Quantum redactiones paginae "Imperium Incarum" differant

Content deleted Content added
m + ut fortasse >10K sit (1K)
Linea 1:
{{L}}
{{Capsa civitatis Vicidata}}
[[Fasciculus:80 - Machu Picchu - Juin 2009 - edit.jpg|upright=1|thumb|[[Archaeoropolis]]Despectus ([[Quechice]]in ''[[Machu Pikchu]]'').]]
[[Fasciculus:Machu-picchu-c15.jpg|thumb|[[ArchaeoropolisLapis|Lapides]] ([[Quechice]]instructi in ''[[Machu Pikchu]]'').]]
[[Fasciculus:Capitulo-XXXVIII.jpg|thumb|Prima imago Incarum in [[Europa]] visa, in [[Petrus Cieza de León|Petri Cieza de León]] ''[[Cronica del Peru]]'' (1553).]]
[[Fasciculus:Manqu Qhapaqwan Mama Uqllu.gif|thumb|Manco Cápac et Mama Ocllo, [[filius|filii]] [[Inti]].]]
[[Fasciculus:Luis Montero - The Funerals of Inca Atahualpa - Google Art Project.jpg|thumb|Unus ex maioribus eventibus per Imperium Incarum victum fuit [[mors]] [[Atahualpa]]e, ultimi [[Sapa Inca]] imperii, die [[29 Augusti]] [[1533]].]]
 
'''Imperium Incarum''' in [[America Australis|America Australi]] rexit, antequam [[conquisitatores Hispani]] id ceperunt ubi maximum imperium in [[America praecolumbiana|America Praecolumbiana]] fuit. [[Caput (urbs)|Caput]] imperii fuit [[Cuscum]]. Imperium [[Quechice]] ''Tawantinsuyu'' nominabatur. Quechice ''tawa'' est quattuor; ''-ntin'', colligatus,a,um; ''suyu'', regio; ''Tawantinsuyu'' igitur "quattuor regiones colligatas" significat. [[Tavantinsuiu]]s territoria fuerunt [[Peruvia]], [[Aequatoria]], [[Columbia]], [[Chilia]], [[Argentina]] et [[Bolivia]], et pars Amazonium Nemoris, ubi quoque [[Indi Americani]] alii vivebant. Tavantinsuiu in "dominia" ([[Hispanice]] ''señoríos'') dividebatur, cum[[societas humana|societate]] etiam in classes divisa. [[Imperator]] [[Sapa Inca|Sapae Incae]] titulum habebat.
 
[[Vocabulum]] ''inca'' significat "'[[deus|deum]] in [[terra]]' significat." [[Cuscum]] [[caput (urbs)|caput]] fuit, ubi [[Sacsaiuaman]], sedes imperii, patebat. Tavantinsuiu in [[suiu]]a quattuor: [[Chinchasuiu]], [[Antisuiu]], [[Contisuiu]] et [[Collasuiu]] ([[Quechice]] ''Chinchay Suyu, Antisuyu, Kuntisuyu'' et ''Qulla Suyu,'' respectiveproprie) dividebatur. Quechua ([[Lingua Quechica]]) lingua Incarum erat.
 
== Origo ==
Duae fabulae[[fabula]]e asseverant [[Mancus Capac|Mancum Capacum]] et [[Mama Ocllo|Mamam Ocllonem]] primos Incas fuisse.
 
=== Prima fabula ===
Secundum primam fabula, Mancus Capac et Mama Ocllo exiverunt e [[Lacus Titicaca|Lacu Titicaca]], Solis iussu, ut quaererent bonum locum ad colendum imperium et [[caput (urbs)|caput]], [[Cuscum]].
 
=== Secunda fabula ===
Linea 27:
[[Sapa Inca]] maximus imperatoris Incarum titulus erat.
* '''Imperium Fabularum'''
** '''Parvum Cuscum''' ([[Quechice]]; ''Rurin Qusqu''):
*** ~[[1200]] - ~[[1230]]: [[Mancus Capacus]]
*** ~[[1230]] - ~[[1260]]: [[Sinchius Roca]]
Linea 33:
*** ~[[1290]] - ~[[1320]]: [[Maita Capacus]]
*** ~[[1320]] - ~[[1350]]: [[Capacus Iupancius]]
** '''Altum Cuscum''' ([[Quechice]]; ''Hanan Qusqu''):
*** ~[[1350]] - ~[[1380]]: [[Inca Roca]]
*** ~[[1380]] - ~[[1400]]: [[Iavar Vacacus]]
Linea 39:
 
* '''Imperium Historicum'''
** '''Altum Cuscum''' ([[Quechice]]; ''Hanan Qusqu''):
*** [[1438]] - [[1471]]: [[Pachacutecus]]
*** [[1471]] - [[1493]]: [[Tupacus Yupanquius]]
Linea 47:
==== Consilium Imperantium ====
Consilium Imperantium constitutum erat ex his:
* [[Suiu]]s praefectus ([[Suiuiuquus]]).
* Princeps Incarum ([[Aucius]]).
* Summus Sacerdos ([[Vilca Umus]]).
* Magister Imperii ([[Amauta]]).
* Militaris praefectus ([[Apuscipaius]]).
 
