Quantum redactiones paginae "Huldericus Zvinglius" differant

Content deleted Content added
Tags: Recensio mobilis Recensio in situ mobili
m ~ (10K)
Linea 1:
{{Capsa hominis Vicidata}}
[[Fasciculus:Ulrich-Zwingli-1.jpg|thumb|Zvinglius ab [[Ioannes Asper|Ioanne Asper]] pictus]]
'''Huldericus Zvinglius'''<ref>Theodisce ''Ulrich Zwingli'' [http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenaref/adam/adam4/books/adamvitae4_11.html Huldericus Zvinglius]</ref> (natus Wildhaus in [[Sanctogallum (pagus)|Pago Sanctogalli]] die [[1 Ianuarii]] [[1484]]; in [[bellum|bello]] necatus apud Kappeln in [[turicum (pagus)|Pago Turici]] die [[11 Octobris]] [[1531]]) fuit [[theologia|theologus]] ac [[reformatores|reformator]] [[Ecclesiaecclesia|ecclesiae]] [[Christianusmus|Christianae]] et [[urbs|urbis]] [[Turicum (urbs)|Turici]], quae iam anno [[1519]], eo duce, se ad [[Reformatio|fidem reformatam]] convertit.
[[FileFasciculus:Wildhaus Zwinglihaus.JPG|thumb|Wildhaus cum casa in qua Zvinglius natus est.]]
 
==Vita==
Zvinglius, filius administratoris publici, studia sua [[philosophia|philosophica]] [[humanus cultus|humanioraque]] fecit [[Berna]]e et [[Vindobona]]e, [[theologia|theologica]] autem [[Basilea]]e inde ab anno [[1502]]. Ibi [[discipulus]] [[Thomas Wyttenbach|Thomae Wyttenbach]] erat. AnnoParochus 1506anno parochus[[1506]] creatus est [[glaronaGlarona (urbs)|Glaronae]] ubi [[Aegidius Tschudi|Aegidium Tschudi]] discupulum habuit. Tunc pugnis in favorem [[papa]]e contra [[francia|Francos]] in [[Langobardia]] annis interab anno [[1512]] etad annum [[1515]] particeps fuit, unde [[Roma]] emeritorium nactus est. [[Novum Testamentum|Novo Testamento]] pluries relecto ei ante oculos positum est doctrinam ecclesiasticam a praeceptis divinis interdum utique aberrare. Magni momenti etiam scripta [[desiderius Erasmus Roterodamus|Erasmi Roterodami]]. Anno [[1516]], Zvinglius in [[Suitia]] in Abbatia territoriali Sanctissimae Virginis Mariae Einsiedlensis, quae pereginationibus patebat, praedicavit. A superstitione omni abhorrens mox contra peregrinationum multitudinem et [[indulgentia|indulgentiarum]] venditorem papalem [[bernardinus Sanson|Bernardinum Sanson]] invehere coepit.
 
====Actiones Turico ordinatae====
[[1 Ianuarii|Kalendis Ianuariis]] anni [[1519]] plebanus in Monasterio magno [[turicum|Turicino]] (apud canonicos regulares) installatus est. Fidem christianam clare atque sine ambagibus explicans brevi [[reformatio|reformationi]] in ista urbe [[helvetia|Helvetica]] tantopere proderat. Simul tamquam patriota contra militum mercennariorum abusum praedicavit, e.g. Helvetorum in servitio [[Francia]]e, [[mediolanum|Mediolani]] et [[papa]]e pugnantium.
 
Praedicatoribus omnibus et ruri et in oppidis urbibusque anno 1520 (aut demum 1523?) officialiter praescriptum est ut solum secundum doctrinam puram [[evangelium|evangelicam]] res ab ambone interpretarentur. Anno 1522 primum scriptum reformatorium Zvinglii editum est contra [[ieiunium|ieiunia]] multa ab [[Ecclesia Catholica Romana]] commendata. Cum [[Ordo Fratrum Praedicatorum]] Turici eum haereseos accusarent, Consilium urbanum magnum die 29 Ianuarii 1523 disputationem de argumentis Zvinglianis publicam produci iussit. Quoniam episcopales nuntii, inter quos [[Ioannes Faber (episcopus)|Ioannes Faber]], tantummodo auctoritatem traditionis [[oecumenicum concilium|conciliorumque]] proponebant, Zvinglius facile palam tulit. In altera disputatione de simulacris et [[missa]] diebus inter 26 et 29 Octobris coram nongentis christifidelibus e omnibus Helvetiae pagis oriundis habita theologi iterum sermocinabantur. Sermonibus terminatis cuncta artificia e delubris Turicensibus remota sunt; denique post tertiam disputationem (diebus 13 et 14 Ianuarii 1524) sancta missa ipsa mutata est. Eodem anno Zvinglius in matrimonium duxit viduam Annam Meyer et hominibus politicis Turicensibus multis auxiliantibus quasi dictatorem spiritalem ac saecularem se gerebat. Praescripta quoad scholas, ecclesias, nuptias ipse mutabat et disponebat.
[[FileFasciculus:Titel Bibel Zwingli zürich.jpg|thumb|Biblia Turicensis, 1531]]
[[FileFasciculus:Zwinglidenkmal Einweihung.jpg|thumb|Inauguratio monumenti Turicini sollemnis vulgo congresso, anno 1885]]
 
