Quantum redactiones paginae "Gerundivum" differant
Content deleted Content added
mNo edit summary |
No edit summary |
||
Linea 7:
Gerundivum est [[passivum]] [[participium]] [[futurum]] in ''-ndus, -a, -um'' desinens, quod necessitatis significationem multosque usus continet.<ref>[[Vetus Latina|Vetere Latina]] primigenium gerundiva terminum -''undus'' habuerunt (exemplaria sunt ''uertundus'', ''legundus''), sed postmodum terminus -''endus'' emersus est vi participii praesentis. </ref> [[Gerundium|Gerundia]] et gerundiva res similiter significare possunt, tamen gerundia [[Nomen substantivum|substantiva]] [[Verbum (temporale)|verbalia]] sunt et gerundiva sunt [[Adiectivum|adiectiva]] futura, obiectum suum directum modificantia. Gerundivum genetivum hac sententia "''tempus equorum poscendorum"'' adhibetur. Sensus cum gerundio similis in sententia: "''tempus equos poscendi"'' significatur''.'' Origo gerundii gerundivique nondum cogitatur. [[Vetus Latina|Vetere Latina]] gerundia quam gerundivis fuere potiora; tamen gerundiva forte fuere gerundiis seniora. Primum gerundiva Latina a [[Lingua Umbra]] probabiliter orta sunt.<ref>Jay H. Jasanoff. Harvard University. 2006. </ref> Gerundiva sensum postmodum necessitatis acquisivere.
== I. Gerundivum (
'''Gerundivum aliquando cum verbo [[Nomen substantivum|substantivo]]
* ''fortem et cōnservandum virum'' (Mil. 104)
Linea 30:
* ''agitandumst vigiliās'' (Pl. Trin. 869)
* ''via quam nōbīs ingrediendum sit'' (Cat. M. 6)
'''Gerundivum cum obiecto verboque consilium significare adhibetur:'''▼
* ''redēmptor quī columnam illam condūxerat faciendam'' (Div. 2.47)▼
* ''Aedem Castoris habuit tuendam.'' (Verr. 2.1.150)▼
* ''Nāvīs atque onera adservanda cūrābat'' (id. 5.146)▼
'''Gerundivum impersonale exsistit:'''
Line 43 ⟶ 37:
{| class="wikitable"
|+Similitudines gerundiorum gerundiviorumque
| colspan="1" rowspan="1" |'''[[Genetivus]]'''
| colspan="1" rowspan="1" |''cōnsilium''
| colspan="1" rowspan="1" |''urbem capiendī''
Line 49 ⟶ 43:
''urbis capiendae''
|-
| colspan="1" rowspan="1" |'''[[Dativus]]'''
| colspan="1" rowspan="1" |''dat operam''
| colspan="1" rowspan="1" |''agrōs colendō''
Line 55 ⟶ 49:
''agrīs colendīs''
|-
| colspan="1" rowspan="1" |'''[[Accusativus]]'''
| colspan="1" rowspan="1" |''veniunt ad''
| colspan="1" rowspan="1" |''mihi pārendum''
Line 61 ⟶ 55:
''pācem petendam''
|-
| colspan="1" rowspan="1" |'''[[Ablativus]]'''
| colspan="1" rowspan="1" |''terit tempus''
| colspan="1" rowspan="1" |''scrībendō epistulās''
Line 67 ⟶ 61:
''scrībendīs epistulīs''
|}
'''Gerundiva [[Activum|activa]]:'''
Gerundiva passiva semper sunt, tamen philologorum theoriis certorum gerundiva ex verbis [[Deponens|deponentibus]] significationem [[activum]] fortasse habent. Sententia ''admirandus est'' (''admirandus'' ex verbo deponenti ''admiror'' ortus est) fortasse significationem activam "miraculum dat" primordialiter significat.<ref>L. Horton Smith. 2013, 213-216.</ref> Gerundivum “volvendus” activam significationem forte habet sententia [[Lucretius|Lucretii]] “''plumbea glans longo cursu volvenda calescit''” (Lucr. 6.177).<ref>L. Horton Smith. 2013, 214.</ref>
== II. Gerundivum genetivum: ==
'''Gerundivum et gerundium [[Genetivus|genetivum]] cum adiectivo et substantivo verbo adhibetur.'''<ref>Nonnumquam infinitivus cum substantivo verbo pro gerundivo genetivo adhibetur (''Tempus est abīre).''</ref>
Line 137 ⟶ 135:
*''viam quam nobis ingrediundum sit (Cic, Sen. 2.6)''
*''vasa vinaria et olearia faciendum (Varro, RR 1.13.1)''
▲'''Gerundivum cum obiecto verboque consilium significare adhibetur:'''
'''Aliae praepositiones "inter" et "ob" cum gerundivo accusativo adhibentur:'''
Line 153 ⟶ 157:
*''nec continuandō abstitit magistrātū'' (Liv. 9.34)
Gerundivum ablativum cum adjectivo verboque raro adhibetur. Classica gerundium ablativum
'''[[Supinum]] ablativum apud [[gerundivum]] raro invenitur:'''▼
* ''Quia dictu fastidienda sunt (Val. Max, IX., 3,2).''▼
'''Ablativa gerundia scriptoribus serioribus frequenter sunt participia praesentia:'''
* ''Cum ūnā diērum
Ergo [[Lingua Italiana|italianis]] [[Lingua Hispanica|hispanicisque]] participiorum formae praesentium linguis primum a gerundiis ablativis ortae sunt.<ref>Exemplaria sunt "mandando" et "esperando". </ref>
▲'''[[Supinum]] ablativum apud [[gerundivum]] raro invenitur:'''
== Declinatio gerundivi ==▼
▲== VI. Declinatio gerundivi ==
[[Declinatio Prima|Declinatio prima]] et [[Declinatio secunda|secunda]].
{| class="wikitable"
! rowspan="2" |[[Casus grammaticus|Casus]]
Line 237 ⟶ 241:
*The Origin of the Latin Gerund and Gerundive: A New Proposal. Jay H. Jasanoff. Harvard University. 2006.
*Archaism and Innovation in Latin Poetic Syntax. J. H. W. Penney: 93, 249-268.
*The Origin of the Gerund and Gerundive. L. Horton-Smith: The American Journal of Philology, Vol. 15, No. 2 (1894), pp. 194-216: Published by: The Johns Hopkins University Press
{{Grammatica Latina|Verbum}}
[[Categoria:Ars grammatica]]
| |||