'''Gandalf''' est hariolus fictivus a [[Iohannes Raginualdus Reuel Tolkien|J. R. R. Tolkien]]e creatus. Dux est comitatus [[anulus|Anuli]] [[Exercitus]]que Occidentis in ''[[Dominus Anulorum (liber)|Domino Anulorum]],'' sicut in eiusdem auctoris libro ''[[HobbitusHobbit (liber)|HobbitusHobbit]],'' anteantea scripto. In medio primi libri, [[Bilbo (hobbitus)|Bilbo]] [[hobbitus (gens fictivaficticia)|hobbitus]] annulum quendam invenit in [[mons|montibus]], eoque usus est dum ad Solum Montem vagatur; ab initio ''Domino Anulorum,'' Gandalf, hoc anulum Unum Anulum esse censens, Bilbonem persuadet ut eum [[Frodo]]ni donet; Frodonem in ordinem ex patria mittit ne [[Nazgul]], inimicissimi [[Dominus Anulorum (persona)Sauron|Domini Anulorum]] servi, anulum inveniant.
Gandalf est [[Ainu (fictivagens ficticia)|Ainu]]. Ainuana gens est ab [[Eru Iluvatare]] ([[demiurgus|demiurgo]]) in principio creata. Tertia aetate [[mundus|mundi]], Ainus quidam in [[Media Terra (fictiva)Media|Mediam Terram]] mittuntur, [[Istar]]i nomine, quorum Gandalf fidelissimus creditur; alia ei nomina aliae gentes dant.
