'''Gandalf''' est hariolus[[magus]] fictivus a [[Iohannes Raginualdus Reuel Tolkien|J. R. R. Tolkien]]e creatus. DuxIn libro ''[[Dominus Anulorum|Domino Anulorum]],'' dux est Comitatus [[anulus|Anuli]], [[Exercitus]]que Occidentis. in ''[[Dominus Anulorum|Domino Anulorum]],'' sicut inIn eiusdem auctoris libro ''[[Hobbit (liber)|Hobbit]],'' antea scripto., In medio primi libri, [[Bilbo Baggins|Bilbo]] [[hobbit (gens ficticia)|hobbitus]] anulum quendam invenit in montibus, eoquequi ususgestorem estipsius invisibilem reddit, et hoc utitur dum ad Solum Montem vagatur;Solitarium abiter facit. Ab initio ''Domino Anulorum,'' Gandalf, hochunc anulum Unum Anulum esse censensducens, BilbonemBilboni persuadet ut eum [[Frodo]]ni donet;. Deinceps Frodonem in ordinem ex patria mittit ne [[Nazgul]], inimicissimi [[Sauron|Domini Anulorum]] servi, anulum inveniant.
Gandalf est [[Ainu (gens ficticia)|Ainu]]. Ainuana gens est ab [[Eru Iluvatar]]e ([[demiurgus|demiurgo]]) in principio creata. Tertia aetate [[mundus|mundi]], Ainur quidam in [[Terra Media|Mediam Terram]] mittunturmissi sunt, [[Istar]]i nomine, quorum Gandalf fidelissimus crediturhabebatur; alia ei nomina aliae gentes dant.
In pelliculis tribus de "Domino Anulorum" a [[Petrus Jackson|Petro Jackson]] directis, Gandalf impersonatus est ab histrione homophylophilo, [[Ioannes McKellen|Ioanne McKellen]]
