Quantum redactiones paginae "Chalcis" differant

Content deleted Content added
m refactus→refectus
mNo edit summary
 
(2 intermediate revisions by 2 users not shown)
Linea 1:
{{Capsa urbis Vicidata}}
{{Callicratis demus Graeciae
'''Chalcis''' ([[Graece]] Χαλκίς, [[Lingua Graeca Moderna|Neograece]] Χαλκίδα, IPA: xaʎ'ciða) est [[urbs]] [[Graecia]]e circiter 55 000 incolarum et urbs media [[insula]]e [[Euboea]]e, ad [[fretum]] [[Euripus|Euripum]], qua est distantia inter Euboeam et [[Boeotia]]m minima, sita. Demus Chalcidensium in utraque Euripi ripa patet. Usque ad annum [[2010]], Chalcis fuit [[caput (urbs)|caput]] pristini [[nomus|nomi]] [[Euboea (nomus Graeciae)|Euboeae]].
| lat_deg = 38
| lat_min = 28
| lon_deg = 23
| lon_min = 36
| position = right
| nomenlatinum = Chalcis
| nomengraecum = Χαλκίδα / Δήμος Χαλκιδέων
| genetivum = Chalcidis
| ablativum = [[Graecia Media (peripheria Graeciae)|Graecia Media]]
| civitas = Graecia
| regio = [[Graecia Media (peripheria Graeciae)|Graecia Media]]
| unitas regionalis = [[Euboea (regionalis unitas)|Euboea]]
| area = 412.38
| incolae = 92809
| spissitudo =
| census = 2010
| sedes = Chalcis
| pagina interretialis = www.dimos-xalkideon.gr
| situs-regio = 2011 Dimos Chalkideon.png
}}
'''Chalcis''' ([[Graece]] Χαλκίς, [[Lingua Graeca Moderna|Neograece]] Χαλκίδα, IPA: xaʎ'ciða) est [[urbs]] [[Graecia]]e circiter 55 000 incolarum et urbs media [[insula]]e [[Euboea]]e, ad [[fretum]] [[Euripus|Euripum]], qua est distantia inter Euboeam et [[Boeotia]]m minima, sita. Demus Chalcidensium in utraque Euripi ripa patet. Usque ad annum [[2010]], Chalcis fuit [[caput (urbs)|caput]] pristini [[nomus|nomi]] [[Euboea (nomus Graeciae)|Euboeae]].
 
Nomen ''Chalcis'' a ''χαλκός'' [[vocabulum|verbo]] [[Lingua Graeca|Graco]] ('aes') deductum est, etsi in [[regio]]ne non sunt cuniculorum reliquiae. [[Medium aevum|Medio aevo]] exeunte, ''Negropont'' ([[Italiane]] ''Negroponte'' 'pons niger'; Graece ''Νεγροπόντε'') appellabatur, quod nomen tum et toti insulae attributum est.
 
== HistoriaDe historia ==
=== Tempus antiquissimum ===
[[Fasciculus:Lelantischer Krieg.png|thumb|left|Chalcis et [[Eretria]] in planitie ''[[Lelantia|Lelantina]]'']]
Chalcidis prima mentio facta est in [[Homerus|Homeri]] [[Ilias|Iliade]], ubi una cum aemula [[Eretria]] nominatur (2,.537):
 
::οἳ δ᾽ Εὔβοιαν ἔχον μένεα πνείοντες Ἄβαντες
Line 36 ⟶ 16:
Tumuli forma conclavis, qui a [[Cultura Mycenaea]] repetunt, prope ''Trypa'' et ''Bromousa'' anno [[1910]] effossi sunt.
 
Octavo septimoque saeculo a.C.n., [[colonia|coloni]] Chalcidenses (una cum EretriensesEretriensibus) triginta civitates in [[paeninsula]] [[Chalcidice|Chalcidica]] condiderunt, quae nomen ab urbe Chalcide trahit, et nonnullas civitates illustres in [[Magna Graecia]], inter quas [[Aenaria|Pithecussas]], [[Cumae|Cumas]], [[Rhegium]] et [[Messana|Zancle (Messanam)]]. Hoc tempore nummi ac [[abecedarium]] Chalcidense late in Graecia et in Italia diffusa sunt.
 
