-3 (maximum dubium) Latinitas huius rei maxime dubia est. Corrige si potes. Vide {{latinitas}}.

Cultura Romae antiquae exsistit 1200 annos, dum humanus cultus Romanus duravit. Haec res de cultura Rei Publicae Romanae et Imperii Romani tractat, quae tempore maximae suae potestatis a Britannia usque ad Mesopotamiam extensa est.

Vita Romanorum antiquorum circum urbem ipsam Romam floruit, septem montibus aedificiisque magnis illustrem e.g. Amphitheatro Flavio (vulgo hodierno Colosseo), Foro Traiani, Pantheo. Urbs etiam thermas et lupanaria habebat. Ingens plerumque populi in urbe media incolabant farcientes in insuliis.

Roma maxima urbs erat, incolarum 3 600 000. Pars Imperii cum maximo numero urbium erat Italia. Urbes Romanae fora, templa aedificiaque varia habebant. Incolis necesse erant cibus et aqua: villae fructus et legumina dabant, sed caro et pisces luxus erant. Aquae ductus aquam in urbem ferebant. Vinum et oleum ex Hispania, Gallia, Africa importabantur.

Commercium inter provincias Imperii Romani florebat, quia transportatio faciliter efficiebatur. Impensa transportationis eo aevo similis erat atque saeculo duodevicesimo. Imperio saeculo quinto destructo, urbs Roma non ante annum 1870 rursus spatium intra muros Aurelianos impleverit.

Cultura Graeca medio saeculo secundo a.C.n. magis in Italiam influebat, quo tempore praeceptores, structores, scribae, medici Graeci, aut liberi aut in servitutem reducti, e provinciis orientalibus ad occidentem versus veniebant. Romani artem rhetoricam apud Graecos discentes stylum Graecum textu Latino accommodare nonnunquam solebant. Ars coquinaria Romana, sicut libro Apicio servatur, originem Graecum habet.

Architectura recensere

 
Forum Romanum
 
Colosseum
 
Maison Carrée
 
Pont du Gard
  Si plus cognoscere vis, vide etiam Architectura Romana.

In principium, architectura Romana monstrabat elementa styli Graeci et Etrusci. Structurae genus urbis Romae imitabatur in aliis urbis Romanis,[1] e.g. Verona Arena, Verona, Italia; Arcus Adriani, Athenae, Graecia; Templus Hadriani, Ephesus, Turcia; a Theatrum Arausionis, Francia; et Leptis Magna, in Libya sita.[2]

Tractatus “De architectura”, a Marco Vitrubio Pollio scriptus, mansit textum classicum usque ad Renascentiam.

Amphitheatra recensere

Amphitheatrum (Graece ἀμφί, amphi 'circum' + θέατρον theatron 'locus ad spectandum idoneus') est aedificium architecturae Romanae antiquae ad munera et venationes adhibitum. Forma aedificii similis est theatro sed circulus, non semicirculus est. Amphitheatra habebat alios uso, e.g. pugnae gladiatorum, pugnae taurorum (hic traditio in Hispania pervivit), etc.

Circus recensere

Circus Romanus magnus locus apertus erat. Circi erant loci per otium ubi Romani eventa graves celebrabant. Circi inundati erant naumachiis agentibus.

Horreum recensere

 
Horrea Epagathiana et Epaphroditiana, horreum in Ostia annum c. 145-150 constructum

Horreum erat conditorium publicum in temporibus Romanorum usatus. Quamquam verbum referet granaria, horrea Romana alios fructus condebat. A fine periodi imperialis, Roma 300 horrea habebat. Horrea Galbae occupavit 21,000 m².

Templa recensere

Templa Romani erat inter gravissima aedificia in cultura Romana. Aedificatio sua et suffragium suum erat gravis pars religionis Romanis et omnia urbae habebat at minime unum templum principalem. Camera principalis (cella) condebat imaginem dei quem templum dedicatum erat et altarem ut libationem agerent.

Templa Romana in ecclesiis conversi sunt. Occasus religionis romani fuit lentus et templa abalienati non sunt usque ad decreto Honorii annum 415.

