Liber expugnationum Hiberniae
Liber expugnationum Hiberniae[1] (Hibernice Lebor Gabála Érenn) est fabula Hibernica antiqua maxima, saeculo XI conscripta. Oratione soluta scripta est, qua versus nonnumquam interpositi sunt.
Fabula recensere
Quinque secundum librum expugnationum fuerunt populi, qui Hiberniam insulam possiderent; ante Diluvium Ceasoir[2] Noe neptis cum sociabus huc venit et mortua est, sed haec inter quinque populos non enumeratur.
Partholani[3] (vel Bartholomaei) populus primus Hiberniam post Diluvium occupavit. Decem annos pace populus Partholani fruitus est, donec Fomorii[4] gens maligna vel daemonica contra eos bellum iniverunt; Fomoriis victis populus Partholani morbo totus absumptus est.
Post triginta annos Nemethus[5] Partholani abnepos cum populo suo Hiberniam venit. Fomorii et eos invaderunt; in tribus proeliis Nemethiani vicerunt, sed Nemetho mortuo Morus et Conanus Fomoriorum reges populum eius domuerunt et servos fecerunt. Nemethiani rebelles Conani arcem in Turri insila expugnaverunt, sed a Moro in pugna navali debellati paene omnes demersi sunt; reliqui Hiberniam reliquerunt. Multi lacus et planities Hiberniae a gentis Partholani et Nemethi creatae sunt.
Post triginta et ducentos annos Firbolgi gentis Nemethi proles e Graecia, ubi servi fuerunt, Hiberniam reverterunt. Eochodius rex eorum iustitia famosa praeditus erat, sed solos triginta et septem annos Firbolgi Hiberniam possidebant.
A populis Danannarum (Tuatha Dé Danann, melius populi Danannae deae) Firbolgi in proelio Campi Turris primo (Cath Maige Tuired) victi sunt; prolem Nemethi, artis magicae peritam, eos "Liber expugnationum" nominat, sed clarum est deos Celticos esse; nam et Nuadathus[6] Argentimanus, et Lugadius, et Dagda, et Manannan populis Danannarum insunt. Fomorios in proelio Campi Turris secundo sic vicerant, ut nunquam post Fomorii in hoc mundo visi sint; Lugadius Balorium regem Fomoriorum avumque suum occidit. Centum et quinquaginta annos populi Danannarum Hiberniam tenebant.
Filii Militis, populus Goedelicus, ex Iberia huc venerunt. Primo a populis Danannarum decepti, eos denique in proelio apud Taltin vicerunt; populi Danannorum in colles sacros (Hibernice sídhe) abierunt.
Notae recensere
- ↑ Annales IV magistrorum (in: "Rerum Hibernicarum scriptores veteres", vol. IV, curavit Carolus O'Conor, 1824), pp. 6, 17.
Vel Liber capturarum Hiberniae, — cf. Lebor gabála Érenn: The book of the taking of Ireland. 1941, p. 44-45.
Robertus Macalister(en) libri editor putabat, ut nomen Hibernicum Lebor Gabála Érenn versio nominis Latini Liber occupationis Hiberniae esset (sic fontium libri duorum principalium, ut Macalister supposuit, secundus nuncupabatur). - ↑ Annales IV magistrorum..., p. 1.
- ↑ Roderici O'Flaherty(en) Ogygia: seu rerum Hibernicarum chronologia, Londinii, 1685, passim; Annales IV magistrorum, p. 2, 4; Guilielmi O'Kelly de Aghrim (WorldCat) Descriptio bipartita regni Hiberniae, seu majoris Scotiae, Vindobonae 1703, pp. 86-87.
- ↑ Ogygia...; Annales IV magistrorum; Descriptio bipartita.... Ex his fontibus et nomina posteriora sumpta sunt.
- ↑ Vel Nemedius.
- ↑ Vel Nuadus.
Bibliographia recensere
- Lebor Gabála Érenn, original text edited and translated by R A Stewart Macalister, D. Litt, pt. 1-5, Londinii, 1938-1956
- Scowcroft, RM, ‘Leabhar Gabhála Part I: The growth of the text’, Ériu xxxviii (1987) 79-140.
- Scowcroft, RM, ‘Leabhar Gabhála Part II: The growth of the tradition’, Ériu xxxix (1988) 1-66.