Alphabetum Armenium[1] est systema litterarum, anno E.V. 405 aut 406 a monacho erudito Mesrobe Mastosio creatum, duabus litteris novis (Օ et Ֆ) saeculo XII auctum, quo usque hodie lingua Armenia scribitur. Plus mille annis alphabetum Armenium modo leviter mutatum est.

Հայոց այբուբեն (Hayoc’ aybuben) 'alphabetum Armenium'.

Alphabetum recensere

Littera Nomen litterae Pronuntiatio (API) Translitteratio Significatio numeralis
Orthographia traditionalis Orthographia reformata Pronuntiatio Armenia classica Armenia orientalis Armenia occidentalis Classica ISO 9985
Armenia classica Armenia orientalis Armenia occidentalis
Աա այբ [aɪb] [aɪpʰ] [ɑ] a 1
Բբ բեն [bɛn] [pʰɛn] [b] [pʰ] b 2
Գգ գիմ [gim] [kʰim] [g] [kʰ] g 3
Դ դ դա [dɑ] [tʰɑ] [d] [tʰ] d 4
Եե եչ [jɛtʃʰ] [ɛ], initio verbi [jɛ]1 e 5
Զզ զա [zɑ] [z] z 6
Էէ է [ɛː] [ɛ] [ɛː] [ɛ] ē ê 7
Ըը ըթ [ətʰ] [ə] ə ë 8
Թթ թօ թո [tʰo] [tʰ] t‘ 9
Ժժ ժէ ժե [ʒɛː] [ʒɛ] [ʒ] ž 10
Իի ինի [ini] [i] i 20
Լլ լիւն լյուն [lʏn]² [l] l 30
Խխ խէ խե [χɛː] [χɛ] [χ] x 40
Ծծ ծա [tsɑ] [tsʼɑ] [dzɑ] [ts] [tsʼ] [dz] c ç 50
Կկ կեն [kɛn] [kʼɛn] [gɛn] [k] [kʼ] [g] k 60
Հհ հօ հո [ho] [h] h 70
Ձձ ձա [dzɑ] [tsʰɑ] [dz] [tsʰ] j 80
Ղղ ղատ [ɫɑt] [ʁɑtʼ] [ʁɑd] [l], or [ɫ] [ʁ] ł ġ 90
Ճճ ճէ ճե [tʃɛː] [tʃʼɛ] [ʤɛ] [tʃ] [tʃʼ] [ʤ] č č̣ 100
Մմ մեն [mɛn] [m] m 200
Յյ յի հի [ji] [hi] [j] [h]³, [j] y 300
Նն նու [nu] [n] n 400
Շշ շա [ʃɑ] [ʃ] š 500
Ոո ո [o] [vo] [o], initio verbi [vo]4 o 600
Չչ չա [tʃʰɑ] [tʃʰ] č‘ č 700
Պպ պէ պե [pɛː] [pʼɛ] [bɛ] [p] [pʼ] [b] p 800
Ջջ ջէ ջե [ʤɛː] [ʤɛ] [tʃʰɛ] [ʤ] [tʃʰ] ǰ 900
Ռռ ռա [rɑ] [ɾɑ] [r] [ɾ] 1000
Սս սէ սե [sɛː] [sɛ] [s] s 2000
Վվ վեւ վեվ [vɛv] [v] v 3000
Տտ տիւն տյուն [tʏn] [tʼʏn]5 [dʏn] [t] [tʼ] [d] t 4000
Րր րէ րե [ɹɛː] [ɾɛ]6 [ɾɛ] [ɹ] [ɾ] r 5000
Ցց ցօ ցո [tsʰo] [tsʰ] c‘ 6000
Ււ հիւն վյուն [hʏn] [w] [v]8 u 7000
Փփ փիւր փյուր [pʰʏɹ]9 [pʰʏɾ] [pʰ] p‘ 8000
Քք քէ քե [kʰɛː] [kʰɛ] [kʰ] k‘ 9000
Օօ օ [o] [o] ô ò -
Ֆֆ ֆէ ֆե [fɛː] [fɛ] [f] f -
Littera Orthographia traditionalis Orthographia reformata Armenia classica Armenia orientalis Armenia occidentalis Armenia classica Armenia orientalis Armenia occidentalis Classica ISO 9985 Significatio numeralis
Pronuntiatio
Nomen litterae Pronuntiatio (API) Translitteratio

Palaeographia Armenia recensere

Si plus cognoscere vis, vide paginam de palaeographia Armenia.

Antiquissima scripta Armenia in fragmentis manu scriptis saeculi V conservantur. Quattuor principales litterarum formae sunt erkat’agir, bolorgir, notrgir, ac šġagir.

Notae recensere

  1. Aliter Armeniacum vel Armenicum.

Bibliographia recensere