Lingua Graeca|Graece]] ''Γέλα'') est [[oppidum]] [[Italia]]e et [[Commune Italiae|municipium]], circiter 76 720 incolarum, in [[Regio Italiae|Regione]] [[Sicilia]] ac in [[Consortium Liberum Municipale Calatanisiadense|Consortio Libero Municipali Calatanisiadensi]] situm. Incolae ''Gelenses'' seu ''Gelani'' appellantur.
Gela [[portus]] est in [[Sicilia]].
== Historia ==▼
[[Fasciculus:Gela SNGANS 065.jpg|thumb|[[Drachma|Tetrachmum]] Gelenseː protome tauri flumen Gelas figurat. V saec. a.C.n.]]
[[Siculi|Sicularum]] casarum vestigia ad secundum millenium a.C.n. pertinentia in illis finibus invenerunt [[Archaeologia|archaeologi]], in quos iam tum merces ex [[Aegaeum mare|Aegaeo mari]] invehebantur<ref>Pierre Lévêque, "Géla", in ''La Sicile'', PUF, 1989ː 177-188</ref>. Colonia Graeca anno [[689 a.C.n.]] Antiphemo duce a [[Rhodus|Rhodiis]] et Cretensibus condita est<ref>[[Thucydides]] VI.4.3</ref>ː nomen e proximo flumine ductum creditur. Certe circa 600 a.C.n. Gelenses iam divites erant et thesaurum [[Olympia (urbs)|Olympiae]] primi aedificarunt. Circa 580 a.C.n. pars incolarum novam coloniam [[Agrigentum]] duxit<ref>[[Thucydides]] VI.4.4</ref>. Mox tyranni Gelae dominantur e quibus ab anno 498 a.C.n. Hippocrates potentiam civitatis maxime auxit. Ab optimo magistro equitum [[Gelon|Gelone]] adiutus, qui ei successit, [[Zancle|Zancla]], [[Camarina Nova|Camarina]], [[Catana]], [[Leontini|Leontinis]] potitur. Ita tum potentissima civitas tota Sicilia erat Gela. Anno [[482 a.C.n.]] Gelon [[Syracusae|Syracusis]] potitur e qua urbe novam sedem regiam facere decrevit dum Gelam fratri Hieroni mandat. Itaque iam abhinc Gela paulatim vergere coepit eo magis quo pars incolarum Syracusas migrare iussa est. [[Bella Graeco-Persica|Secundo bello Medico]] a legatis Graecis sollicitatus Gelon exercitum ad Graeciam defendendam mittere noluit et ipso tempore quo [[Pugna Salaminia|Salamine]] pugnabatur ipse [[Poeni|Poenos]] ad Himerum vicit<ref>[[Herodotus]], ''[[Historiae (Herodotus)|Polyhymnia]]'' 153-167</ref>.
* [[456 a.C.n.]]ː [[Aeschylus]] poeta ibi mortuus esse dicitur.
* [[405 a.C.n.]] Gela a [[Poeni|Poenis]] deletur.
Urbs nova quarto saeculo a.C.n. exeunte aedificata portus ad Africam versus regibus Syracusanis fuit donec circa [[285 a.C.n.]] ab Agrigentinis et [[Mamertini|Mamertinis]] omnino vastaretur. Nec locus ille postea habitatus ante [[Fridericus II (imperator)|imperatorem Fridericum II]] ([[1233]]) qui ibi Terranovam condidit. Nomen antiquum incolis anno [[1927]] restitutum.
== Insigne ==
Line 46 ⟶ 17:
Fasciculus:Corona di comune.svg|''[[Municipium Italiae]]''
</gallery>
▲== Historia ==
== Clari cives ==
=== Nati ===
* [[Gelon]], tyrannus
* [[Rosarius Crocetta]], praefectus urbis ab [[2003]] usque ad annum [[2009]]
== Fractiones, vici et loci in municipio ==
Line 73 ⟶ 27:
''Manfria, Roccazzelle''.
== Bibliographia ==
* Emanuele Zuppardo et Salvatore Piccolo (2005), ''Terra Mater: sulle Sponde del Gela greco'', Betania Libellorum Domus, Caltanissetta (2005).
== Municipia finitima ==
* [[Achates (Italia)|Achates]] ([[Consortium Liberum Municipale Ragusiense|RG]]),
* [[Butera]],
* [[Calata Hieronis]] ([[Catina (provincia)|CT]]),
Line 103 ⟶ 56:
== Notae ==
<references />
== Plura legere si cupis ==
*Pietro Griffo, ''Gela. Destino di una città greca di Sicilia'', Genova : Stringa, 1963. Hic liber Francogallice et Germanice versus est.
*G. K. Jenkins, ''The coinage of Gela'', De Gruyter, 1970 [https://www.persee.fr/doc/numi_0484-8942_1970_num_6_12_1002_t1_0153_0000_2 Recensio critica]
*Rosalba Panvini, "[https://www.persee.fr/doc/keryl_1275-6229_2010_act_21_1_1415 Le rayonnement des sanctuaires grecs de Géla sur l’arrière-pays sicane]", ''Publications de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres'', 2010ː 39-63
[[Categoria:Gela|
|