=== Ordo Territorii ===
==== Quattuor suiua ====
''Suyu'' (Latine fere "''suiua"'') est verbum Quechicum quod significat "regio"'regionem' vel "'quadrans'."
 
Quattor suiua [[Tahuansuiu]] constituebant:
* Superiora suiua ([[Quechice]]; ''Hanan suyukuna'') erant:
** [[Chinchasuiu]] ([[Quechice]]; ''Chinchay Suyu'')
** [[Collasuiu]] ([[Quechice]]; ''Qulla Suyu'')
 
* Inferiora suiua ([[Quechice]]; '''Rurin suyukuna'') erant:
** [[Antisuiu]] ([[Quechice]]; ''Anti Suyu'')
** [[Contisuiu]] ([[Quechice]]; ''Kunti Suyu'')
 
Suiua dividebantur in [[provincia]]s (regio 10000 incolarum), quae dividebantur in ''saiacuna'', quae dividebantur in ''aellucuna'' (familiae).
 
=== Ordo societatis ===
Linea 147:
 
==Bibliographia==
*{{Cite book |last=Куприенко |first=Сергей |title=Источники XVI-XVII веков по истории инков: хроники, документы, письма |location=Kyiv |publisher=Видавець Купрієнко С.А. |year=[[2013]] |url=http://books.google.ru/books?printsec=frontcover&id=vnYVTrJ2PVoC#v=onepage&q&f=false |isbn=978-617-7085-03-3}}.
*{{cite book |last=Bengoa |first=José |title=Historia de los antiguos mapuches del sur |url= |accessdate= |year=[[2003]] |edition= |publisher=Catalonia |location=Santiago |isbn=956-8303-02-2}}.
* {{Cite book |last=Hemming |first=John |title=The Conquest of the Incas |publisher=Harvest Press |year=[[2003]] |url=http://books.google.com/books?id=I2QmzGPIf7EC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false |isbn=0-15-602826-3}}.
* {{Cite book |last=MacQuarrie |first=Kim |title=The Last Days of the Incas |publisher=Simon & Schuster |year=[[2007]] |url=http://books.google.com/books?id=Emql_kU0QLIC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false |isbn=978-0-7432-6049-7}}.
* {{Cite book |last=Mann |first=Charles C. |title=1491: New Revelations of the Americas Before Columbus |publisher=Alfred A. Knopf |year=[[2005]] |pages=64–105 |url=http://books.google.com/books?id=Jw2TE_UNHJYC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false |isbn=978-0-307-27818-0}}.
* McEwan, Gordon Francis. [[2008]]. [http://books.google.com/books?id=J3WZuTINl2QC&lpg=PA56&dq=Inca%20civilization&pg=PA221#v=onepage&q&f=false ''The Incas: New Perspectives.''] Novi Eboraci: W. W. Norton & Co.. ISBN 978-0-393-33301-5.
*{{Cite book |last=Morales |first=Edmundo |title =The Guinea Pig: Healing, Food, and Ritual in the Andes |publisher=University of Arizona Press |year=[[1995]] |url= |isbn=0-8165-1558-1}}.
*{{Cite book |last=Popenoe |first=Hugh |author2=Steven R. King |author3=Jorge Leon |author4=Luis Sumar Kalinowski |author5=Noel D. Vietmeyer |title=Lost Crops of the Incas: Little-Known Plants of the Andes with Promise for Worldwide Cultivation |publisher=National Academy Press |year=[[1989]] |location=Vasingtoniae |url=http://books.google.com/books?id=iT0rAAAAYAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false |isbn=0-309-04264-X}}.
*Sanderson, Steven E. [[1992]]. [http://books.google.com/books?id=_xWYSJw3aAQC&lpg=PP1&dq=steven%20sanderson&pg=PP1#v=onepage&q&f=false ''The politics of trade in Latin American development.''] Stanfordiae: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-2021-2.
*Steward, Julian H., ed. [[1946]]. [http://www.biodiversitylibrary.org/item/113599#page/5/mode/1up The Handbook of South American Indians, 143, vol. 2: The Andean Civilizations]. Vasingtoniae: Smithsonian Institution, pp. 1935.