Quantum redactiones paginae "Bacchae" differant

Content deleted Content added
Signa citationis removi utpote aliena ab oratione obliqua (quam primo consilio scriptura cursiva conatus sum dilucidiorem reddere).
Linea 1:
{{FA stella}}
 
'''''Bacchae''''' ([[Graece]]: Βάκχαι), fabula [[Euripides|Euripidea]], est ultimum documentum tragoediarum classicae, quae dicitur aetatis nobis traditarum. Euripide anno [[406 a.C.n.]] mortuo, haec tragoedia anno proximo in [[Dionysia|Dionysiis]] data primas tulit—nimis sero quidem, ut auctorem tantas clades certaminum passum iam satisfaceret.
 
[[Imago:William-Adolphe Bouguereau (1825-1905) - The Youth of Bacchus (1884).jpg|thumb|''Iuventus Bacchi'' a Guilielmo-Adolpho Bouguereau anno [[1884]] depicta]]
Linea 12:
 
==Argumentum fabulae==
Dionysus, qui etiam Bacchus et Bromius et Euhius et Iacchus in hac fabula appellatur, in scaenam primus prodit, ut quis sit et quam ob rem Thebas venerit narret: "Se ex Asia venisse, ut divinitatem suam Thebis vindicaret sacrosque ritus introduceret; se, antequam Graeciam perveniret, a [[Lydia]] profectum [[Phrygia]]m, [[Persia]]m, [[Bactria]]m, [[Media]]m, [[Arabia]]m visitavisse."
 
[[Image:Dionysus Qingdao beer.jpg|thumb|left|Dionysus [[cerevisia]]m [[Tsingtao|Tsingtaoënsem]] proferens. (Museum braxatorium Tsingtaoënse.)]]
Dionysus ex Asia cum turba Baccharum seu [[Maenas|Maenadum]] venerat, feminarum vi numinis lascivarum, effusis crinibus furore effrenato comissantium, quae ad tibias et cymbalorum tympanorumque strepitus "io Bacche!" ululantes iter temulentum faciebant. Quarum in numerum etiam Agaue et Ino et Autonoë, materterae Dionysi, iam accesserant illecebra corruptae iuvenis flavi, cuius specie indutus deus omnibus Thebanis apparebat.
 
Strepitu ante portas euhantium audito augur [[Tiresias]] senex, ipse quoque furore divino iam commotus, Cadmum etiam commodum commotum arcessit, ut in agmen maenadum accedant. Itaque ambo ad [[orgia]] se parant, cum procurrit Pentheus rex animo infesto: "Afuisse se sed cognovisse feminas domibus relictis in montes fugisse novum deum comissanter culturas." Cadmum [[thyrsus|thyrsum]] suum vibrantem, Tiresiam nebridibus (seu inuleaginis pellibus) discoloribus indutum aspicit obstupefactus vinculaque ferrea feminis lymphaticis, mortem advenae illi crispulo denuntiat. Tiresias autem Pentheo increpans suadet, ut novum accipiat deum, quippe qui [[vinum]] invenerit rerumque alioquin potentissimus sit. Cadmus quoque regem admonet, ut Dionysum comprobet deum, advenam quidem verum filium Semelae, sed Pentheus ultionem asperrimis verbis minitatus viros mittit qui advenam ut dicit puellipuerum<ref>Re vera θηλύμορφον dicit (versus 353).</ref> capiant lapidationeque puniant. Cadmus agmini bacchantium cum Tiresia se adiungit.
 
Carmine a choro dicto in scaenam prodit servus cum Dionyso catenis vincto et Pentheo verba ita facit: "Dionysum facile mansuefactum minimeque renisum esse; immo rogasse se ut vinciretur; catenas autem cultricibus decidisse portaeque seras ultro esse evulsas." Pentheus hoc audito iubet iuvenem alienum catenis liberari. Qui deinde se narrat Bacchis initiatum e Lydia venisse, sed abnuit de novo deo huiusque orgiis quicquam explicare. Itaque Pentheus iratus in carcerem iubet conici advenam. Qui vincula accipit quidem sed illum ab Dionyso punitum iri denuntiat.
 
Deinde chorus maenadum Asiaticarum praesidio destitutarum et Dircen alloquitur, tutelam Thebarum, et Dionysum deum, ducem suum, invocat. Repente vox Dionysi tamquam ex intimo auditur, quae de praestigiis ab Dionyso factis aliisque calamitatibus Pentheo in poenam illatis narrat: "Primo domum regiam quassatam esse a Baccho, exarsisseque sepulchrum Semelae; secundo, phasma in aula creatum a Bromio esse, quod Pentheus gladio stricto aëra secans interficere frustra conaretur; deinde totum aedificium repentina ruina concidisse; Pentheum adversus vim dei pugnantem denique collapsum esse."
 
