Quantum redactiones paginae "Lingua Hetthaea" differant

Content deleted Content added
No edit summary
m milie→mille + mercartores→mercatores + Hrsg.→ed. + und→et &c.
Linea 17:
|tabula2 =
|syllabus2 = }}
'''Lingua Hetthaea''' nobis e tabulis [[scriptura cuneiformis|signis cuneiformibus]] insculptis nota est, quae tabulae [[Hattusas|Hattusae]], quae iuxta vicum hodiernum ''Boğazkale'' sitavicum erathodiernum sitae, inventae sunt. Hattusas [[caput (urbs)|caput]] [[imperium Hetthaeorum|imperii Hetthaeorum]] erat quod circiter annis ab [[1650 -a.C.n.|1650]] ad [[1200 ante Christum natuma.C.n.]] [[floruit|florebat]]. [[Hetthaei]] ipsi linguam ''nešili'' vel ''nešumnili'' appellabant e pristino oppido principali ''Neša'' (ubi hodie [[Kültepe]] est).
 
== Historia ==
Huius [[Glottologia|linguae historia]] tres aetates complectitur:
           - mediam:antiquam, ''annumsaeculum 150017. a.C.n. usque ad annum'' 13751500 ''a.C.n.'' et
 
           - antiquam:mediam, ''saeculumannum 17.1500 a.C.n. usque ad annum'' 15001375 ''a.C.n.'' et
           - :novam, ''annum'' 1375 ''a.C.n. usque ad annum'' 1200 ''a.C.n''.
 
           - mediam, ''annum 1500 a.C.n. usque ad annum'' 1375 ''a.C.n.'' et
 
           - novam, ''annum'' 1375 ''a.C.n. usque ad annum'' 1200 ''a.C.n''.
 
== De natura linguae ==
 
[[Fasciculus:Hittite Cuneiform Tablet- Cultic Festival Script.jpg|thumb|Exemplum linguae Hetthaeae: regulae feriae quaedam, saeculo fere 14 a.C.n.]]
Lingua Hetthaea antiquissima [[linguae Indoeuropaeae|linguarum Indoeuropaearum]] adhuc notarum est. Quae adhuc omnis octo casus linguae pristinae servat, praeterea et consonantem pharyngalem ''ḫ'' iam dudum a viris doctis postulatam (quae consonans vulgo, sed minus recte ''laryngalis'' vocatur) . Temporalium autem verborum formae minutae sunt, multa tempora verbis auxiliaribus formantur: e.g. tempus perfectum verbo ''ḫarkanzi'' (id est ''habunt'') cum participio. Duae coniugationes verborum sunt, quarum prima formas similes aliarum linguarum Indoeuropaearum habet (ut ''ēp-mi'' = "capio") et altera formas alias habet (ut ''ār-ḫi'' = "sto"); haec altera coniugatio fortasse similis est perfecto Graeco, secundum Jasanoff.
 
Linguae Hetthaeae cognatae sunt linguae [[lingua Luvia|Luvia]], [[lingua Lycia|Lycia]], [[lingua Carica|Carica]], [[lingua Lydia|Lydia]] aliaeque ab eruditis hodiernis in subfamiliam vel divisionem [[Linguae Anatolicae|Anatolicam]] congessae.
 
== De investigatione ==
Anno [[1902 p.C.n.]], duae [[epistula|litterae]] hethaeaeHethaeae in Aegypto effossae sunt. Quas Jorgen Knudtzon Indoeuropaeas habuit. Sed ei parum cediderunt. Quattuor post annos decem miliemille tabulae in Boğazköy (hodie: Boğazkale) effossae sunt. Bedřich Hrozný eas investigavit et Indoeuropaeas iudicavit. Anno [[1917 p.C.n.]], primam grammaticam Linguae Hetthaeae conscripsit. Inter exempla duae sententiae sunt:
 
 
nu NINDA-an ezzateni, wadar-ma ekuteni.
 
:nu NINDA-an ezzateni, wadar-ma ekuteni.
 
Iam signum Sumericum ''NINDA 'panis'panis‘ significare scivit. Terminationem ''–an'' acussativum indicare coniecit. Et ''ed-/-ezza'' verbum esse putavit. Cum verbum ''panis'' in eadem sententia esset et speciem verbi Theodisci ''essen'' haberet, ''edere'' vertit.
 
Iterum ''watar'' [[aqua]] esse coniecit. In verbo ''eku-'' peccavit: Idid verbo ''aqua'' cognatum habet, sed falsum est. Nihilominus significationem rectam ''bibere'' invenit.
 
Ita haechae litterae in [[lingua Latina|linguam Latinam]] transferriconverti potuit: „Nunc'Nunc panem edetis, aquam praeterea bibetis'.
 
== De ratione scribendi ==
Hetthaei scriptura cuniformi Mesopotamena, c. [[3500 a.C.n.]] a [[Sumer|Sumeriis]] inventa, uti sunt. Primo mercartores[[mercator]]es cuneos cum stilis in lutum imprimentes unum signum merci assignabant, sed per saecula unum quidque signum sonum notabat. Eo modo carmina, deorum supplicia et res gestae velut annales vitaeque traduntur.
 
== Hetthaea vox ==
Line 56 ⟶ 50:
vocales                a             e             i               o <nowiki><u>    u <ú>                    + plene scriptae</nowiki>
 
resonantes        l, r, n, m, u̯, i̯ (letzten zwei sind Approximanten)
 
fricativae             š, ḫ (Laryngale 2 und whs 3) Einzige Sprache mit kons. Reflex der L.
 
plosivae               p, t, k <CC>
 
                              b, d, g, <C>
 
== Bibliographia ==
* Jasanoff, Jay. ''Hittite and the Indo-European Verb.'' Oxonii: Oxford University Press, 2005. ISBN 978-0199281985
* Van den Hout, Theo. ''The Elements of Hittite.'' CantabridgiaeCantabrigiae: Cambridge University Press, 2012. ISBN 978-0521133005
* Kimball, Sara (2017). „The"The Phonology of Anatolian“Anatolian." In: ''Handbook of Comparative and Historical Indo-European Linguistics.,'' Hrsged. Jared Klein, Brian Joseph undet Matthias Fritz. HSK 41.1 BerlinBerolini: de Gruyter, 249-256.
* Buck, C. D. (1920). "Hittite an Indo-European Language?". ''Classical Philology.'' 15 (2): 189–190.
* Fortson, Benjamin W. (2004). ''Indo-European Language and Culture: An Introduction.'' Blackwell Publishing: Malden.
 
[[Categoria:Lingua Hetthaea|!]]