Structura templi Romani derivata est ab archetypis Etruscis, sed Graeca influentia habebant.


Thermae recensere

Totae urbes thermas habebant, ubi Romanis lavabant et exercitabant. Exercitatio includebat pugilationem et natationem. Lavatio pars gravis diei erat.

Thermae etiam exstiterunt in villis, domibus et castris. Romani adequabantur ex fluvio confini aut per aqua ductu. Schema aquae ductus a Vitruvio descripta est in De architectura.

Forum recensere

 
Forum Romanum.

Forum spatium publicum in municipio Romano erat. Usus suus mercatus erat.

 
Forum Traiani

Theatra recensere

 
Theatrum Romanum in Nova Trajana Bostra (Syria): 1) Scaenae frons 2) Porticus post scaenam 3) Pulpitum 4) Proscaenium 5) Orchestra 6) Cavea 7) Aditus maximus 8) Vomitorium.

Haec aedificia erant semicirculi. Partes thetrarum sunt:

  • Scaenae frons
  • Proscaenium
  • Podium
  • Orchestra
  • Auditorium
  • Vomitoria

Basilica recensere

 
Basilica Maxentii.

Basilica Romana erat magnum aedificium publicum ubi Romani discutiebant de negotiis aut iuribus. Primae basilicae functionem religiosam non habebat.

Fari recensere

 
Farum Brigantium.

Multi fari constructi sunt circum Mediterraneum et in costa imperii, comprehendendo Farum Brigantium in Hispania. In Dover etiam riunam fari exsistit. Lux fari focus ad verticem structurae erat.

Musica recensere

  Si plus cognoscere vis, vide etiam Musica in Roma antiqua.

Musica pars gravis in vita Romanis erat. Multa eventa comitatae sunt cum musica.

Aliquot instrumenti qui in tempore Romano usi sunt Tuba, Cornu, Aulos, Askaules, Flute, Panpipes, Lyre, Lute, Cithara, Timpani, Aulos, Auloi, Drums, Hydraulis et Sistrum sunt.

Linguae recensere

  Si plus cognoscere vis, vide etiam Lingua Latina et Linguae Imperii Romani.

Lingua nativa Romani Latina erat, lingua italica ab linguis indoeuropeis.

Maxime litterae Latinae hodie quae hodie pervivit scripta est in Latina Classica. In Imperio Orientale, quod devenit Imperium Byzantinum; lingua Graeca lingua franca erat et Latina a milites usa est. Tandem, Graeca etiam in administatio in Imperio Romano Orientale usa sit, cum lingua Latina in Imperio Occidentale evoluit usque ad linguis Romanicis adhuc hodie locutae.

Diffusio Imperii Romani diffundit Latinam ubicumque Europae et Latina Vulgaris evoluit in variis dialectis in variis locis. Hi dialecti evoluerunt usque ad diversae linguae formare (Hispanica, Italica, Lusitanica, Francogallica, Dacoromanica).

Quamquam latina lingua mortua est, hodie loquenda est. Est lingua officialis in Vaticano et lingua Ecclesiae Catholicae (quamquam sicut Latina Ecclesiastica quae lingua stabilior quam Media Latinitas fuit. Postquam Renascentia litterarum, Latin devenit lingua franca Europae Occidentalis et linguam studiare in schola oportuit usque ad saeculo XX. Quamquam supplantata fuit in saeculo XIX pro lingua Francogallica et in saeculo XX pro lingua Anglica, Latina manet ut linguam Academiae.

Ars litterae recensere

  Si plus cognoscere vis, vide etiam Litterae Latinae.
Unam legis e paginis de
disserentibus

 
Periodos
Vide etiam
Litteras Latinas

Auctori Graeci Literas Latinas multus influxit. Aetas aurea litterae Latinae de rebus gestoribus in tempore primorum imperatorum fuit. Opera sicut Historiae a Tacito scripta, Commentarii de Bello Gallico, ab Caesar scripta et Ab urbe condita libri ab Livio scripta sunt exempla huius.

