'''Progymnasma''' ([[wikt:progymnasma|-tis, ''n.'']]) (ex Graece προγυμνάσμαπρογύμνασμα) sive '''praeexercitamen'''<ref>[[Priscianus]], Latineapud quem etiam ''praeexercitamentum'praeexercitamina' et ''praeexercitatio'')<ref>legitur. Vide etiam http://rhetoric.byu.edu/Pedagogy/Progymnasmata/Progymnasmata.htm</ref> est generaliter scriptura parva, saepe ab auctoris ipsiipsius conspectu scripta. Inter alia, progymnasmata possunt esse critica, praeconia politica, disputationes doctae, observationes vitae cotidianae, memoriae, cogitationesque.
== Definitio ==
Definitio progymnasmatis obscura est, cum in eisfacile articulorumarticulis fabularumquefabulisque parvarumparvis commisceatimplicetur. Omne fere progymnasma modernum modoprosa prosaicooratione scriptumscribi estsolet, sed sunt opera versibus pacta hoc nomen tenentestenentia, e.g. [[Alexander Pope|Alexandri Pope]] progymnasmata "De Critico" et "De Homine". Cum brevitas saepe progymnasma diffiniatdefiniat, rursussunt autem aliaealia ingentesprogymnasmata suntingentia, utsicut [[Ioannes Lockius|Ioanni Lockii]] "Progymnasma de Intellectu Humano" et [[Thomas Robertus Malthus|Thomae Malthi]] "Progymnasma de PrincipiaPrincipiis PubisPopulorum."
== Historia ==
Tempore classico, progymnasmata exercitationes rhetoricae fuerunt, quorum finisquae ad pedetemptim meliorandam rationem facultatemque dicendi tendittetenderunt. Progymnasmata gradus varii sunt, quibus discipulus orationis scientiam aggreditur. Cursus traditionalis artis rhetoricae progymnasmata hac ordine posuit:
1.# Fabula
2.# Narratio
3.# Chria<ref>[26]Quintilianus, Institutio Oratoria II.4.26: Solebant praeceptores mei neque inutili et nobis etiam iucundo genere exercitationis praeparare nos coniecturalibus causis cum quaerere atque exequi iuberent 'cur armata apud Lacedaemonios Venus' et 'quid ita crederetur Cupido puer atque uolucer et sagittis ac face armatus' et similia, in quibus scrutabamur uoluntatem, cuius in controuersiis frequens quaestio est: quod genus chriae uideri potest.</ref>