Emendatio ex 09:27, 31 Ianuarii 2017 recensere Marcus Terentius Bibliophilus (disputatio \| conlationes) 72 411 edits →‎Fontes ← Differentia superior		Emendatio ex 20:54, 18 Martii 2017 recensere abrogare UVbot (disputatio \| conlationes) Automata 214 645 edits m bot: simpler formatting per Vicipaedia:Taberna#Formatting of the references section; mutationes minores Differentia proxima →
Linea 1: {{L1}} {{disambig2\|Triumviratu rei publicae Romanae\|Triumviratum Ottomanicum\|Interregnum Ottomanicum}} '''Triumviratus''' est magistratus Romanus minor, quo collegium trium virorum officio alicui praeest (exempli gratia ''tresviri capitales'' aut ''tresviri monetales'' fuere). Inde hoc nomen etiam inditum foederi a tribus ducibus tempore rei publicae [[Roma]]nae exeuntis ante [[principatus Romanus\|principatum]] ampliandae potentiae causa icto. Fuerunt duo triumviratus praeclarorum ducum Romanorum. == Primus triumviratus == [[Fasciculus:RSC 0017.jpg\|thumb\|Effigies [[Pompeius\|Pompei Magni]] in [[denarius\|denario]] a filio Sexto post mortem percusso circa annum 40 a.C.n.]] Societas [[Gaius Iulius Caesar\|Gaii Iulii Caesaris]], [[Gnaeus Pompeius Magnus\|Gnaei Pompeii Magni]], et [[Marcus Licinius Crassus (triumvir)\|Marci Licinii Crassi]] anno [[60 a.C.n.]] inita," ne quid ageretur in republica quod displicuisset ulli e tribus" ([[Suetonius]]), "primum triumviratum" appellationem a modernis eruditis accepit, quamquam numquam a Romanis sic nominata : privata enim societas erat, matrimonio quoque firmata, cum [[Pompeius]] filiam [[Gaius Iulius Caesar\|Caesaris]], [[Iulia (uxor Pompeii Magni)\|~~Iulia~~Iuliam]]m, uxorem duxit. Nec ulla lex potestatem illorum "triumvirum" umquam sanxit. Nihilominus, spreto iure legum, per potentiam magistratus ac provincias inter sese et fautores suos diviserunt. Anno [[59 a.C.n.]] Caesar [[consul]] fuit atque collegam [[Marcus Calpurnius Bibulus\|Bibulum]] in domo sua inclusit, ne sibi obstare posset ; ac continuo post consulatum [[proconsul]] [[Gallia~~\|Galliarum~~]]rum et [[Illyricum\|Illyrici]]. Pompeius provincias et regna sociorum in Oriente, ut voluit, ordinavit ac mox praefectus annonae frumentariae fuit cum maximo imperio in multis provinciis ([[57 a.C.n.]]). Crassus multas pecunias per societates publicanorum collegit populo favente. Anno [[55 a.C.n.]] Pompeius et Crassus secundum consulatum una gesserunt ac postea provincias in quinquennium adepti sunt, [[Hispania Tarraconensis\|Hispanias]] Pompeius, [[Syria (provincia Romana)\|Syriam]] Crassus. Item proconsulatus Caesaris in [[Gallia]] per quinquennium prorogatus est. [[Fasciculus:RSC 0022 - transparent background.png\|thumb\|Gaius Iulius Caesar in denario anno [[44 a.C.n.]] percusso.]] Tandem rota fortunae vertitur : anno [[54 a.C.n.]] [[Iulia (uxor Pompeii Magni)\|Iulia]] sine herede mortua, anno [[53 a.C.n.]] Crassus cum filio a [[Parthi]]s victus et necatus est. Ab eo tempore nulla fides in societate iam fuit, praesertim postquam Pompeius anno [[52 a.C.n.]], provinciis Hispaniis retentis, Romae [[consul]] sine collega creatus est atque Corneliam uxorem duxit. Duo competitores reliqui, dum principem locum sibi soli rapere volunt, res Romanas ad [[Bellum civile alterum\|bellum civile]] praecipitaverunt. Linea 16: [[Fasciculus:RSC 0002a.jpg\|thumb\|\|Effigies [[Marcus Aemilius Lepidus (triumvir)\|Aemili Lepidi]] et [[Gaius Iulius Caesar Octavianus Augustus\|Caesaris Octaviani]] in [[Denarius\|denario]] anno [[42 a.C.n.]] percusso cum titulo III.VIR.R.P.C.]] Societas inter [[Augustus (imperator)\|Gaium Iulium Caesarem Octavianum]], [[Marcus Antonius\|Marcum Antonium]], et [[Marcus Aemilius Lepidus (triumvir)\|Marcum Aemilium Lepidum]] anno [[43 a.C.n.]] exeunte