Religio Romana mutabatur. Temporibus antiquioribus Romani et Lares et penates aliosque deos sive deas et numina necnon maiores suos colebant. Deinde multa mutuaverunt ab Etruscis et Graecis, praecipue quae ad cultum mythologiam attinebant. Subditorum quoque populorum deos et deas moniti vel responsis oraculorum vel libris Sibyllinis Romam traduxerunt. Ergo et familia deorum brevi aucta est et dei ipsi Romanorum simillimi Graecis facti sunt.

Aedicula Lari domi dicta Vettiorum Pompeiis.

Specimen religionis Romanorum erat timor quidam, quae nobis nonnumquam superstitiosus esse videatur, ne religionem neglegerent neve deos laederent. Quod mirandum non est, quia fundamentum religionis Romanorum non aliqui libri sacri erant, sed - quem putabant - traditus mos maiorum. Ita omnis calamitatis, omnis cladis causam repertam esse putabant, si illud quod aliquo sacrilegio laesum erat numen reppererant. Veterrima carmina ne illis quidem sacerdotibus, quibus diebus festis cantanda erant, ad intellegendum aperta erant.

Religio Iovialis recensere

Religio Iovialis est nomen cultús quem tam privatim quam publice Romani reddebant caelitibus et quae ab originibus colebatur a populo Romano Quiritum.

Haec Religio Iovialis vere Romana originem suam trahit a temporibus indoeuropaeis, et multas similitudines habet cum religione Vedica et Induica nunc semper in India culta.

Religio Iovialis ex auctoritate publica abolita est sub regno Imperatoris christiani Theodosii eiusque templa deleta sunt.

Multi religionem Iovialem nunc temporis Paganismum sive Religionem Paganam erronee vocant.

Evolutio religionis Iovialis recensere

Religio Iovialis, cursu temporum, ita ut religio Induica, mutationes habuit quasi parallelas.

Dividi potest inter:

  • religionem Romanam archaïcam, quae comparari potest cum religione Vedica, et inter
  • religionem Romanam recentem, quae paulatim a saeculo secundo usque ad saeculum quartum ad quendam monotheismum cum hierarchia deorum vergebat, eadem ratione qua fit in Hinduismo.

Vestimenta flaminum recensere

 
Flamines cum apicibus et albogaleris.

Videsis:

Dei Romani et Graeci recensere

Dei Romanorum Graecorumque erant:

Mythologia Romana Mythologia Graeca
Iuppiter Zeus
Iuno Hera
Saturnus Cronus
Mars Ares
Quirinus  
Pluto Hades
Vesta Hestia
Diana Artemis
Minerva Athena
Mercurius Hermes
Vulcanus Hephaestus
Ceres Demeter
Venus Aphrodite
Apollo Apollo
Bacchus Dionysus
Neptunus Posidon
Ianus  

Nexus interni

De religionis cultu recensere

Notae recensere

Bibliographia recensere

  • Jacqueline Champeaux, La religion romaine. Lutetiae: Librairie générale française, 1998. ISBN 9782253905523
  • Georges Dumézil, La religion romaine archaïque. Lutetiae: Payot, 1974. 2a ed. ISBN 9782228892971
  • Denis Feeney, Literature and Religion at Rome: Cultures, Contexts, and Beliefs. Cantabrigiae: Cambridge University Press, 1998. ISBN 9780521559218 (Paginae selectae apud Google Books)
  • U. Lugli, Miti velati. La mitologia romana come problema storiografico. Genua, 1996
  • Jörg Rüpke, ed., A Companion to Roman Religion. Oxonii: Wiley-Blackwell, 2011. ISBN 978-1444339246
  • John Scheid, La religion des Romains. Lutetiae: Armand Colin, 2002. ISBN 978-2200263775
  • John Scheid, Les Dieux, l'État et l'individu. Réflexions sur la religion civique à Rome. Lutetiae: Le Seuil, 2013. ISBN 978-2021089097
  • Robert Turcan, Rome et ses dieux. Lutetiae: Hachette, 1998. ISBN 978-2-01-235307-7
Aliae encyclopaediae
  • Eva Parisinou, J. B. Rives, "Religion" in Graham Shipley et al., edd., The Cambridge Dictionary of Classical Civilization (Cantabrigiae: Cambridge University Press, 2006. ISBN 9780521483131) pp. 744-749

Nexus interni recensere

Nexus externi recensere

Aetates

ExordiumMonarchiaRes Publica ImperiumRuina et lapsus Imperii Imperium Romanum OccidentaleImperium Byzantinum

Constitutiones

HistoriaAetas regum Res PublicaImperium Romanum

Administratio

SenatusComitia (Curiata, Centuriata, Tributa, Concilia plebis) • Curia HostiliaForumCursus honorumLegatusDuxOfficium PraefectusVigintisexviriLictorMagister militumImperatorPrinceps senatusPontifexAugustusCaesarTetrarchiaProvincia

Magistratus

Tribunus plebis(Tribuni aerariiTribuni militumTribuni militum consulari potestateTribunus Celerum)QuaestorAedilisPraetorConsulCensorProconsul GubernatorDictatorMagister equitumDecemviri legibus scribundisTribuni militum consulari potestateTriumvirRexInterrex

Leges

Lex XII TabularumCivis Romanus sumAuctoritasImperiumStatusIudiciaConstitutio AntoninianaEdictum Domitiani de excidendis vineis

Societas

PatriciiPlebsSecessio plebisOrdo EquestrisGensTribusPraenomina Romana antiquaMulieresMatrimoniumServitusLiberti

Exercitus

Legio Limes

Cultura

CalendariumMedicinaTheatrumArs coquinaria ScholaLitteraeArsMusicaArchitecturaReligio (ExsequiaePersecutionesCultus imperatorius)MythologiaChristianismus in imperio romanoThermaeForumSPQRVestimentaFesta(CarmentaliaFloraliaLemuraliaLupercaliaPariliaSaturnalia)CircusVinumMeretricesLinguae

Technologia

Numeri RomaniArithmeticaAbacusViae RomanaePontesAquae ductiMetallurgiaCloaca Maxima

Oeconomia

AgriculturaMercaturaAerariumNummi

Lingua Latina

ArchaicaClassica sive aureaPostclassica sive argenteaSermo vulgarisMediaevalisHumanisticaLingua NeolatinaLingua Latina scientificaLingua Latina EcclesiasticaLinguae Romanicae

Scriptores praecipui

ApuleiusCatullusCiceroQuintus Curtius RufusHoratiusIulius CaesarIuvenalisLiviusLucretiusOvidiusPetroniusPlautusGaius Plinius SecundusGaius Plinius Caecilius SecundusPropertiusSallustiusSenecaSuetoniusTacitusVergiliusVitruvius

Indices

AnnalesConsules rei publicae Consules sub principatu electorumDii Graeci cum paribus deis Romanis EtruscisqueDioecesesGentes RomanaeGubernatores provinciarum RomanarumImperatoresOppida et urbesHomines illustriProvinciae(Provinciae Rei PublicaeProvinciae ImperiiProvinciae Imperii DiocletianiTabula successionis provinciarum Romanarum) RegesRegiones Italicae AugustaeAntiquae viae