Quantum redactiones paginae "David Humius" differant

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Linea 36:
In philosophia Humiana duae species invicem intentae inveniri possunt. Ex una parte, animo negativo philosophatur. Humius critico admodum animo metaphysicam, causalitatem, [[scientia (declarativa)|scientia]]m, religionem morumque fundamenta describit. Ex altera, animo adfirmativa philosophatur, nam constat Humium fortiter ratiocinationem causalem defendere, credit enim hominem experientia probabilem cognitionem consequi posse. Naturam humanam bonam esse putat: homines naturaliter consentientes, sociabiles et benevolos esse. Haec contentio, quae est inter negativa et affirmativa, critica et constructiva, tribus notionibus declarari potest, quae ad philosophiam Humianam referri solent, scilicet empirismo, scepticismo, naturalismo.
 
=== De empirismo ===
Philosophia Humiana consistit in empirismo, disciplina experientiae, nam adfirmat experientiam fontem esse cognitionis.<ref>''Treatise''. praefatio.</ref> Notiones graves empirismi Humiani sunt ''perceptio'' et ''experientia''. ''EssayRe on Human Intellectus'', illud opus Ioannis Lockii, subesse videtur empirismo Humiano, nam in eo opere Lockius arguit originem idearum nostrarum esse in sensu.vera Humius aphilosophiam Lockio didicit perceptionem inputabat [[impressioscientia (psychologiaratio)|impressioscientia]]nesm etin ideasexperientia dividipositam posseesse.<ref>''Treatise'' 1.1.1.1;Conscientia ''Essayprofunda I''limitum 2.3.</ref>verae Impressionescognitionis adphilosophiam ea,Humii quaepercurrere in experientia suntvidetur, referuntur,nam ideaequam autemartae adsint harumfines impressionumcognitionis, inHumius cogitandocogitationes praesentiam.<ref>GarrettLockii 1997:exacuens 14ostendit.</ref> ImpressionesSicut sunt[[Renatus praesentesCartesius|Cartesius]] perceptionesfere sensibilesante etcentum animiannos, adfectiones;Humius ideaeexplorare autemvult, exemplariaqua harumconditione impressionum.quam Tantumcertissimam interestcognitionem interconsequi impressiones et ideas: impressiones fortiores et vividiores sunt quam ideaepossimus. NamIlle sienim quis[[cogito ferrumergo ardenssum|cogitando]] digitose tetigerit,esse ideam obtineatintellexit, sehic digito ferrum ardens tetigisse. Humius ideam doloris et caloris ferro ardenti iniecti Humius putat exemplar esse debiliusautem leniusqueeiusmodi primaeconatus impressionisrespuit.
 
Humius explicanda perceptionis notione opus epistemologicum ingreditur:
 
{{Citatio|Omnes perceptiones humanae mentis in duo distincta genera dividuntur, quas <small>IMPRESSIONES</small> et <small>IDEAS</small> appellabo, quarum differentiae consistunt in vi et vividitate, quibus mentem percutiunt et in cogitationem et conscientiam nostram tendunt. Eae quidem perceptiones, quae maxima vi et violentia introeunt, impressiones nuncupare possumus: et sub hoc nomine omnes sensus nostros, passiones animique adfectus comprehendo, ut primum in anima praesentiam faciunt. Quorum languidas in cogitatione et ratiocinatione imagines ideas appello.
* All the perceptions of the human mind resolve themselves into two distinct kinds, which I shall call IMPRESSIONS and IDEAS. The difference betwixt these consists in the degrees of force and liveliness, with which they strike upon the mind, and make their way into our thought or consciousness. Those perceptions, which enter with most force and violence, we may name impressions: and under this name I comprehend all our sensations, passions and emotions, as they make their first appearance in the soul. By ideas I mean the faint images of these in thinking and reasoning.|''A Treatise of Human Nature'' 1}}
 
Lockium secutus perceptionem in '''impressiones''' et '''ideas''' dividit. Impressiones ad ea, quae in experientia sunt, referuntur, ideae autem ad harum impressionum in cogitando praesentiam.<ref>Garrett 1997: 14.</ref> Impressiones sunt praesentes perceptiones sensibiles et animi adfectiones; ideae autem exemplaria vel apographa harum impressionum. Tantum interest inter impressiones et ideas: impressiones fortiores et vividiores sunt quam ideae. Nam si quis ferrum ardens digito tetigerit, ideam ferri ardentis obtineat. Humius ideam doloris et caloris ferro ardenti iniecti Humius putat exemplar esse debilius leniusque primae impressionis.