[[Saeculum 7 a.C.n.|Septimo saeculo a.C.n.]], Chalcis diuturnum contra finitimam [[Eretria]]mEretriam bellum de hegemonia in [[Euboea]] gessit et victor prodiit. Cum autem Chalcis, quae a nobilitate regebatur, sibi [[Sparta|Lacedaemoniis]] [[Boeotia|Boeotiisque]] consociavit, ut [[democratia]]m [[Athenae|Athenis]] nascentem suffocaret, anno [[506 a.C.n.]] ab [[Athenae|Atheniensibus]] victoribus subacta est, agri nobilitatis inter 4000 colonos (κληρουχοςκληροῦχος) divisi sunt. Postquam [[Pericles]] seditionem coercuit, demum anno [[411 a.C.n.]] [[pugna ad Eretriam]] commissa Chalcis libertatem rursus assecuta est. Anno [[378 a.C.n.]] Chalcis [[Foedusfoedus Delium]] iniit, anno [[338 a.C.n.]] [[Macedonia antiqua|Macedones]] totam insulam dicioni suae subiecerunt.
 
=== Chalcis tempore Romanorum, Mediomedio Aevoaevo, Imperioimperio Ottomanico et usque ad hunc diem ===
[[Fasciculus:Negroponte by Giacomo Franco.jpg|thumb|left|Tabula [[Venetiae|Venetiana]] Chalcidis (''Negroponte'') (1597).]]
Post [[Cynoscephalarum pugna]]m anno [[197 a.C.n.]] Chalcis primo in [[Imperium Romanum|Romanorum]] dicionem venit. Qui copias anno [[194 a.C.n.]] ex urbe eduxerunt, sed anno [[146 a.C.n.]] reverterunt et moenia a fundamentis disiecerunt, quod Chalcis se [[Foedus Achaicum|Foederifoederi Achaico]] contra Romanos pugnanti adiunxerat.
 
Deinde urbs raro mentionaturcommemoratur, sed mercaturae locus alicuius momenti permanebat. Imperator [[Iustinianus I]] (527-565) munitiones et pontem super Euripum restituit. Paulatim nomen Euripus (forma vulgari ''Egripos'') etiam urbem significare coepit. Anno [[1205]] Chalcis [[feudum]] [[Imperium Romaniae|Imperiiimperii Romaniae]] facta, ab anno [[1209]] [[Respublica Veneta|Reirei publicae Venetae]] subiecta erat. Tunc nomine ''Negroponte'' nota erat, quod nomen verisimiliter a ponte super Euripum a Venetianis renovato deductumductum estesse videtur. Urbis munitiones maxime confirmatae sunt, sed anno [[1470]] Chalcis a [[Turcae|Turcis]] diu oppugnata tandem in [[Imperium Ottomanicum|Imperii Ottomanici]] dicionem redacta est, anno [[1688]] impetus Venetiarum fortissimus a Turcis repulsus est. Tempore [[Imperium Ottomanicum|Imperiiimperii Ottomanici]] Chalcis sedes fuit [[Bassa]]e, cui administratio partis orientalis Graeciae mediae competivit. Tum Graeci in suburbio (''proastion''), Turcae et [[Iudaei]] in urbe vetere (''castro'') habitare solebant.
 
Ad Graeciam hodiernam Chalcis (nomine antiquo) ab anno [[1832]] pertinet. Cum anno [[1892]] Euripus delataretur ac pons mobilis fieret, moenia Veneta ac castellum Turcicum ''Kara Baba'' (1686) demolita sunt.
 
Inter annos [[1899]] et [[2010]], Chalcis erat caput [[nomus|nomi]] [[Euboea (nomus Graeciae)|Euboeae]].
 
== Demus ==
Line 74 ⟶ 54:
* [[Lycophron (Chalcidensis)]] (circa 290/250 a.C.n.), qui ad [[Sophistae|Sophistas]] pertinet, ex urbe oriundum esse putatur.
* [[Nicolaus Calogeropulus]], primus minister Graeciae, hic natus est anno [[1851]].
* Anno [[1904]], [[compositor]] [[Nicos Scalcottas]] hic natus est; anno [[1949]] [[Athenae|Athenis]] mortuus est.
* [[Angelos Mpasinas]] (natus anno [[1976]]), pedilusor Graecus.
 
