Quantum redactiones paginae "Vis" differant

Content deleted Content added
m use new formula for Vide etiam/Nexus interni section (using bot)
m Latinitatem meliorem feci.
Linea 1:
{{L}}
[[Fasciculus:TravailForce2.png|thumb|Res A movetur usque ad punctum B. [[Vis gravitatis]] hanc motionem resistat (vide sagittam F); vis motionis (vide sagittam u) debet ergo maior esse debet quam vis gravitatis quae in re A agit.]]
'''Vis''' ([[wikt:vis|-is ''f.'']]) sensu latissimo res efficiendasefficiendi potestatempotestas velsive inclinationeminclinatio vel virtutemvirtus vel coercitionemcoercitio significatest. Sensu latissimo igiturQuare habemus enuntiata sicut ''vis comica'' (ut dixit [[C. Iulius Caesar|Caesar]] de [[P. Terentius Afer|Terentio]]), id quod significat ''genius comicus''; similiter, ''vis poetica'' dicitur, quae ''genius poeticus'' dicitur.<ref>[http://books.google.com/books?id=KoMVAAAAMAAJ&pg=PA125&lpg=PA125&dq=cicero+vis+poetica&source=web&ots=w2P2KZztcV&sig=pNO8UHMTwxxOfcBklAI7rRz1Vxs#PPA125,M1 ''A Dictionary of Foreign Phrases and Classical Quotations, Comprising Idioms,'' editus ab Hugh Percy Jones].</ref> In [[physica]] autem [[Leges motus Newtoni|Newtoniana]], vis est [[axioma]]tica et magni momenti notio.
 
==DeDefectiva de natura defectivahuius verbinominis==
InClassica cum in [[lingua Latina]] classica, [[nomen substantivum]] ''vis'' est defectivum quia caret duabusduobus [[Declinatio (grammatica)|casibus]]:, genetivogenitivo singulari et dativodativoque singulari., Ineis eorumpro casorumcasibus loco,tamen oportet nospluribus formis pluralibus uti nos oportet, vel genitivo dativoque alii verbi utiformis eisdem casibus pro significationissignificatione similarissimilari. Hodie, autem, multi libri de [[grammatica|grammatici]] LatinaLatine, mores [[Medium Aevum|mediaevales]] sequentesmores secundum, docent genetivum singulare esse ''vis'' et dativumformam esse genitivo singulari docent, dativo ''vi.''
 
==De vi physica==
Aetate [[Isaacus Newtonus|Isaaci Newtoni]] aetate et postea in physica, nomen ''vis'' significatposset multas resesse: celeritatemceleritas aut [[energia]]m (''vis viva''), et [[massa]]m (''vis insita'' vel ''vis inertiae''), [[acceleratio]]nem (''vis acceleratrix'') et, ea quam Newtonus ipse suo die nominavit, ''vis motrix.'' Vis motrix est quodQuae hodie in physica principaliter notionem ''vis'' significat.
 
In [[leges motus Newtoni|theoria Newtoniana]], vis (hoc est vis motrix in corpus impressa) estcorpora corporumaccelerationem accelerationisdeformationemque deformationisque causacausat. Acceleratio <math>\vec a</math> quam vis <math>\vec F</math> producit in massa <math>m</math> datur a secunda lege Newtoniana:
 
:::<math>\vec F = m \vec a</math>.
 
In [[Systema Internationale|Systemate Unitatium Internationali]], virium unitas est [[Newtonium]] (symbolum ''N''), sed mosmore hodie est et saepe vimvis exprimireexprimitur in unitatibus [[Pondus et Massa|chiliogrammatis]].
 
Etiam hodie nonnulli [[Scientia (ratio)|scientiae]] periti homines interdum verbo ''vis'' utuntur latissimo [[energia]]e seu [[potentia]]e sensu in locutionibus sicutqualis ''vis electrica, vis nuclearis,'' et ''vis thermica.'' Sed, inphysicae scientiae physicaein contextu, hic usus est vitandus est, ne vis sensuNewtoniana Newtoniano et viscum sensuvi energiae confundantur.
 
In [[mechanica]], cumduabus duae viresviribus in eandem rem agunt,agentibus [[parallelogrammum virium]] actionemfieri dicitur ex compositamactione describitcomposita.
 
==De vi vitae==
Usque ad [[saeculum 19|saeculum undevicensimum]], [[biologia|biologi]] putabant ''vim vitae'' specialem esse putabant quae vis vitam biologicam efficit.<ref>[http://books.google.com/books?id=OQL-5XgQckoC&pg=PA567&dq=vis+vitae Principles of Pharmacy scriptus a Henry Vinecome Arny].</ref> Post autem inventa synthesis [[urea]]e annianno [[1828]], [[evolutio]]nis [[biologia|biologicae]] anni [[1859]] anno, et [[ADN]] anni [[1953]] anno inventionem, biologicorumbiologi physicorumquephysicaeque plurimusplurimae valdedubitaverunt virium vitae existentiam dubitaverunt. PossumusEsse vim vitae tam facile dicere vim vitae ''esse''possumus ADN et [[evolutio]]nem.
 
==ViriumVires exemplaexemplares==
*[[Atomus|Vis atomica]]
*[[Vis debilis]]