Libellus de medicinalibus Indorum herbis

Libellus de medicinalibus Indorum herbis, aliter codex Badianus vel de la Cruz-Badianus, est liber qui de virtutibus medicinalibus plantarum tractat. Hodie Mexicopoli apud Institutum Nationale Anthropologicum et Historicum servatur.

Libellus de medicinalibus Indorum herbis ff. 38v-39r: frutices et arbores inter quas Theobroma cacao (tlapalcacauatl) (Institutum Nationale Anthropologicum et Historicum Mexicopolitanum)

Prototypus libri sermone Nahuatl anno 1552 a Martino de la Cruz, Mexicano ab urbe Xochimilco oriundo discipulo Iesuitarum conscriptus est. In hoc libro primum Vanilla planifolia orchidacea aromatifera refertur, primum arbores Theobroma cacao et Protium copal delineantur.

Exemplar originale disparuit sed ei Mexicanus Ioannes Badianus etiam Xochimilcensis versionem latinam dedit semper servatam. Tamen in versione Latina nomina nahuatl sub imaginibus plantarum asservantur. Initio saeculi XVII codex Badianus inter libros cardinalis Francisci Barberini erat.[1]

Notae recensere

  1. Similitudinem esse praetenditur inter plantam descriptam in codice Voynich et eandem (xiuhamolli vel xiuhhamolli) in codice Badiano delineatam: Arthur O. Tucker et Rexford H. Talbert, "A Preliminary Analysis of the Botany, Zoology, and Mineralogy of the Voynich Manuscript", in HerbalGram, 2013, vol. 100, pp. 70-75.

Bibliographia recensere

 
Libellus de medicinalibus Indorum herbis f. 49v: Opuntia ficus-indica (tlatocnochtli) (Institutum Nationale Anthropologicum et Historicum Mexicopolitanum)
 
Libellus de medicinalibus Indorum herbis f. 56v: Vanilla planifolia (tlilxochitl) et Protium copal (copalxochotl) cum aliis duas plantis (Institutum Nationale Anthropologicum et Historicum Mexicopolitanum)
 
Libellus de medicinalibus Indorum herbis f. 29r: Datura innoxia (tolohuaxihuitl) et Datura ceratocaula (nexehuac) (Institutum Nationale Anthropologicum et Historicum Mexicopolitanum)
Editiones et versiones
  • William Gates, ed., The de la Cruz-Badiano Aztec Herbal of 1552. Baltimorae: The Maya Society, 1939
    • William Gates, ed.; Bruce Byland, praef., An Aztec Herbal: The Classic Codex of 1552. Mineolae: Dover Books, 2000. ISBN 0-486-41130-3
  • Emily Walcott Emmart, interpr., The Badianus Manuscript (Codex Barberini Latin 241): An Aztec Herbal of 1552. Baltimorae: Johns Hopkins University Press, 1940
  • Francisco Guerra, ed., Libellus de medicinalibus Indorum herbis: el manuscrito pictórico mexicano-latino de Martín de la Cruz y Juan Badiano de 1552. Editorial Vargas Rea, 1952
  • Martín de la Cruz: Libellus de medicinalibus Indorum herbis: Manuscrito Azteca de 1552: versión española con estudios y comentarios. Mexicopoli: Instituto Mexicano del Seguro Social, 1964. ISBN 968-16-3607-4
Eruditio
  • E. Emmart, Concerning the Badianus manuscript. An Aztec herbal Codex Barberini Latin 241. Vasingtoniae: Smithsonian Institution, 1935
  • J. Fernández, "Miniaturas del Código de la Cruz Badiano" in Gaceta Medica Mexicana vol. 94 (1964) pp. 1179-1184
  • L. Guerrini, "The Accademia dei Lincei, the New World and the Libellus de medicinalibus Indorum herbis" in M. Clayton, L. Guerrini, A. de Ávila, Flora: The Aztec herbal. The Paper Museum of Cassiano dal Pozzo, Series B: Natural History, Part VIII (Londinii: The Royal Collection, 2009) pp. 20-44
  • Debra Hassig, "Transplanted medicine: Colonial Mexican Herbals of the sixteenth century" in RES: the journal of anthropology and aesthetics vol. 17/18 (1989) pp. 30-53
  • Jesús Kumate et al., Estudios actuales sobre el Libellus de medicinalibus Indorum herbis. Mexicopoli: Secretaría de Salud, Gobierno Federal, 1992
  • R. Nicholson, "Az-Tech Medicine" in Natural History (Dec. 1999/Ian. 2000) pp. 54-59
  • Bernard R. Ortiz de Montellano, Aztec medicine, health, and nutrition. Novi Brunsvici: Rutgers University Press, 1990
De materia medica
  • A. Aranda et al., "La materia médica en el Libellus de medicinalibus Indorum herbis" in Rev. Fac. Med., UNAM vol. 46 (2003) pp. 12-17
  • Alejandro de Avila Blomberg, "Yerba del coyote, veneno del perro: la evidencia léxica para identificar plantas en el Códice De la Cruz-Badiano" in Acta Botanica Mexicana vol. 100 (2012) pp. 489-526 Epitome
  • Peter Furst, "This Little Book of Herbs: psychoactive plants as therapeutic agents in the Badianus manuscript of 1552" In R. E. Schultes, S. von Reis [Altschul], edd., Ethnobotany: evolution of the discipline (Portlandiae: Discorides Press, 1995) pp. 108-130
  • Á. M. Garibay, "Nombres nahuas en el códice de la Cruz-Badiano. Sentido etimológico" in Martín de la Cruz: Libellus de medicinalibus Indorum herbis: Manuscrito Azteca de 1552: versión española con estudios y comentarios (Mexicopoli: Instituto Mexicano del Seguro Social, 1964) pp. 359-369
  • Luis D. Gómez P., "Vanilla planifolia, the first Mesoamerican orchid illustrated, and notes on the De la Cruz-Badiano Codex" in Lankesteriana vol. 8 (2008) pp. 81-88
  • Faustino Miranda, Javier Valdés, "Comentarios botánicos" in Martín de la Cruz: Libellus de medicinalibus Indorum herbis: Manuscrito Azteca de 1552: versión española con estudios y comentarios (Mexicopoli: Instituto Mexicano del Seguro Social, 1964) pp. 243-284
  • Blas P. Reko, "Nombres botánicos del manuscrito Badiano" in Boletín de la Sociedad Botánica de México vol. 5 (1947) pp. 23-43
  • J. Sanfilippo, "La materia médica europea en el Libellus: agua, sal y sustancias orgánicas" in Martín de la Cruz: Libellus de medicinalibus Indorum herbis: Manuscrito Azteca de 1552: versión española con estudios y comentarios (Mexicopoli: Instituto Mexicano del Seguro Social, 1964)
  • J. Valdés, H. Flores, H. Ochoterena, "La botánica en el Códice de la Cruz" in J. Kumate et al., Estudios actuales sobre el Libellus de medicinalibus Indorum herbis (Mexicopoli: Secretaría de Salud, Gobierno Federal, 1992) pp. 129-180
  • C. Viesca, A. Aranda, "Las alteraciones del sueño en el Libellus de medicinalibus Indorum herbis" in Estudios de Cultura Náhuatl vol. 26 (1996) pp. 147-161

Nexus externi recensere