Bellum Peloponnesiacum
Athenarum gloria moverat invidiam Lacedaemoniorum, qui principatum Graeciae totius affectabant. Sed Periclem non fallebat Spartanorum ambitio. Optimus ille rector civitatis, peritus utilitatis dignitatisque Atheniensium, omnia iamdudum paraverat ad bellum. Ambo adversarii prope pares viribus erant. Lacedaemonii auxilia totius Peloponnesi ad se trahebant. Athenienses, gestis rebus illustres, classibus suis et divitiis confidebant ; insuper socios habebant Messenios, et Thessalos, et omnes insularum populos et urbes Ioniae. Lacedaemonii diu cunctati invaserunt Atticam, duce Archidamo rege, qui misit legatum ad Athenienses. Illi legatum, ne auditis quidem mandatis, dimiserunt ; tum legatus exclamavit : "Quantas calamitates illa dies afferet Graeciae !" Duo nempe potentissimi populi in bellum ruebant, quod, per septem et viginti annos, summa contentione utrinque gestum est.