'''''De gestis Britonum''''' vel '''''Historia Regumregum Britanniae'''''<ref>{{Cite book| publisher = Boydell Press| isbn = 978-1-84383-206-5| others = Michael D. Reeve (ed.), Neil Wright (trans.)| title = Geoffrey of Monmouth. The history of the kings of Britain: an edition and translation of ''De gestis Britonum'' (''Historia regum Britanniae'')| location = Woodbridge, Suffolk| series = Arthurian studies| volume = 69 | date = 2007| page = lix}}</ref> opus est mythistoricum [[Galfridus Monemutensis|Galfridi Monemutensis]], anno [[1138]] perfectum. In hoc libro, narrationes vel carmina [[bardus|bardorum]] [[Cambria]]e de origine et historia [[Britannia]]e et praecipue de [[Arthurus rex|Arthuro]] Rege rescribuntur et partim reficiuntur ut formam historiae habeant. Opus primum Galfridi fuerat ''[[Prophetiae Merlini]],'' ante annum 1135 scriptum, ubi [[Merlinus]] Arthuri vates praedicit res futuras [[insula]]e [[Britannia]]e regnorumque Cambriae et [[Anglia]]e; quas "prophetias" Galfridus nunc renovat atque in novo opere inserit. Galfridus opus suum [[Robertus (comes Glocestriae)|Roberto comiti Glocestriae]] dicavit.
''Historia'' Galfridi a multis coaevalibus ut narrationem fidei dignam visa est et e fontibus historicis haustam. Igitur [[Henricus Huntindoniensis]] in redactionem secundam ''[[Historia Anglorum|Historiae Anglorum]]'' nonnullas res ex ''Historia'' Galfridi inseruit, inter quas originem [[Helena (sancta)|Helenae]], [[Constantinus I|Constantini]] matrem, quam Galfridus praetendit filiam regis [[Coel]] esse.<ref>Galfridus Monemutensis, ''Historia regum Britanniae'' 5.6; Henricus Huntindoniensis, ''Historia Anglorum'' liber 1.</ref> Sed de opere Galfridi rerum gestarum scriptor [[Willelmus Neuburgensis]] sic disserit:
