Quantum redactiones paginae "Lava" differant

Content deleted Content added
m Automaton: mutationes minores
No edit summary
Linea 1:
[[Fasciculus:Pahoeoe fountain original.jpg|thumb|Lavae scaturigo alta 10 metra]]
 
'''Lāva''' (-ae, ''f.'')<ref>
'''Lāva''' (-ae, ''f.'') sive '''rhyax''' (-ācis, ''m.'') ([[Graece]]: ῥύαξ) est ardens saxorum liquefactorum massa quam erumpens evomit [[mons ignifer]]. Lava, cum prima ex sipunculo{{dubsig}} vulcanico exsudatur, est liquida maximi caloris: inter 700°C et 1200°C (1300°F et 2200°F) esse solet. Cum lava sit centies millies aqua viscosior, saxum viscosum potest multa milia passuum defluere priusquam refrigeat et congelascat. Lava sub terra subsidens [[magma]] nominatur. Lava solida est saxum igneosum. "Effluxus lavicus" solet potius formationem saxi solidi indicare quam liquidae lavae, quae "efluxus lavicus activus" nominatur.
*'''1738''', [[Neapolitana Scientiarum Academia|Neapolitanae Scientiarum Academiae]] ([[Franciscus Seraus|Francisco Serao]] attributus) ''[http://www.archive.org/details/neapolitanaescie00sera De Vesuvii Conflagratione Quae mense Maio anno MDCCXXXVII accidit Commentarius]'', passim, e.g. cap. II, p. 33:
:Porro ex insignioribus incendiorum hujusmodi effectis, sive adjunctis, principem sane sibi vindicat locum ille liquentis ignitæque materiæ fluvius, quem nostrates ''Lavam'' appellant; quæ quidem materia frigefacta, formamque, ac duritiem induta saxorum, perenne documentum est ferventissimarum virium fornacis illius, ex qua ad noxam perniciemque plurimorum aliquando derivata est.
*'''1986''', [[Carolus Egger|Caroli Egger]] ''Sermo Latinus Hodiernus,'' in capitulo "Aetna Ignium Rivos Evomens Vix Potest Domari," pp. 48–49:
*[[Carolus Egger|Egger, Carolus]]. [[1986]]. ''Sermo Latinus Hodiernus,'' in capitulo "Aetna Ignium Rivos Evomens Vix Potest Domari," pp. 48–49: "Saxa liquefacta, torrentis instar devoluta,—''lava'' vulgo appellantur videturque hoc verbum origine Neapolitanum in Latinum recipi posse ne res per longiusculam circuitionem significetur—everterunt, destruxerunt deversoriola montana. . . ."
'''Lāva''' (-ae, ''f.'')</ref> sive '''rhyax''' (-ācis, ''m.'') (<ref>[[Graece]] ῥύαξ, e.g. [[Thucydides|Thucydidis]] De Bello Peloponnesiaco'' 3.116.1—2: Ἐρρύη δὲ περὶ αὐτὸ τὸ ἔαρ τοῦτο ὁ ῥύαξ τοῦ πυρὸς ἐκ τῆς Αἴτνης, ὥσπερ καὶ πρότερον, καὶ γῆν τινὰ ἔφθειρε τῶν Καταναίων, οἳ ὑπὸ τῇ Αἴτνῃ τῷ ὄρει οἰκοῦσιν, ὅπερ μέγιστόν ἐστιν ὄρος ἐν τῇ Σικελίᾳ. "Fluxit autem circa ver hoc rhyax (i.e. labes) ignis ex Aetna, sicut et prius, et terram quondam perdidit Catanaeorum, qui sub Aetna monte habitant, qui maximus es mons in Sicilia."</ref> est ardens saxorum liquefactorum massa quam erumpens evomit [[mons ignifer]]. Lava, cum prima ex sipunculo{{dubsig}}<ref>Vulgo "''[volcanic] vent'' etc. [[David Morgan|Morgan]] ''Adumbratio'': "95 spout, nozzle sîpunculus, i m., sîpho, ônis m."</ref> vulcanico exsudatur, est liquida maximi caloris: inter 700°C et 1200°C (1300°F et 2200°F) esse solet. Cum lava sit centies millies aqua viscosior, saxum viscosum potest multa milia passuum defluere priusquam refrigeat et congelascat. Lava sub terra subsidens [[magma]] nominatur. Lava solida est saxum igneosum. "Effluxus lavicus" solet potius formationem saxi solidi indicare quam liquidae lavae, quae "efluxus lavicus activus" nominatur.
 
== De Nomine ==
Vox ''lava'' dialecto [[Neapolis|Neapolitanae]] pertinet, in qua sensu stricto significat rivulus aquae quem praebet mons post imbrem. Probabilitem fontem habet in verbo Latino ''labes,'' nam talis aqua de monte labitur. Sensu moderno, primus hanc locutionem adhibuit [[Franciscus Seraus]], [[Vesuvius|Vesuvium]] inter [[14 Maii]] et [[4 Iunii]] [[1737]] erumpentem describens: fluxum enim igniferae lavae per faciem montis delapsum esse narravit.
 
 
== Loci ==
[[Categoria:Vulcanologia]]
*[[Carolus Egger|Egger, Carolus]]. [[1986]]. ''Sermo Latinus Hodiernus,'' in capitulo "Aetna Ignium Rivos Evomens Vix Potest Domari," pp. 48–49: "Saxa liquefacta, torrentis instar devoluta,—''lava'' vulgo appellantur videturque hoc verbum origine Neapolitanum in Latinum recipi posse ne res per longiusculam circuitionem significetur—everterunt, destruxerunt deversoriola montana. . . ."
 
[[Categoria:Vulcanologia]]