[[Fasciculus:Iberia 300BC-en.svg|thumb|Hispania antiqua ante Romanos, Turdetani caeruleo colore insignes sunt.]]
'''Turdetani''' fuerunt [[natio]] [[Iberia|Iberica]] [[Hispania]]e antiquae quae [[Baetica|Baeticam]], in utraque ripa fluminis [[Baetis]] incolebat. Doctissimi [[Hispani|Hispanorum]] habebantur quia primi [[littera|litteris]] usi erant, fortasse iam [[saeculum 5 a.C.n.|quinto saeculo a.C.n.]], quod [[abecedarium Tartessiacum]] hodie dicitur.<ref>F. Oroz Arizcuren, ''[http://binadi.oaistore.es/opac/ficha.php?informatico=00011162MO&codopac=OPBIN&idpag=1202295408 Observaciones sobre la escritura bástulo-turdetana]'', 1971.</ref> Praeterea vestustos rerum gestarum [[annales|annales]] et [[lex|leges]] [[versus|metrice]] conditas aliaque [[poema]]ta servabant. Etenim ibi fuerat antiqua [[civitas]] [[Tartessus|Tartessos]] quae [[commercium|commercii]] necessitudinibus cum [[Graeci antiqui|Graecis]] primo ac deinde cum [[Carthago|Carthaginiensibus]] coniuncta erat. Idem populus atque Turduli fuisse videntur,<ref>F. Lasserre, nota ad [[Strabo]] III.1.6 in editione [[Collection des Universités de France]]. Exempli gratia [[Plinius Maior]] (III.8 et 13-14) Turdulos tantum, nusquam Turdetanos memorat.</ref> etsi a nonnullis [[auctor]]ibus distinguuntur. Certe beatissimam Hispaniae [[regio]]nem incolebant, in qua multae [[urbs|urbes]] et [[colonia Romana|coloniae]] [[Roma antiqua|Romanae]] postea aedificatae sunt. Praeter enim miram agrorum fecunditatem [[metallum|metallis]] quoque in vicinis montanis [[aurum|auri]], [[argentum|argenti]], [[aes|aeris]] abundabat.
Circa [[237 a.C.n.]] [[Hamilcar Barca]] Turdetanos Poenis[[Poeni]]s subegit ac, si [[Titus Livius|Tito Livio]] credimus, dissensiones inter Turdetanos et [[Saguntum|Saguntinos]] anno [[220/ a.C.n.|220]] vel [[219 a.C.n.|219 a.C.n.]] speciosam oppidi Saguntini obsidendi causam Poenis obtulere<ref>''[[Ab urbe condita libri|Ab Urbe condita]]'' XXI.6 et 12 necnon XXIV.42 et XXVIII.15 et 39.</ref>, quod initium [[Secundum bellum Punicum|secundi belli Punici]] exstitit. Magis quam viginti post annos rebellantes Turdetani a Romanis subacti per [[Praetor|praetorem]] Publium Manlium<ref>''[[Ab urbe condita libri|Ab Urbe condita]]'' XXXIV.17-19</ref> eo anno [[195 a.C.n.|195 a.C.n.]] quo [[Marcus Porcius Cato maior|Marcus Porcius Cato]] [[consul]] in Hispania imperabat. In quo historiae suae loco [[Titus Livius]] Turdetanos maxime omnium populorum Hispaniae imbelles iudicabat. Qua de causa mercennarios Celtibericos conducebant (divites enim erant). Cito deinde et vitam Romanorum et linguam sumpsere, sui sermonis iam immemores<ref>[[Strabo]] III.2.15</ref>
Poeta comicus [[Plautus]] quoque Turdetanos iocose memorabat dum gentes eduliorum nomina praeferentes enumerat<ref>''[[Captivi (Plautus)|Captivi]]'' 163</ref> ː delicatum ferculum enim apud Romanos erant [[Turdus|turdi]]ǃ
