Quantum redactiones paginae "Calendarium Romanum" differant
Content deleted Content added
numeri ordinales sunt |
m ~ Corrigenda manent |
||
Linea 1:
{{
[[Fasciculus:Roman-calendar.png|thumb|450px|Calendarium Romanum, [[Antium|Antii]] inventum.]]
'''Calendarium Romanum''' formam suam inter originem [[Roma]]e et finem [[Imperium Romanum|Imperii Romani]] iterum atque iterum mutavit. A [[Iulius Caesar|C. Iulio Caesare]] formata in [[Calendarium Iulianum]] formavit fundamentum calendarii nostri vigente: [[Calendarium Gregorianum|Calendario Gregoriano]].
== Historia ==
Omnium primum erat calendarium [[luna]]re cum decem mensibus et tempore [[aequinoctium vernale|aequinoctii vernalis]] coepit. [[Romulus]] id circa [[753 a.C.n.]] excogitavisse dictus est, sed ex calendario lunari [[Graecia antiqua|Graecorum]] fundari videtur. Eo tempore hi menses erant:
* [[Martius]] (31 dies)
* [[Aprilis]] (30 dies)
Line 23 ⟶ 18:
* [[Februarius]]
Tale calendarium solum 304 dies continuit. Circa sexaginta et unum dies [[hiema|hiemis]] non in numero calendarii erant. Causa huius calendarii et proprietatum eius probabiliter vita et labores [[agricola]]rum erant.
[[Numa Pompilius]], secundus ex septem - a maioribus traditis - regibus Romae, primam correctionem calendarii fecisse dictus est. Circa 713 a.C.n. spatium mensium brevium de triginta diebus ad undetriginta dies minuit. Praeterea menses Ianuarium (undetriginta dies) et Februarium (duodetriginta dies) ad ''finem'' calendarii addidit. Ita ''annus'' Romanus iam 355 dies duravit, at tamen annus circiter decem diebus brevior erat. Ob eam rem alternis annis mensis ''Mercedinus'' seu ''[[Intercalatio|Intercalaris]]'' (27 aut 28 dies) post a. d. VI Kalendas Martias (paulo ante finem mensis Februarii), cuius numerus dierum illis annis ad 23 dies minutus est, inseri debitus est. Id cura [[Pontifex maximus|pontificis maximi]] erat. Ille momentum officii non semper scivit. Itaque plerumque Mercedinum addere oblitum est, quare dies exacti rerum antiquarum saepe incerti sunt.
Anno [[46 a.C.n.]] C. [[Iulius Caesar]] astronomis aegyptis persuasus calendarium iterum refecit, formans [[Calendarium Iulianum]]. Calendario recenti simile erat. Nunc non iam officium pontificis maximi erat mensem Mercedinum inserere, sed quinto quoque anno (= ''[[annus intercalaris]]'') dies unus additus est. Hic dies non ad finem additus, sed dies vicesimus quartus mensis Februaris (= ante diem sextum Kalendas Martias) duplicatus est. Hic dies novus ''dies bis sextus'' ante Kalendas Martias appellatus est. Ob eam rem in lingua Latina sera annus intercalaris etiam ''annus bissextus'' vocatus est. Aliquae linguae etiam hodie eum sic appellant: ''année bissextile'' ([[Francogallice]]), ''anno bisestile'' ([[Lingua Italiana|Italiane]]), ''año bisiesto'' ([[Hispanice]]), ''ano bissexto'' ([[Lusice]]), et ''bissextile year'' ([[Anglice]]).
== Nomina dierum ==
Romani pro tribus diebus mensis nomina praecipua habebant: [[Kalendae]], [[Nonae]], et [[Idus]]. Initio dies lunae faciebus aequati sunt (Nones = luna dimidiata, Idus = plenilunium). In principio hi dies probabiliter pronuntiati sunt quando lunae facies conventi sunt. [[Numa Pompilius]] Kalendis, Nonis, Idibusque dies fixos assignavit:
* [[Kalendae]]: dies primus mensis
* Nonae: dies quintus aut septimus mensis
Line 57 ⟶ 36:
** dies decimus quintus: Martius, Maius, Quintilis/Iulius, October
Aliae differentiae inter calendarium Romanum et calendarium occidentalem recentem sunt. Romani non dies ad primum diem mensis respicientes numeraverunt (i.e. primus dies post principium mensis etc.), at ad dies nominatos pronumeraverunt. Nota bene: Romani numerantes diem nominatum includerunt. Ita ''2 September'' = quattuor dies ante ''5 Septembrem'' (= Nonae), non tres dies antea.
{| align="right" border="1" cellpadding="5" cellspacing="0"
Line 69 ⟶ 43:
|-----
| <font size=1>
</font>
| <font size=1>
Line 99 ⟶ 73:
== Dies septimanae ==
Spatium septem dierum, quo ''septimana'' aut ''hebdomas'' appellatur, res publica Romana non habuit. Imperio Romano primo incolae locorum occidentalium septimanam ascisciverunt: Iudaeae, Christiani aliique
qui tempus in oriente acti erant.
Line 108 ⟶ 79:
{|
| '''Systema antiquum'''
| '''Systema Christianum'''
|-
| dies [[Sol]]is
| [[Dies Domini|
|-
| dies [[Luna]]e
| Feria II
|-
| dies [[Mars|Martis]]
| Feria III
|-
| dies [[Mercurius|Mercurii]]
| Feria IV
|-
| dies [[Iuppiter|Iovis]]
| Feria V
|-
| dies [[Venus|Veneris]]
| Feria VI
|-
| dies [[Saturnus|Saturni]]
| Sabbatum
|}
== Anni ==
In principio anni Respublicae Romanae non numerati, sed a consulibus
nominati, sunt; e.g. annus [[205 a.C.n.]] "annus consulatus Publii Cornelii Scipionis Africani et Publii Licinii Crassi" erat.
Line 140 ⟶ 110:
aliquae inscriptiones "A.V.C." (= "AB VRBE CONDITA") continent.
==Nexus
*
*
== Nexus externus ==
* [http://www.guernsey.net/~sgibbs/roman.html Instrumentum conversionis dierum numerorumque]
{{Roma antiqua}}
|