|
== Antiquitus ==
* In lucunculum praecepta apud [[Galenus|Galenum]] inveniuntur.{{<ref| name="Galenus}}" /> Galenus nomine "ταγηνῖται" et "τηγανῖται" eos nuncupat, sed ex [[glossarium|Glossariis]] lucunculi et teganitae esse eosdem videntur.{{Ref|<ref name="Glossaria}}" /> Haec praecipit Galenus:
*# Iactatur [[oleum]] in sartaginem positum super ignem sine fumo.
*# Defunditur super calefactum oleum farina aquae data multae. (Sine dubio inerat [[zymus|zymi]], [[fermentum|fermenti]], levaminis genus quoddam, quod praecepta praetermittunt.){{<ref| name="Zymum}}" />
*# Quam celerrime ebulliens in oleo constiuitur et crassior fit, sicut [[caseus]]. Statim eum vertunt parantes.
*# Quando imma pars crassa facta erit, revertunt rursus eum bis vel etiam ter, dum percoctus videatur.{{Ref|<ref name="Grainger}}" />
*# Sunt qui [[mel]]le, sunt qui [[sal marinus|sale marino]] eum condiant. Apud [[Hipponax|Hipponactem]] legimus lucunculos et [[sesamum|sesamis]] "medicari" posse.{{Ref|<ref name="Hipponax}}" />
* '''Staetites''' est verisimiliter genus lucunculi.{{Ref|<ref name="Staetites}}" /> Ex massa [[far]]racea et melle fit: massa est umida in fretale suffusum, melle adiecto et [[sesamum|sesamo]] et caseo.{{Ref|<ref name="Athenaeus}}" />
* Mentio fit lucunculorum in versione quadam ex [[Biblia|Bibliis]] [[Vetus Latina|Veteribus Latinis]], nomine ''Codex Lugdunensis'', Num. 11:8 "et faciebant inde rotundas in foco et erat [[sapor (sensus)|sapor]] istius tamquam sapor iucunculi [''sic''] ex oleo." Cui confer versionem [[Biblia Vulgata|Vulgatam]]: "et faciens ex eo tortulas saporis quasi panis oleati."
== Notae ==
#<references><ref {{Note|name="Galenus}} ">Galeni ''AF'' 6.490-1: "οἱ μὲν οὖν ταγηνῖται παρὰ τοῖϲ Ἀττικοῖϲ ὀνομαζόμενοι, παρ’ ἡμῖν δὲ τοῖϲ κατὰ τὴν Ἀϲίαν Ἕλληϲι τηγανῖται ϲκευάζονται δι’ ἐλαίου μόνου. βάλλεται δὲ τὸ μὲν ἔλαιον εἰϲ τάγηνον ἐπικείμενον ἀκάπνῳ πυρί, καταχεῖται δ’ αὐτῷ θερμανθέντι τὸ τῶν πυρῶν ἄλευρον ὕδατι δεδευμένον πολλῷ. διὰ ταχέων οὖν ἑψόμενον ἐν τῷ ἐλαίῳ ϲυνίϲταται καὶ παχύνεται παραπληϲίωϲ ἁπαλῷ τυρῷ τῷ κατὰ τοὺϲ ταλάρουϲ πηγνυμένῳ. τηνικαῦτα δ’ ἤδη καὶ ϲτρέφουϲιν οἱ ϲκευάζοντεϲ αὐτό, τὴν μὲν ἄνωθεν ἐπιφάνειαν ἐργαζόμενοι κάτωθεν, ὡϲ ὁμιλεῖν τῷ ταγήνῳ, τὸ δ’ αὐτάρκωϲ ἡψημένον, ὃ κάτωθεν ἦν πρότερον, εἰϲ ὕψοϲ ἀνάγοντεϲ, ὡϲ ἐπιπολῆϲ εἶναι, κἀπειδὰν ἤδη καὶ τὸ κάτω παγῇ, ϲτρέφουϲιν αὖθιϲ αὐτὸ δίϲ που καὶ τρίϲ, ἄχριπερ ἂν ὅλον ὁμαλῶϲ αὐτοῖϲ ἡψῆϲθαι δόξῃ ... διὸ καί τινεϲ αὐτῷ μιγνύουϲι μέλιτοϲ, εἰϲὶ δ’ οἳ καὶ τῶν θαλαττίων ἁλῶν. εἴη δ’ ἂν ἤδη τοῦτό γε πλακοῦντόϲ τι γένοϲ ἢ εἶδοϲ ἢ ὅπωϲ ἂν ὀνομάζειν ἐθέλῃϲ, ὥϲπερ καὶ ἄλλα πολλὰ τοιαῦτα πλακούντων εἴδη ϲυντιθέαϲιν αὐτοϲχεδίωϲ οἵ τε κατ’ ἀγρὸν ἄνθρωποι καὶ τῶν κατὰ πόλιν οἱ πενέϲτατοι. τοιγαροῦν καὶ ὅϲα διὰ κριβάνου τῶν ἀζύμων πεμμάτων ὀπτῶϲιν, εἶτ’ ἀφελόντεϲ ἐμβάλλουϲιν εὐθέωϲ εἰϲ μέλι θερμόν, ὡϲ δέξαϲθαι δι’ ὅλων ἑαυτῶν αὐτό, καὶ ταῦτα πλακοῦντόϲ τι γένοϲ ἐϲτὶ καὶ τὰ διὰ τῶν ἰτρίων ϲκευαζόμενα μετὰ μέλιτοϲ πάντα."</ref>
#<ref {{Note|name="Zymum}} ">Grant, 62.</ref>
#<ref {{Note|name="Glossaria}} ">[[Glossarium Philoxeni]]; [[Hermeneumata Pseudodositheana]] Leidensia, 2.853: "τηγανίτης lucunculus"; ''Hermeneumata [[Iulius Pollux|Pollucis]]'' ch. 53: "Τηγανίται . . . Lucunculi", et "τηγανιτ luocuntuli", ms. de Leyde "Τηγανιτης iucunculus."</ref>
#<ref {{Note|name="Grainger}} ">Dalby et Grainger, eo quod toties vertatur lucunculus ille Galeni existimant eum pinguiorem fuisse versione solita in Britannia, eum cum ferculo vulgo ''bliny'' dicto conferentes. P. 39.</ref>
#<ref {{Note|name="Hipponax}} ">Hipponactis fragmentum 26a: "οὐ τηγανίτας σησάμοισι φαρμάσσων...."</ref>
#<ref {{Note|name="Staetites}} ">Grant autem, p. 97, eum credit fuisse magis pizzae quam lucunculo propinquum.</ref>
#<ref {{Note|name="Athenaeus}} ">[[Athenaeus Naucratita|Athenaei]] ''[[Deipnosophistae]]'' 14.55: "ΣΤΑΙΤΙΤΑΣ πλακοῦς ποιὸς ἐκ σταιτὸς καὶ μέλιτος. μνημονεύει Ἐπίχαρμος ἐν Ἥβας Γάμῳ (p. 231 L). σταῖς δ’ ἐστὶν ὑγρὸν εἰς τήγανον ὑποχεόμενον, μέλιτος ἐπιβαλλομένου καὶ σησάμης καὶ τυροῦ, ὡς Ἰατροκλῆς φησίν."</ref>
<references /references>
== Bibliographia ==
| 