Quantum redactiones paginae "Senatus consultum ultimum" differant
Content deleted Content added
Linea 19:
*Die 7 ianuarii [[49 a.C.n.]] Pompeio instigante senatusconsultum ultimum contra Caesarem edictum est qui exercitum dimittere et privatus Romam redire Pompei ceterorumque inimicorum metu nolebat. Non tantum consulibus sed ipsi Pompeio qui tum proconsul Hispaniarum ad portas Urbis manebat opera danda erat ne quid respublica detrimenti caperet. His verbis de iniuria sibi facta Caesar querebatur<ref>''Bell. civ.'' I.5.3 , vide etiam I.7 (contio ad milites).</ref> : ''Decurritur ad illud extremum atque ultimum senatus consultum, quo nisi paene in ipso urbis incendio atque in desperatione omnium salutis latorum audacia numquam ante descensum est: dent operam consules, praetores, tribuni plebis, quique pro consulibus sint ad urbem, ne quid res publica detrimenti capiat.'' Mira fit mentio tribunorum<ref>Quod a Cicerone confirmabatur : ''[[Ad familiares (Cicero)|Ad fam.]]'' XVI.11.</ref> atque res nova tum fuisse videtur : nam tribuni magistratus sine imperio erant nec ullam potestatem extra Urbem habebant. Fortasse plebem sibi adjungere ita cupiebant senatores Pompeiani dum duo tribuni plebis qui Caesaris postulatis favebant, [[Marcus Antonius]] et Quintus Cassius Longinus ad suum ducem statim fugiunt. Nec mora post illud senatusconsultum fuit : omni spe salutis in bello posita Caesar [[Rubico|Rubiconem]] transiit.
*Absente Caesare Caesariani quoque ad hoc senatusconsultum anno [[48 a.C.n.]] decurrerunt adversus praetorem seditiosum [[Marcus Caelius Rufus|Marcum Caelium Rufum]] qui novas tabulas plebi pollicebatur et legem de aere alieno abolendo ferebat. Salus reipublicae consuli [[Publius Servilius Isauricus|Servilio Isaurico]] permissa est<ref>[[Dio Cassius]] 42.23.</ref>. De qua re his verbis in ''Commentariis'' suis Caesar scribebat<ref>''[[De bello civili|BC]]'' III.21</ref> : ''De quibus rebus Servilius consul ad senatum rettulit, senatusque Caelium ab re publica removendum censuit. Hoc decreto eum consul senatu prohibuit''. Formulam senatus consulti non refert Caesar, quae iam bis in ipsum edicta erat nec ei multum placebat, sed moderationem ostendit consulis Servilii qui Caelium non interficiendum sed a rebus publicis prohibendum esse censebat : nonne ipse Caesar anno 63 a.C.n. longam orationem in senatu habuit ne Catilinae coniurati sine iudicio morte supplicium darent ? Tum Caelius in Italiam meridionalem fugit ubi a Caesarianis militibus pugnans occisus est.
*Anno 43 a.C.n. die 2 Februarii instigante Cicerone<ref>[[Philippicae (Cicero)|Phil]]. V.34 : ''Consulibus totam rem publicam commendandam censeo eisque permittendum, ut rem publicam defendant provideantque, ne quid res publica detrimenti accipiat'' </ref> senatusconsultum ultimum contra [[Marcus Antonius|Marcum Antonium]] edictum est qui [[Decimus Iunius Brutus Albinus|Decimum Iunium Brutum]] [[Mutina|Mutinae]] obsidebat nec decretis senatus obtemperare volebat. Salus reipublicae consulibus [[Gaius Vibius Pansa Caetronianus|Vibio Pansae]] et [[Aulus Hirtius|Aulo Hirtio]] permissa est : ita bellum civile redintegratum est. Eodem anno et Marcus Antonius et [[Marcus Aemilius Lepidus (triumvir)|Lepidus]] et [[Publius Cornelius Dolabella (consul 44 a.C.n.)|Dolabella]] a senatoribus ''hostes publici'' iudicati sunt.
Inter prima senatus consulta ultima intervallum satis magnum intererat, ultimis annis vero reipublicae liberae brevius fit velut ac si senatus omnem spem potestatis suae servandae in armis ponere coactus esset. Quamquam historici moderni nullum senatusconsultum ultimum ante Gaium Gracchum sibi probatum existimant, plerique auctores antiqui ut Sallustius qui eius originem ad morem maiorum referebat aut Titus Livius qui unum senatusconsultum huius generis in primis Reipublica liberae annis ponebat et addebat ''quae forma senatus consulti ultimae '''semper''' necessitatis habita est'', non novum sed antiquum institutum illud fuisse ducere videntur : fortasse quia ita videri senatoribus placebat, a quibus plerique rerum gestarum scriptores stabant?
| |||