Quantum redactiones paginae "Ruanda" differant

{{Capsa nationiscivitatis Vicidata}}

Maxima populi Ruandensis pars est iuvenis et [[rus|ruri]] habitat; [[spissitudo incolarum]] inter maximas in Africa est. Populus constat ex tribus gentibus: [[Hutu|Hutuensibus]]ensibus,<ref name="Latinitas">''Latinitas'', vol. 36-37, p. [http://books.google.com/books?id=_B68AAAAIAAJ&q=tutsiensis 208].</ref> [[Tutsi|Tutsiensibus]]ensibus,<ref name="Latinitas"/> [[Twa|Twaënsibus]]. Twaënses sunt [[pygmaei]], [[silva]]m habitantes, primorum incolarum Ruandae progenies. Origo Hutuensium et Tutsiensium atque eorum distinctio disputantur; aliqui eos ex ordinibus societatis provenisse censent, alii genera distincta ducent. Religio principalis est [[Christianitas]], et lingua principalis est [[lingua Ruandensis|Ruadensis]]; [[Francogallica]] et [[Anglica]] etiam sunt [[lingua publica|linguae publicae]].

[[Venatores et collectores]] in hos agros aetatibus [[aetas lapidea|lapidea]] [[aetas ferrea|ferreaferreaque]]que se collocaverunt; deinde consecuti sunt gentes [[Bantu]]. [[Regnum Ruandense]] a medio saeculo XVIII dominatum est, cum reges Tutsienses aemulos vicissent; tum leges contra Hutuenses sanxerunt. [[Germania]] anno [[1884]] coloniam in Ruandam deducere coepit; deinde [[Belgium]] anno [[1916]] invasit. Ambae civitates Europaeae per reges indigenas regnabant et rationibus Tutsiensibus favebant. Hutuenses anno [[1959]] rebellaverunt, magnam caedem Tutsiensium facientes, et anno [[1962]] civitatem sui iuris statuerunt, ab Hutuensibus rectam. [[Primum agmen patrioticum Ruandense]], a Tutsiensibus ductum, anno [[1990]] [[bellum civile]] intulit, et anno [[1994]] in [[generis occidio Ruandensis|generis occidione Ruandensi]] rerum novarum assectatores Hutuenses inter quingenta milia et decies centena milia Tutsiensium et moderatorum Hutuensium occiderunt. Primum agmen victoriam consequens [[generis occidio|generis occidionem]]nem terminavit.

Paulo post [[Aevum glaciale recentissimum|aevum glaciale recentissimum]], tempore [[Neolithicum|neolithico]], inter annos 8000 et 3000 a.C.n., homines, ut videtur, terram Ruandensem incolare coeperunt. Archaeologi indicia invenerunt sparsarum [[venatio et collectio|venatorum collectorumque]] habitationum ex [[aetas lapidea|aetate lapidea]] recentiore et maiori numeri incolarum ex principii [[aetas ferrea|aetatis ferreae]], qui [[opus fictile|fictilia]] lacunosa et [[ferramenta]] fabricaverunt. Hi [[aborigines]] erant maiores [[Twaënses|Twaënsium]], venatorum collectorumque [[pygmaei|pygmaeorum]] qui hodie in Ruanda manent. Aliquot tribus [[Bantuenses]] Inter annos 700 et 1500 A.D. in Ruandam migraverunt, terram aperientes agriculturae. Twaënses, habitationibus silvestribus perditis, in montes migraverunt. Aliqui historici habent primos colonos Hutuenses fuisse, et deinde migravisse Tutsienses, genus distinctum, fortasse originis [[Chusitae|Chusiticae]]. Alii ducent migrationem tardam constantemque fuisse, ac greges migratorum in societatem non opugnantes integravisse; itaque distinctionem inter Hutuenses et Tutsienses postea ortam esse, rem [[classis]] et non [[rassa]]e.