Vergilius rappresentat pinnaculum poesis epicae Romanae. Aeneis narrat iter Aeneae ex Troia usque ad coloniam quem Roma fiet. Lucretius, in De rerum natura, explicat scientiam in poema epico. Postea Ovidius scripsit Metamorphosem in hexametris dactylicis. Haec opera caruit gravitatis cuius poesia epica traditionalis habebat.

Catullus fuit prima poeta Romanus quis scripsit poemata amoris. Horatius continuit cum traditione poematibus brevibus. Martialis, fuit auctor epigrammatis.

Traditiones recensere

Mos maiorum recensere

Mos maiorum est nucleus moralis traditionum Romanorum. Traditiones sunt fundamentum ethicae quae Romani applicabant vitae publicae, privatae et militaris. Per exemplus: pietas, austeritas et respectus legis.

Matrimonium recensere

Matrimonium in Roma antiqua erat institutio monogama. Hic usus erat dissimilis aliis culturis.

Postquam casus Rei Publicae, Augustus instauravit legem de matrimonio et adulterio.

Nuptiae coepi cum celebratione. Dies elegebatur attente, cum variis causis cur quidam dies debuit esse cauti.

Virtutes recensere

  Si plus cognoscere vis, vide etiam Virtus.

Virtutes in Roma antiqua erant traditiones quae Romani debebant filiis docere. Divisae erant inter privatas et publicas.

Religio recensere

 
Lupercalia.
  Si plus cognoscere vis, vide etiam Religio Romana.

Populus Romanus admodum religiosus erat et proventus suus sicut imperium a pietatem suam attribuit. Institutiones religiosae Romanae procedit a Numa Pompolio, secundus rex Sabinus, quis internuntiabit recte cum deis. Hic religio priscus, fuit basis moris maiorum.

Festa recensere

  • Carmentalia
  • Floralia
  • Lemuralia
  • Lupercalia
  • Parilia
  • Saturnalia

Sanitatis cura recensere

 
Latrinae in Ostia.
  Si plus cognoscere vis, vide etiam Sanitatis cura in Roma antiqua et Cloaca Maxima.

Romani donabant multem gravem ad aquam. Medici Romani dominabant sanitatem curam: quamquam non cognoscebant bacteria, sapiit quod debebat fervere instrumenta chirurgiae.

Educatio recensere

  Si plus cognoscere vis, vide etiam Schola Romana.

Educatio coepit ab VI anno et in VI annibus pueri et puellae debebat discere legere, scribere et enumerare. Cum XII annis discebant Latinam, Graecum, grammaticam et artem litteras. Oratoria erat ars quae boni oratores debebat discere et exercere.

Bibliographia recensere

Architectura recensere

Linguae recensere

  • Adams, J. N. 2003. Romanitas and the Latin Language. Classical Quarterly 53(1):185–186, 205.

Musica recensere

  • Boethius, Anicius Manlius Severinus. De institutione musica. (English edition as Fundamentals of Music, translated, with introduction and notes by Calvin M. Bower; edited by Claude V. Palisca. New Haven: Yale University Press, 1989.)
  • Franklin, James L., Jr. 1987. "Pantomimists at Pompeii: Actius Anicetus and His Troupe". American Journal of Philology 108, no. 1
  • Ginsberg-Klar, Maria E. 1981. "The Archaeology of Musical Instruments in Germany during the Roman Period". World Archaeology 12, no. 3
  • Habinek, Thomas. 2005. The World of Roman Song. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
  • Scott, J. E. 1957. 'Roman Music' in The New Oxford History of Music, vol.1: 'Ancient and Oriental Music,' Oxford: Oxford University Press.