====Discrimina inter reformatores ====
Linea 18:
 
====Disputatio Marburgensis====
Ex anno 1525 rixaeRixae de communione cum Lutheranis magis magisque ab anno 1525 acerbae fiebant. [[Marburgum|Marburgi]] diebus inter dies [[1 Octobris|1]] et [[4 Octobris]] [[1529]] magna disputatio [[Philippus I (Hassia)|Philippo Magnanimo]] lantgravio annuente celebrata est, ubi argumenta Zvingliana vix auscultata et statim refutata sunt.
 
Itaque inceptum, ut positio communis reformatoria contra imperatorem et [[papa|pontificem maximum Romanum]] inveniretur, ad irritum est ductum. Ideae reformatoriae ob varietates dumtaxat theologicas publice debilitatae et infirmatae sunt. Attamen Zvinglius cum amico Philippo porro somniabantur de unione reformatoria a [[Mare Hadriaticum|Mari Hadriatico]] usque ad flumen [[Balticum Fretum Minus|Baltica Freta]] et ad [[oceanus Atlanticus|Oceanum Atlanticum]] contra [[habsburgi|Habsburgos]] catholicissimos ineunda. Mense Ianuario 1528 [[Berna (circulus)|Circulum Bernae]] pro nova fide inflammaverat. Cum [[Pax Cappellensis|Pace Cappellensi]] (1529) periculum belli religiosi inter Turicum et pagos catholicos Helveticos quinque non iam instaret, anno 1531 conflictum est. Die 11 Octobris 1531 Turicenses victi sunt et Zvinglius in acie morte se offerens animam efflavit. Sequenti die eius cadaver rogae impostum est et cineres in aera circumcirca sparsae sunt. [[Monumentum]] primum Cappellensem, in [[turicum (pagus)|Pago Turici]] ubi pugnatum erat, anno 1838 erectum est, Turici ipsius anno 1885.
 
==Gravitudo==
Zvinglius vir generosus, tolerans, pius, modestus, non sibi placens fuit, qui sollerter theoriam in praxim vertit. Hominibus politicis quoque facile persuadere quivit. Quod attinet ad theologica ab claritas atque ratio super omnia alia maioris aestimabantur. Sobrietas eius theologica fortasse magis quam in Lutheranis ad radices et fontes recurrebat omnes ceremonias spernens atque historicas traditiones omnino repudians.
 
Inter scripta eius mentionis digna sint haec: »''Von Erkiesen und Freiheit der Speisen«'' (1522); »''Auslegen und Gründe der Schlußreden«'' (1523); »''De vera et falsa religione«'' (1525); »''Fidei ratio«'' (1530) et praesertim »''Christianae fidei brevis et clara expositio ad regem christianum«'' (1536). Editor eius operum primus fuit dominus Froschauer Turici annis 1545 et 1581.
 
== Opera selecta ==
Linea 38:
 
== Bibliographia ==
* Hans Ulrich Bächtold: ''Huldrych Zwingli, Schriften.'' Hrsg. von Thomas Brunnschweiler und Samuel Lutz. Zwingliverein, Theologischer Verlag Turici 1995, ISBN 978-3-290-10977-6, Band IV, p. 495–497495–97.
* {{ADB|45|547|575|Zwingli, Ulrich|Emil Egli|ADB:Zwingli, Ulrich}}.
* Ulrich Gäbler: ''Huldrych Zwingli. Eine Einführung in sein Leben und sein Werk''. Beck, Monaci 1983. ISBN 3-406-09594-1 .
* Martin Haas: ''Huldrych Zwingli''. Zwingli-Verlag, Turici 1969.
* Berndt Hamm: ''Zwinglis Reformation der Freiheit''. Neukirchener Verlag, Neukirchen-Vluyn 1988, ISBN 3-7887-1276-7.
* Walther Köhler: ''Huldrych Zwingli''. Koehler & Amelang, Lipsiae 1943 .
* Gottfried Wilhelm Locher: ''Die Zwinglische Reformation im Rahmen der europäischen Kirchengeschichte''. Vandenhoeck & Ruprecht, Gottingae/Turici 1979, ISBN 3-525-55363-3.
* Gottfried Wilhelm Locher: ''Huldrych Zwingli''. In: Martin Greschat (ed.): ''Gestalten der Kirchengeschichte,'' Band 5: ''Die Reformationszeit I''. Kohlhammer, Stuttgardiae etc., p. 187–216; ISBN 3-17-013695-X.
Linea 51:
 
{{NexInt}}
* [[MartinusHenricus LutherusBullingerus]]
* [[Ioannes Calvinus]]
* [[Iohannes Iacobus Grynaeus]]
* [[Guilielmus Farel]]
* [[HenricusIohannes BullingerusIacobus Grynaeus]]
* [[Martinus Lutherus]]
* [[Protestantes]]