Belgium post [[secundum bellum mundam]] Ruandam [[terram fiduciariam Nationum Unitarum|fiduciariam terram]] regere perseveravit, a [[Nationes Unitae|Nationibus Unitis]] mandatum accipiens, ut transitum in [[independentia|libertatem]] curaret. Inter Tutsienses, qui libertati promptae favebant, et motum liberationis Hutuensem adauctae sunt contentiones, quae in [[Res novae Ruandenses|Rebus novis Ruandensibus]] anni [[1959]] columen attigerunt. Assectatores rerum novarum Hutuenses Tutsienses interficere coeperunt, plus centena milia cogentes in terras vicinas confugere. Anno [[1961]] Belgae nunc Hutuensibus faventes ad populum tulerunt suffragium, quo [[monarchia|imperium regum]] sublatum est. Ruanda a [[Burundia]] separata anno [[1962]] liber facta est. Cycli violentiae secuti sunt, ubi exsules Tutsienses ex terris vicinis invaserunt et Hutuenses, Tutsienses necantes opprimentesque, par pari retulerunt. Anno [[1973]] [[Iuvenalis Habyarimana]] in [[subitanea rerum conversio|subitanea eversione]] militari imperium occupavit. Rationes contra Hutuenses intentes permanserunt, sed oeconomia processit et violentia adversus Tutsienses reducta est. Twaënses, anno 1990 fere omnes ex silvis ire coacti, derelicti manserunt, et multi [[mendicus|mendici]] facti sunt. Numero incolarum a 1.6 millionibus anno 1934 ad 7.1 milliones anno 1989 crescente, homines inter se ad terram impetrandam contendere coeperunt.

Anno [[1990]] [[Primum agmen patrioticum Ruandense]], grex defectorum exsulumque plerumque Tutsiensium, Ruandam septentrionalem invasit, [[bellum civile Ruandense]] incipiens. Neutra factio alteram superare poterat, sed ad annum [[1992]] bellum imperium Habyarimana debilitavit; manifestationes eum in coalitionem cum parte adversa domestica ire coegerunt et tandem anno [[1993]] cum Agmine patriotico Ruandensi [[pactum Arusha]] subscribere. Indutiae die [[6 Aprilis]] [[1994]] desiverunt, cum Habyarimana, aëroplano suo prope aëroportum [[Kigali]] sclopetis conficto, interfectus esset. Caedes proxima causa fuit [[generis occidio Ruandensis|generis occidionis Ruandensis]], qui intra paucas horas coepit. Per circiter centum dies, inter quingenta milia et decies centena milia Tutsiensium et moderatorum Hutuensium occisa sunt in impetibus praemeditatis, a re publica temporaria iussis. Multi Twaënses quoque necati sunt, quamquam non erant scopi principales. Primum agmen Tutsiense denuo bellum intulit et disposite terram capere coepit, totam patriam medio mense Iulio occupans. Parvum fuit aliarum civitatum responsum occidioni; maiores potestates pacificas Nationum Unitarum copias nimis oneratas firmare nolebant. Cum Primum agmen imperium ceperunt, fere duo milliones Hutuensium [[Talio|talionemtalio]]nem timentes in civitates vicinas, praesertim [[Zaire]], effugerunt; etiam exercitus primi agminis in [[primum bellum Congense|primo]] [[secundum bellum Congonse|secundoque bellis Congensibus]] pugnavit. In Ruanda iustitiae reconciliationisque concordiae coepit tempus: [[Tribunal criminale internationale Ruandae]] statutum est et denuo est introducta ratio iudiciorum a maioribus tradita, ''[[gacaca]]'' appellata. Annis [[anni 2000|2000]] [[oeconomia]], numerus [[peregrinatio|peregrinatorum]], atque [[Index Evolutionis Humanae|index progressus humani]] rapide crescerunt, et proportiones [[paupertas|paupertatis]] ac [[mortalitas infantilis|mortalitatis infantilis]] deminutae sunt.

== De re politica ==

Constitutio praesens suffragio anno 2003 habito ascita est, pro constitutione temporaria anni 1994 substituta. Constitutio rem publicam democraticam requirit, e pluribus factionibus electis compositam. Nonnullas autem condiciones postulat: articulum 54 vetat "organizationes politicas se in rassa, ethne, tribu, gente, regione, sexu, vel alio divisione quae praeiudicium parere potest fundare". Res publica etiam leges sanxit generis occidionis proscribentes ideologiam, quae minas, orationes probrosas, negationem occidionis, ac victimarum irrisionem comprehendere potest. [[Human Rights Watch]] dicit has leges Ruandam civitatem unius factionis facere, quia "res publica, specie aliae generis occidionis impediendae, generum fundamentalium dissensionis insignam intolerantiam ostendit".<ref>Kenneth Roth, "[http://www.hrw.org/news/2009/04/11/power-horror-rwanda The power of horror in Rwanda]", Human Rights Watch (11 Aprilis 2009).</ref> [[Amnesty International]] etiam severe iudicat, in relatione anni 2010 dicens leges de ideologia generis occidionis usurpari ut "dissensionem restinguant, comprehendentem reprehensionem factionis regnantis et exigentias iustitiae pro Primi agminis [[scelus bellicum|sceleribus bellicis]]."<ref>Amnesty International,"[http://www.amnesty.org/en/region/rwanda/report-2010 Human Rights in Republic of Rwanda]" (2010).</ref>

* [http://www.gov.rw/ Pagina publica]