Quantum redactiones paginae "David Humius" differant

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Linea 126:
Num hoc dictum "Deus universum creavit" in re scientifica posita est? Num concludere possumus percipi posse mundum naturalem, et ordinatum ac dispositum videri, quippe cuius prima causa Deus sit? Secundum empiristicam philosophiam causalem Humii haec conclusio non valet. Censet enim Humius sine repetita experientia intellegi non posse, quae sit causa perceptae naturae, quae ordinatim crescit: "sola experientia nobis cuiuslibet rei causam ostendere potest."<ref>''Dialogues'' 2.13.</ref> Omnes opiniones ad causam et effectum relatae arbitrariae sunt. In incerto est, an ulli effectui causa sit humanae rationi comprehensibilis. Ponentes excogitatorem intellegentem humanae menti comparabilem "in eo peccamus, quod scelestissimam et angustissimam iniquitatem ostendimus, et exemplar totius universi nos facimus."<ref>''Dialogues'' 3.12 "we are guilty of the grossest and most narrow self-centredness, making ourselves the model of the whole universe."</ref> Facete admonet nescire nos, an creator universi homini similis sit. Aut fortasse infinita aranea tela texens, sicut in religione Brachmanarum.<ref>Cf. ''Dialogues''7.17.</ref>
 
Cum idea 'Dei' inobservabilis sit, nec constantem causae et effectus experientiam ad Deum et universum pertinentem habeamus, Humius agnosticismum sustinere videtur: "Hoc argumentum omnino extra humanam experientiam est".<ref>EHU''Enquiry Concerning Human Understanding'' 11.23).</ref>
 
=== De posteriore vi et effectu ===
Humius multas res gestas in omnibus fere philosophiae locis praestitit, multosque philosophos posteriores cogitationibus accendit, ut suas theorias formarent. Ecce aliquot exempla. Philosophia moralis in sentimentis posita, nec non liberalis cogitandi ratio oeconomica Humii aliquam vim habuit ad philosophiam moralem et oeconomicam [[Adamus Smith|Adami Smith]], et [[Immanuel Kantius]], primo perlecto ''Enquiry'', dicit (in ''Prolegomenis'') se ex somnohibernatione dogmaticodogmatica expergefactum esse. Ex eodem opere [[Carolus Darwin]] narrat se aliquod inspiramentum [[cosmotheoria]]e suae adeptum esse, quae ad formandam suam [[theoria evolutionis|theoriam evolutionis]] et [[selectio naturalis|selectionis naturalis]] contulit.<ref>Richards 2003: 113.</ref> [[Jerry Fodor]] Humium laudabat antecursorem psychologiae cognitivae, dixit enim tractatum ''Treatise'' primam esse "artem psychologiae empiricae, quae in repraesentationeli theoria mentis posita est."<ref>Fodor 2003: 135.</ref> Praeterea confessus est [[Albertus Einstein]] primum librum tractatus ''Treatise'' auxilio fuisse in speciali formanda [[theoria relativitatis specialis|theoria relativitatis]], nam Humii theoria perceptionis nec non metaphysica spatii temporisque mmgno adiumento fuerunt Einsteinio in idea contemporalitatis absolutae in quaestionem vocanda.<ref>Norton 2009.</ref>Etiam [[Positivismus logicus|positivistae logici]] Humii critica metaphysicae excitati sunt.<ref>Ayer 1959: 10.</ref>
 
 
 
Line 148 ⟶ 147:
* ————— (1986) ''David Hume: Philosopher of Moral Science''. Basil Blackwell.
* Fogelin, R. J. (1993) Hume’s scepticism. Apud Norton, ed., 90-116.
* Friedman, Michael, Domski, Mary, & Dickson, Michael (ed. 2009) ''Discourse on a New Method. Reinvigorating the Marriage of History and Philosophy of Science.'' Open Court.
* Garrett, Don (1997) ''Cognition and Commitment in Hume's Philosophy''. Oxford University Press.
* Gaskin, J. C. A. (1988) ''Hume's Philosophy of Religion.'' 2nd ed. Humanities Press International.
Linea 153:
* Hanson, Delbert J. (1993) ''Fideism and Hume's Philosophy: Knowledge, Religion and Metaphysics.'' Peter Lang Publishing
* Hare, R. M. (1952) ''The Language of Morals.'' Oxford University Press.
* Hodge, Jonathan, & Radick, Gregory (ed. 2003) ''Cambridge companion to Darwin, Cambridge University Press.
* Hunter, Geoffrey (1963) Hume on Is and Ought. ''Philosophy'' 37: 148–152.
* Jacobs, Jon (2009) Naturalism. Internet Encyclopedia of Philosophy.
* Kemp Smith, Norman (1941) ''The Philosophy of David Hume: A Critical Study of its Origins and Central Doctrines.'' Macmillan.
* Millican, Peter (ed. 2002) ''Reading Hume on Human Understanding''. Oxford University Press.
* Millican, Peter————— (2002) ”Hume's Sceptical Doubts concerning Induction”. Apud Millican (ed.) 107–76.
* Mossner, Ernest Campbell (2001) ''The Life of David Hume.'' Clarendon Press.
* Mounce, H.O. (1999) ''Hume's Naturalism.'' Routledge.
* Noonan, Harold (2007) ''Hume.'' Oneworld.
* Norton, David Fate (1978) ''David Hume: Commonsense Moralist, Skeptical Metaphysician.'' Princeton University Press.
* Norton, D.David F.Fate (ed. 1993) ''The Cambridge Companion to Hume''. Cambridge University Press.
* Norton, John D. (2009) How Hume and Mach helped Einstein find special relativity. Apud Friedman & al. (ed.) 359-386.
* Norton, David Fate, & Mary J. Norton (1996) ''The David Hume Library.'' National Library of Scotland.
* Nowell-Smith, P. H. (1954) ''Ethics.'' Penguin.
Line 171 ⟶ 173:
* Radcliffe, Elizabeth S. (ed. 2008) ''A Companion to Hume''. Blackwell.
* Read, Rupert & Richman, Kenneth A. (ed. 2000) ''The New Hume Debate.'' Routledge.
*Richards, Robert J. (2003) Darwin on mind, morals and emotion. Apud Hodge & Radick (ed.), 92–115.
* Russell, Paul (2005) Hume on Religion. ''[https://plato.stanford.edu/entries/hume-religion/ Stanford Encyclopedia of Philosophy]''.
* Siebert, Donald T. (1990) ''The Moral Animus of David Hume.'' University of Delaware Press.