Vilicus[1] in fundo antiquo Romano fuit homo qui administrationem fundi, domino absente, curabat, servosque alios ad opera incitabat. Eruditi disceptant utrum vilicus semper servus fuerit, an libertus quoque vilicare potuerit. Constat quidem maiorem vilicorum partem servos fuisse. Alii etiam servi, qui administrationem in quadam re curabant, vilici saepe appellabantur.

Magni aestimatur testimonium vilicorum antiquorum L. Iunii Columellae De re rustica. Columella in undecimo libro officia proprietatesque vilicorum, et in duodecimo libro officia vilicarum, quae contubernales vilici erant, describit. Multum valuit apud Columellam M. Porcii Catonis De agri cultura. M. Terentius Varro in opere suo De re rustica inscripto vilicos minus pertractat, quod servi rustici eius nihil interessent. Praeterea apud auctores rusticos copia variorum inscriptiorum vilicorum est, et auctores alii mentionem vilicorum saepe fecerunt. M. Tullius Cicero in litteris suis vilicos descripsit, et in Plauti Casina vilicus Olympio est unus de personis principibus.

Columella in opere suo, cum vilicum aut vilicam tractat, saepe Xenophontis Oeconomicum citat. Opiniones Ischomachi de epitropo Graeco Latine reddidit[2]: epitropos exemplum vilici et tamias exemplum vilicae est.

Notae recensere

  1. "Vilicus seu, minus accurate, villicus": C. T. Lewis et C. Short (1879). A Latin Dictionary. Oxoniae: Oxford University Press.
  2. Nisi fortasse Ciceronis versione usus est, qui hunc librum adulescens Latine verterat.
Aetates

ExordiumMonarchiaRes Publica ImperiumRuina et lapsus Imperii Imperium Romanum OccidentaleImperium Byzantinum

Constitutiones

HistoriaAetas regum Res PublicaImperium Romanum

Administratio

SenatusComitia (Curiata, Centuriata, Tributa, Concilia plebis) • Curia HostiliaForumCursus honorumLegatusDuxOfficium PraefectusVigintisexviriLictorMagister militumImperatorPrinceps senatusPontifexAugustusCaesarTetrarchiaProvincia

Magistratus

Tribunus plebis(Tribuni aerariiTribuni militumTribuni militum consulari potestateTribunus Celerum)QuaestorAedilisPraetorConsulCensorProconsul GubernatorDictatorMagister equitumDecemviri legibus scribundisTribuni militum consulari potestateTriumvirRexInterrex

Leges

Lex XII TabularumCivis Romanus sumAuctoritasImperiumStatusIudiciaConstitutio AntoninianaEdictum Domitiani de excidendis vineis

Societas

PatriciiPlebsSecessio plebisOrdo EquestrisGensTribusPraenomina Romana antiquaMulieresMatrimoniumServitusLiberti

Exercitus

Legio Limes

Cultura

CalendariumMedicinaTheatrumArs coquinaria ScholaLitteraeArsMusicaArchitecturaReligio (ExsequiaePersecutionesCultus imperatorius)MythologiaChristianismus in imperio romanoThermaeForumSPQRVestimentaFesta(CarmentaliaFloraliaLemuraliaLupercaliaPariliaSaturnalia)CircusVinumMeretricesLinguae

Technologia

Numeri RomaniArithmeticaAbacusViae RomanaePontesAquae ductiMetallurgiaCloaca Maxima

Oeconomia

AgriculturaMercaturaAerariumNummi

Lingua Latina

ArchaicaClassica sive aureaPostclassica sive argenteaSermo vulgarisMediaevalisHumanisticaLingua NeolatinaLingua Latina scientificaLingua Latina EcclesiasticaLinguae Romanicae

Scriptores praecipui

ApuleiusCatullusCiceroQuintus Curtius RufusHoratiusIulius CaesarIuvenalisLiviusLucretiusOvidiusPetroniusPlautusGaius Plinius SecundusGaius Plinius Caecilius SecundusPropertiusSallustiusSenecaSuetoniusTacitusVergiliusVitruvius

Indices

AnnalesConsules rei publicae Consules sub principatu electorumDii Graeci cum paribus deis Romanis EtruscisqueDioecesesGentes RomanaeGubernatores provinciarum RomanarumImperatoresOppida et urbesHomines illustriProvinciae(Provinciae Rei PublicaeProvinciae ImperiiProvinciae Imperii DiocletianiTabula successionis provinciarum Romanarum) RegesRegiones Italicae AugustaeAntiquae viae