inita adversus Caesaris interfectores necnon libertatis veterisque reipublicae fautores, sicut [[Gaius Cassius Longinus\|Cassium]], [[Marcus Iunius Brutus\|Brutum]], et [[Sextus Pompeius\|Sextum Pompeium]], nomen secundi triumviratus accepit. Die [[13 Novembris]] ex lege Titia ''triumviri reipublicae constituendae'' in quinquennium creati sunt, qui summum imperium haberent : leges mutare vel abrogare sine populo et sine senatu, quoscumque vellent magistratus creare, quibus libebat provincias et exercitus tradere, cives damnare provocatione ad populum sublata eis licebat. Itaque triumviratus nomen transeuntis formae reipublicae quoque fuit: nam triumviri, eversa bellis civilibus republica vetere, novae fundamenta constituere debebant. Triumviri ita orbem Romanum anno [[43 a.C.n.]] inter sese diviserunt, ut Marcus Antonius [[Gallia comata\|Galliam comatam]], [[Gaius Iulius Caesar Octavianus Augustus\|Octavianus]] Africam, Siciliam, Sardiniam, [[Marcus Aemilius Lepidus (triumvir)\|Lepidus]] [[Gallia Narbonensis\|Galliam Narbonensem]] Hispaniasque regeret. Revera tamen provincias istas per legatos administrabant : nam Octavianus et Marcus Antonius legiones suas in Graeciam traduxerunt ut bellum cum Bruto Cassioque gererent, Lepidus vero Romae remansit et rebus Urbanis interea praefuit. Deinde, iam victis Bruto Cassioque atque provinciis eorum reciperatis, e [[Pax Brundisina\|Pacis Brundisinae]] condicionibus altera divisio fuit<ref>[[Appianus Alexandrinus\|Appianus]] BC V,274</ref> ut [[Marcus Antonius]] [[provincia]]s Orientis ([[Macedonia (provincia Romana)\|Graeciam]], [[Asia (provincia Romana)\|Asiam]], [[Syria (provincia Romana)\|Syriam]]), [[Gaius Iulius Caesar Octavianus Augustus\|Octavianus]] Siciliam et Africam, [[Gaius Iulius Caesar Octavianus Augustus\|Octavianus]] [[Gallia]]m et [[Hispania]]s teneret, ita ut sola [[Africa]] Lepido reliqua esset<ref>[[Appianus Alexandrinus\|Appianus]], ''Bell. civ''. V, 47</ref>. [[Proscriptiones (43 a.C.n.)\|Proscriptionibus]] saevissimis ab illis triumviris habitis<ref>[[Appianus Alexandrinus\|Appianus]], ''Bell. civ''. IV, 16-224. Quod si commentarium ad Appiani textum quaeras, suadeo legas F. Hinard, ''Les proscriptions de la Rome républicaine''. Romae, 1985 </ref>, non minus quam 130 senatores (inter quos [[Marcus Tullius Cicero]], ille orator) et multi alii cives necati sunt. Postquam Sextus Pompeius anno [[36 a.C.n.]] tandem victus est, Marcus [[Marcus Aemilius Lepidus (triumvir)\|Aemilius Lepidus]] ab [[Gaius Iulius Caesar Octavianus Augustus\|Octaviano]] imperio spoliatus est. Deinde de summo imperio Octavianus et Antonius novo bello civili [[Actium\|Actiaca navali pugna]] decertaverunt. Linea 24: == Notae == <references /> ~~{{div col\|cols=2}}~~ ~~<div class="references-small"><references/></div>~~ ~~{{div col end}}~~ == Fontes == * [[Appianus Alexandrinus\|Appianus]], libro secundo ''Bellorum civilium'' 9 et 17 et libro quarto 4-13, 26-27 et libro quinto passim. * [[Cassius Dio]], libro XLVI ''[[Historia Romana (Dio)\|Historiae Romanae]]'', cap. 55 necnon libro XXXVII cap. 54-58 (primus triumviratus).. * [[Florus]], libro secundo ''Epitomae rerum Romanarum'', capitibus 13 et 16. * [[Lucanus]] libro primo ''Pharsaliae'' 84 sqq. * [[Suetonius]], [[De vita Caesarum]], in ''Vita Divi Iuli'', capitulo 19 et in ''Vita Divi Augusti'', capitulo 12. * [[Titus Livius]], ''Periochae'' 103 et 119-120. * [[Velleius Paterculus]], libro secundo ''Historiae Romanae,'' capitibus 44, 65–85. {{Roma antiqua}} {{Myrias\|Societas}}▼ [[Categoria:Roma antiqua]] Line 45 ⟶ 44: [[Categoria:Marcus Antonius]] [[Categoria:Bellum Civile (44-30 a.C.n.)]] ▲{{Myrias\|Societas}}

Quantum redactiones paginae "Triumviratus" differant