Quantum redactiones paginae "Renatus Cartesius" differant

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Linea 1:
{{Capsa hominis Vicidata}}
 
'''Renatus Cartesius'''<ref>Sic [[Petrus Gassendus]] in titulo libri ''Disquisitio metaphysica seu dubitationes et instantiae adversus Renati Cartesii Metaphysicam, et responsa'' (1644); sic saepe postea</ref> seu '''Renatus Des Cartes'''<ref>Seu ''Des-Cartes''; sic, ipso vivo, in titulis librorum Latine divulgatorum, e.g. ''Renati Des-Cartes Meditationes de prima philosophia, inqva Dei existentia et anima immortalitas demonstratvr'' (1641) [http://hooke.lib.cam.ac.uk/cgi-bin/bib_seek.cgi?cat=ul&bib=3355225]; ''Geometria, à Renato Des Cartes anno 1637 Gallicè edita, nunc . . . in linguam Latinam versam et commentariis illustratam'' (1649) [http://hooke.lib.cam.ac.uk/cgi-bin/bib_seek.cgi?cat=ul&bib=3355220]</ref> ([[Francogallice]] ''[[:fr:René Descartes|René Descartes]]''; natus [[Haga Turonica|Hagae Turonicae]] [[31 Martii]] [[1596]]; [[Holmia]]e mortuus [[11 Februarii]] [[1650]]) fuit [[philosophus]] et [[mathematicus]] [[Francia|Francicus]] qui ad [[illuminismus|illuminismum]] valde contulit. Saepe pater [[philosophia recens|philosophiae modernae]] appellatur, et quidem his de causis: quod inter primos [[Aristotelismus|Aristotelismum]] [[scholastica (philosophia)|scholasticorum]] reiecerit; quod [[dualismus (ontologia)|dualismum animae et corporis]] nova ratione imbuerit; quod [[scientia naturalis|scientias naturales]] in [[observatio]]nibus et [[experimentum|experimentis]] positas magnopere provexerit.
 
Dubitatione usus methodo opinatam reiecit cognitionem in auctoritate sensibus ratione positam, novaque fundamenta epistemica erexit hac [[intuitio]]ne nixus: cum cogito, sum. Quod his praeclaris verbis dixit: "[[Cogito ergo sum|Ego cogito, ergo sum]]."<ref>''[[Principia philosophiae]]'' 1.7 sqq.</ref> Cartesius dualismum ontologicum effecit, qui [[anima]]m, quam ''[[res cogitans|rem cogitantem]]'' dixit, a [[materia (physica)|materia]], quam ''[[res extensa|rem extensam]]'' nuncupavit, prorsus distinxit. [[Metaphysica]] Cartesii [[rationalismus|rationalismum]] sequiur, quippe cum [[idea innata|ideas innatas]] animae materiae Dei postulent. [[Physica]] autem ac [[physiologia]] eius in [[sensus (biologia)|sensuum]] [[experientia]] positae [[mechanismus|mechanismo]] et [[empirismus|empirismo]] nituntur.
[[Fasciculus:DescartesGraduationRegistry.JPG|thumb|left|Tabularia de Cartesio Universitatis Pictaviensem, [[1616]].]]
 
== De vita ==
Renatus die [[30 Martii]] anno [[1596]] [[Haga Turonica|Hagae Turonicae]] apud aviam maternam natus est. Iam iam primum annum compleverat, cum Jeanne Brochard mater quodam morbo pulmonis confecta obiit.<ref>Baillet 1691: 13 inexplicabilem "mal de poumon" coniectat.</ref> Ab avia educatus est cum sorore fere annis sex maiore, et fratre annis quinque. [[Ioachim Descartes|Joachim Descartes]] pater, qui praedia in [[Castellum Heraldi|Castello Heraldi]] possidebat ibique habitabat, iuris consultus parlamento provinciali operam navabat. Praeterea, Renatus fere annorum quattuor erat, cum pater rursus sibi matrimonium reparavit.
Cartesium, cui [[pater]] fuit [[iudex]], [[Haga Turonica|Hagae Turonicae]] in vico Francogallico en Touraine{{dubsig}} ex eo appellato, peperit [[mater]], quae autem unum post annum [[phthisis|phthise]] mortua est. Cartesium, quem aluit et [[educatio|eduxit]] [[avia]], appellavit pater ''le philosophe'' ([[philosophus]]), quia [[puer]] res quaerere solebat.
[[Fasciculus:DescartesGraduationRegistry.JPG|thumb|left|Tabularia de Cartesio Universitatis Pictaviensem, [[1616]].]]
 
Decem aut undecim annos natus Cartesius frequentavit [[schola]]m [[Societas Iesu|Societatis Iesu]] Henrici Magni [[Flexia]]e in vico. Graduatus apud Universitatem [[Pictavium|Pictaviensem]] studebat, ubi gradum in [[iurisprudentia|lege]] suscepit, cum pater filium iurisperitum fieri vellet. Ille autem numquam legem fecit, qui anno [[1618]] [[miles]] factus est [[Mauritius Nassoviae|Mauritii Nassoviae]].
Line 48 ⟶ 49:
* 1657. Epistulae Cartesii, quae a Claudio Clerselier, qui multa de methematica omisit, divulgatae est.
 
== Notae ==
<references/>
 
== Bibliographia ==
;Bibliographica
*Sebba, Gregor (1964) ''Bibliographia Cartesiana: A Critical Guide to the Descartes Literature 1800-1960.'' Nijhoff.
Line 57 ⟶ 58:
 
; De vita
* Baillet, Adrien (1691) ''La vie de Monsieur Descartes.'' Première partie. A Paris, chez Daniel Horthemels.
* Stephen Gaukroger, Stephen (1995) ''Descartes: an intellectual biography''. Oxonii: Clarendon Press, 1995. ISBN 0-19-8239944-7
* Geneviève Rodis-Lewis, Geneviève (1995) ''Descartes: biographie''. Lutetiae: Calmann-Lévy, 1995. ISBN 2-7021-2457-7
 
== Nexus externi ==
{{NexInt}}
{{div col|2}}
*[[Epistemologia]]
*[[Mathesis universalis]]
*[[Quantitas imaginaria]]