Pentheus rursus in scaenam prodit obstupefactus, quod sine catenis advenam esse videt, qui se ab Dionyso dicit esse liberatum. Nunc autem pastorem vident quendam ex Cithaerone monte venientem, qui haec regi nuntiat: "Vidisse se tres feminarum sub divo dormientium turbas, quarum uni Agaue praeesse videretur. Quam repente experrectam clamore incitasse turbam suam, ut nebridibus indutis se serpentibus cingerent. Vidisse se alias feminas dammam bracchiis tenentes, alias autem, quibus domi infantes essent, catulos lupinos lacte alentes; et aliam saxum thyrso feriendo fontem fecisse, aliam autem ictu ferulae effecisse, ut vinum e rupe scateret." Sed nondum loqui desiit pastor: "Ut apud regem gratiosi fierent, iniisse se cum sodalibus consilium Agaues capiendae. Sed feminas furiosas ipsos aggressas fugavisse et pecudem manibus dilaceravisse, deinde invasisse duos viculos omnibusque rebus perturbatis vulneravisse thyrsis incolas ferris repugnantes, denique in locum unde profectae essent revertisse omnemque cruorem quo maculatae essent aqua abluisse fontium vi Dionysi apertorum." Iam finem facit loquendi nuntius, qui postremo his verbis ad regem provocat:<ref>''Bacchae'' 769-774; Latine convertit [[usor:Neander]].</ref>
 
{| border="0" style="border-collapse:collapse; background:white; font-size:95%;"
Linea 69:
|}
 
Consequentia eventorum in scaena non longius agitur, enumeratur quidem. Spatio enim nonnullarum horarum interposito, ut facile imaginari possumus, servus qui satelles Pentheum secutus erat in montes choro trucem adfert nuntium: "Pentheum, filium [[Echion]]is, mortuum esse." Quo nuntio, chorus alienigenarum vehementer gaudens singula eventorum audire vult. Itaque servus nuntius: "Peregrino duce se in Cithaeronem montem pervenisse, Pentheum autem ubi constitissent loco Bacchas videre nequisse. Itaque peregrinum miro modo effecisse, ut abies in arcum curvaretur et Pentheo, ut melius videret, in cacumine sessum posito iterum dirigeretur. Quo facto vocem e caelo auditam esse, quae bacchantibus imperaret, ut virum in summa abiete sedentem punirent de contemptu sacrorum Dionysi. Feminas furiosas primo conatum cepisse, ut ferulis lapidibusque coniectis de cacumine Pentheus in terram caderet. Nihil tamen illo modo consecutas deinde totam arborem radicitus e terra evulsisse. Decidisse Pentheum magna voce longaque lamentatione, cum diem sibi sciret supremum iam advenisse. Primam Agauen illum aggressam esse ore spumante oculisque torsis. Pentheum, ne unguibus matris dilaceraretur, [[mitra]] e coma eiecta faciem ostendisse genaque Agaues tacta imploravisse:"<ref>''Bacchae'' 1118-1121; Latine convertit [[usor:Neander]].</ref>
 
{| border="0" cellpadding="0" style="border-collapse:collapse; background:white; font-size:95%"
Linea 90:
[[Imago:Death Pentheus Louvre G445.jpg|thumb|200px|right|Agaue et Ino Pentheum dilacerantes. Operculum vasis patiniformis (λεκανίς) Attici inter annos [[450 a.C.n.]] et [[425 a.C.n.]] figuris rubris signati.]]
 
Nuntius pergit: "Agauen caeco furore decollavisse filium delapsum, Inone cum Autonoa artus carnemque divellente, ita ut frusta in arbores et saxa disicerentur. Deinde capite Penthei in summo thyrso posito Agauen Thebas versum profectam esse."
 
Iam exit, cum videt appropinquare Agauen caput Penthei manibus gerentem. Etiam nunc Dionyso furibunda omnibus praedam suam ostendit, Pentheum caput, quod catulum credit esse leoninum. Tum prodit Cadmus cum apparitoribus reliquias regis secum ferentibus. Cui Agaue praeda sua exsultans se dicit gloriam paravisse, quod radio telaque destitutis maiora suscepisset.
Linea 96:
Cadmus autem allocutione sobria Agauen sui compotem facit praedamque quam manibus tenebat aspicere iubet. Tandem perspicit Agaue Pentheum caput sibi esse gestamen.
 
Sub finem fabulae nobis conservatae Dionysus deus ex machina in scaenam prodit futura praemonens: "Cadmum in serpentem mutatum barbaram gentem regnaturum cum Harmonia uxore, Agauen autem cum sororibus alibi extorrem vitam victuram esse." Colloquio lamentabili amborum fabula terminatur.
 
==De natura fabulae==