Schola recensere

  • Jérôme Carcopino, La vita quotidiana a Roma, Bari 1971
  • Rosella Frasca, Donne e uomini nell'educazione a Roma, La Nuova Italia, 1994
  • R. Frasca, Educazione e formazione a Roma, Dedalo, Bari, 1996.,
  • Stanley F. Bonner, L'Educazione Nell'Antica Roma, Armando editore
  • Fabio Gasti, Elisa Romano, Retorica ed educazione delle élites nell'antica Roma: atti della VI Giornata ghisleriana di filologia classica, Pavia, 4-5 aprile 2006, Collegio Ghislieri, 2008

Alii recensere

  • Elizabeth S. Cohen. 1992. Honor and Gender in the Streets of Early Modern Rome, The Journal of Interdisciplinary History, 22(4): 597-625.
  • Gibbon, Edward, The Decline and Fall of the Roman Empire.
  • Tom Holland, The Last Years of the Roman Republic ISBN 0-385-50313-X.
  • Ramsay MacMullen, 2000. Romanization in the Time of Augustus (Yale University Press).
  • Paul Veyne, editor, 1992. A History of Private Life: I From Pagan Rome to Byzantium (Belknap Press of Harvard University Press).
  • Karl Wilhelm Weeber, 2008. Nachtleben im Alten Rom (Primusverlag).
  • Karl Wilhelm Weeber, 2005. Die Weinkultur der Römer.
  • J. H. D'Arms, 1995. Heavy drinking and drunkenness in the Roman world, in O. Murray In Vino Veritas.

Notae recensere

  1. Roman Art and Architecture. . UCCS.edu 
  2. Lepcis Magna - Window on the Roman World in North Africa

Nexus interni

Nexus externi recensere

Aetates

ExordiumMonarchiaRes Publica ImperiumRuina et lapsus Imperii Imperium Romanum OccidentaleImperium Byzantinum

Constitutiones

HistoriaAetas regum Res PublicaImperium Romanum

Administratio

SenatusComitia (Curiata, Centuriata, Tributa, Concilia plebis) • Curia HostiliaForumCursus honorumLegatusDuxOfficium PraefectusVigintisexviriLictorMagister militumImperatorPrinceps senatusPontifexAugustusCaesarTetrarchiaProvincia

Magistratus

Tribunus plebis(Tribuni aerariiTribuni militumTribuni militum consulari potestateTribunus Celerum)QuaestorAedilisPraetorConsulCensorProconsul GubernatorDictatorMagister equitumDecemviri legibus scribundisTribuni militum consulari potestateTriumvirRexInterrex

Leges

Lex XII TabularumCivis Romanus sumAuctoritasImperiumStatusIudiciaConstitutio AntoninianaEdictum Domitiani de excidendis vineis

Societas

PatriciiPlebsSecessio plebisOrdo EquestrisGensTribusPraenomina Romana antiquaMulieresMatrimoniumServitusLiberti

Exercitus

Legio Limes

Cultura

CalendariumMedicinaTheatrumArs coquinaria ScholaLitteraeArsMusicaArchitecturaReligio (ExsequiaePersecutionesCultus imperatorius)MythologiaChristianismus in imperio romanoThermaeForumSPQRVestimentaFesta(CarmentaliaFloraliaLemuraliaLupercaliaPariliaSaturnalia)CircusVinumMeretricesLinguae

Technologia

Numeri RomaniArithmeticaAbacusViae RomanaePontesAquae ductiMetallurgiaCloaca Maxima

Oeconomia

AgriculturaMercaturaAerariumNummi

Lingua Latina

ArchaicaClassica sive aureaPostclassica sive argenteaSermo vulgarisMediaevalisHumanisticaLingua NeolatinaLingua Latina scientificaLingua Latina EcclesiasticaLinguae Romanicae

Scriptores praecipui

ApuleiusCatullusCiceroQuintus Curtius RufusHoratiusIulius CaesarIuvenalisLiviusLucretiusOvidiusPetroniusPlautusGaius Plinius SecundusGaius Plinius Caecilius SecundusPropertiusSallustiusSenecaSuetoniusTacitusVergiliusVitruvius

Indices

AnnalesConsules rei publicae Consules sub principatu electorumDii Graeci cum paribus deis Romanis EtruscisqueDioecesesGentes RomanaeGubernatores provinciarum RomanarumImperatoresOppida et urbesHomines illustriProvinciae(Provinciae Rei PublicaeProvinciae ImperiiProvinciae Imperii DiocletianiTabula successionis provinciarum Romanarum) RegesRegiones Italicae AugustaeAntiquae viae