Persona grammatica

Persona in grammatica est categoria quae distinctionem inter loquentem, allocutorem, aliosque designat. Tres personae in linguis plurimis agnoscuntur: prima persona, quae ad loquentem refertur (velut ego, nos), secunda persona, quae ad illum vel illos quibus loquimur spectat (tu, vos), et tertia persona, quae ad eos qui nec loquuntur nec alloquuntur attinet (is, ea, id, ei, eae, ea).

Categoria personae imprimis pronominum personalium et possessivorum propria est. In multis linguis etiam exstat congruentia verborum cum persona, velut facio/facimus (prima persona), facis/facitis (secunda), facit/faciunt (tertia). Persona etiam, casibus raris (in linguis Celticis ac Semiticis), per praepositiones exprimi potest; confer Latine mecum, tecum etc.

Aliquae linguae etiam personam inclusivam et exclusivam distinguunt, quae designat utrum auditor in nobis comprehendatur necne. Exempli gratia, in lingua Tagala pronomina duo pro prima persona plurali exstant: tayo, 'nos tecum' (inclusivum), quod loquentem et allocutum comprehendit, et kami, 'nos sine te' (exclusivum), quod loquentem cum aliis sed sine allocuto significat. Similiter in permultis linguis Austronesianis aliis.

Etymologia

Vox persona ex theatro antiquo orta est, ubi larvas seu vultus fictos significabat; hinc sensu latiore adhibita est ut statum vel munus loquentis designaret. Notio haec in grammaticam translata sub antiquis grammaticis elaborata est.

Bibliographia

• Matthews, P. H. "Persona." The Concise Oxford Dictionary of Linguistics, 3a editio. Oxford University Press, 2014.