== Res religiosae ==
* Plurimi incolae fidem [[Ecclesiae Orthodoxae|Orthodoxam]] confitentes [[Archidioecesis Graeciae|Archidioecesi Graeciae]] (sedes: [[Athenae]]) subiecti sunt.
* Praeterea est sedes [[Episcopus titularis|episcopi titularis]] [[Ecclesia Catholica Romana|Ecclesiae Catholicae Romanae]] nomine [[Chalcis in Graecia]].
* Chalcide est antiquissima [[Europa]]e communitas [[Iudaei|Iudaea]] numquam intermissa, quae iam [[saeculum 6|sexto saeculo a.C.n.]] exstabat. [[Bellumsecundum mundanumbellum secundummundanum|Bellobello mundano secundo]] ex 327 Iudaeis 305 a vicinis [[religio Christiana|Christianis]] adiuti servati sunt. Hodie communitati 66 sodales sunt.
 
== Duo pontes ==
Urbs cum Graecia continenti binis pontibus coniuncta est, vetere ponte in parte occidentali, ubi [[Euripus]] est angustissimus est, et noviorenovo ponte suspensus.
 
Iam ab anno [[411 a.C.n.]], pontempons [[lignum|ligneumligneus]] Chalcidem cum [[continens|continenti]] coniunxisse traditur, cuius quidem nec [[Thucydides]] nec [[Xenophon (scriptor)|Xenophon]] mentionem faciunt.<ref>Verisimiliter annus [[411 a.C.n.]] introductus est, quod pons classem Atheniensem ab Euripo dominando impediens non nisi post hunc annum [[aedificatio|aedificari]] potuit, quo Athenienses prope [[Eretria]]m (a Chalcide in meridiem versus) pulsi sunt. Pro certo habetur anno [[480 a.C.n.]] pontem non fuisse (vide [[Herodotus]], Historiae VII,173 et VIII,66), pontem autem ante annum [[334 a.C.n.]] erectum esse, quod [[Strabo]] de ponte duorum [[plethron|plethrorum]] narrat (IX,2,2), praeterea idem refert incolas Chalcidis [[turris|turres]] in pontis capite aedificasse illo anno, cum [[Alexander Magnus]] in [[Asia]]m profectus est (X,1,8).</ref>
 
Tempore imperatoris [[Iustinianus I|Iustiniani I]] pons fixus in structuram mobilem mutatus est. [[Turcae]] (post annum 1453) denuo pontem fixum aedificaverunt. Anno [[1856]] pons gyrans ligneus exstructus est, anno [[1896]] pons gyrans ferreus, qui anno 1962 refectus est. Pons suspensus, qui Chalcidem cum continenti magis meridiano connectitconectit, anno [[1993]] inauguratus est.
 
== Fluctus maris invertentes ==
Proprium [[Euripus|Euripi]] est, quod mare sub ponte transfluens septima quaque septima hora fluctuum cursum invertit. Praeterea in [[Sinus Euboicus|Sinusinu Euboico]] aestus maris accedunt et reciprocant.
 
== Visu digna ==
Etsi Chalchidi non sunt spectacula eximia, tamen quaedam res visendae meridiana (antiquiore) urbis parte inveniuntur:
* Ecclesia ''Agia Parasceve'' cum addidamentis [[Ars Gothica|gothicis]], quod [[Medium Aevum|Medio Aevo]] a [[Ecclesia Catholica|Catholicis]] usurpata est.
* ''Emir-Zade-Meschita'' prope supradictam ecclesiam hodie ab archaeologis adhibita. Ante [[meschita]]m est fons [[Imperium Ottomanicum|Ottomanicus]].
* Media in urbe est parvum museum archaeologicum.
Line 106 ⟶ 86:
 
== Notae ==
<references />
<div class="references-small"><references/></div>
 
== Pinacotheca ==
Line 122 ⟶ 102:
</gallery>
 
[[Categoria:Chalcis|! ]]
[[Categoria:Demi Graeciae]]
[[Categoria:Chalcis|!]]
[[Categoria:Loci habitati Euboeae]]
[[Categoria:Urbes Graecae antiquae]]
[[Categoria:Portus maris Aegaei]]