Quantum redactiones paginae "Indi Americani" differant

Content deleted Content added
Dexbot (disputatio | conlationes)
m Removing Link GA template (handled by wikidata)
m ~ (10K)
Linea 5:
[[Fasciculus:Edward S. Curtis Collection People 013.jpg|200px|thumb|Indus Americanus, ab [[Eduardus S. Curtis|Eduardo S. Curtis]] photographatus.]]
 
'''Indi Americani''' sunt homines qui [[continens|continentes]] [[America]]nos habitabant antequam homines [[Europa]]ei [[saeculum 15|saeculo XVquinto decimo]] advenerant, vel qui oriuntur ab illis. Hi Indi putantur plus quam 12 000 annos abhinc trans [[fretum Beringianum]] ex [[Asia]] ad Americam migravisse. Agripetae Europaei [[saeculum|saeculis]] XVI[[saeculum 16|sexto decimo]] et XVII[[saeculum 17|septimo decimo]] vitam Indorum Americanorum valde commutaverunt, cum [[pestis|pestes]] [[morbus|morbos]], sicut [[variola]], late inscienter distribuerunt. Quamobrem, multi Indi moriebantur. [[Conquisitatores Hispani]] aurum cupientes etiam [[Imperium Incae]] et [[Azteci|Imperium Azteci]] tandem vicerunt. Hispani, valde vitas indigenarum commutantes, etiam [[Equus|equos]], [[lingua Hispanica|linguam Hispanicam]], et [[Ecclesia Catholica|religionem Catholicam]] in Americas introduxerunt.
 
== De nominibus Indorum Americanorum ==
[[Christophorus Columbus]], qui in Americam anno [[1492]] adventus terram quam videbat putabat esse [[India]]m, indigenas quos invenit ''Indos'' appellavit. Hoc errato mox monstrato, nomen tamen ''Indus'' diu duravit. Hodie, historici multis aliis nominibus utuntur: in [[America Latina]] ''Amerindi,''<ref>Vide pagina Hispanice [[:es:Amerindio]].</ref>
in [[Civitates Foederatae Americae|Civitatibus Foederatis]] ''Indigenae Americani,''<ref>Vide paginas Anglice [[:en:Indigenous peoples of the Americas]] et [[:en:Native Americans in the United States]].
Vide pagina Hispanice [[:es:Amerindio]].</ref>
</ref> et in [[Canada]] ''Nationes Primae.''<ref> Vide pagina Anglice [[:en:First Nations]].</ref> In CFACivitatibus Foederatis, ambo nomina, ''Indi Americani'' et ''Indigenae Americani,'' significant omnes gentes qui vivebant in America ante adventum hominum Europaeorum, sed Canadienses distinguunt inter ''Nationes Primae'' et gentes [[Escimaeus|Escimaei]] et ''Metis''; Escimaei serius in regionem[[regio]]nem [[Arctica|arcticam]] venerunt, Metis a stirpibus Indorum et Scotorum orti sunt.
in [[Civitates Foederatae Americae|CFA]] ''Indigenae Americani,''<ref>
Vide paginas Anglice [[:en:Indigenous peoples of the Americas]] et [[:en:Native Americans in the United States]].
</ref>
et in [[Canada]] ''Nationes Primae.''<ref>
Vide pagina Anglice [[:en:First Nations]]
</ref>
In CFA, ambo nomina, ''Indi Americani'' et ''Indigenae Americani,'' significant omnes gentes qui vivebant in America ante adventum hominum Europaeorum, sed Canadienses distinguunt inter ''Nationes Primae'' et gentes [[Escimaeus|Escimaei]] et ''Metis''; Escimaei serius in regionem [[Arctica|arcticam]] venerunt, Metis a stirpibus Indorum et Scotorum orti sunt.
 
== De originibus civilizationum Indorum Americanorum ==
 
[[Fasciculus:Chichen-Itza-Temple-of-the-Bearded-Men.jpg|thumb|left|Templum virorum barbatorum apud [[Tsitsen-Itza]]m.]]
[[Fasciculus:El Castillo, Chichén Itzá.jpg|thumb|right|Pyramis, nomine hodierno ''El Castillo'' apud [[Tsitsen-Itza]]m.]]
[[Fasciculus:El_Tajín,_Nischenpyramide.fcm.jpg|thumb|left|Toltecae Pyramis graduum.]]
[[Fasciculus:Mesa verde cliff palace close.jpg|thumb|right|Aedes [[Anasazi|Anasazorum]] apud Mesam Viridem in [[Coloratum|Colorato]].]]
Primi homines qui ad Americam advenerunt putantur fuisse venatores qui vestigia [[Elephas pumilio|elephanti]] [[Mammuthus primigenius|primigenii]], [[Mammut americanum|mastodontis]], et [[bison]]is trans fretum Beringianum secuti sunt. [[Aetas glacialis|Aetate glaciali]] exeunte, cum magnae moles glaciei apud polos orbis terrarum liquefacere coeperunt, omnia [[mare|maria]] et oceani creverunt nova aqua infusa, qua de causa continens Americae ab [[Asia]] secreta est. Testimonia sunt,<ref>Jacobs, James Q. (2002). [http://www.jqjacobs.net/anthro/paleoamerican_origins.html Paleoamerican Origins: A Review of Hypotheses and Evidence Relating to the Origins of the First Americans.] Anthropology and Archaeology Pages. jqjacobs.net. Retrieved on 2007-06-20.</ref> ut iam anno noveni millesimo a.C.n. venatores antres acuminis Americae meridianae habitarent. Sed paulatim bestiae, venatoribus Indis Americanis subiectae, in tota America causa commutationis condicionum moriebantur. Itaque in [[agricultura]] progrediebantur. Octoni millesimo anno a.C.n. in [[Mexicum|Mexico]] [[Peruvia]]que per agros colebantur.<ref>Jacobs, James Q. (2001). [http://www.jqjacobs.net/anthro/paleoamericans.html The Paleoamericans: Issues and Evidence Relating to the Peopling of the New World.] Anthropology and Archaeology Pages., jqjacobs.net. Retrieved on 2007-06-20.</ref>
 
Indi Americani circumiectis se accommodabant, piscatores, venatores vagi, collectores, aut sedem stabilem et domicilium habentes [[agricultura|agricolae]] fiebant. Coluerunt [[maizum]], [[cucurbita]]m, et [[patata]]s. In America et meridionali et media, magni cultus oppidani plerumque crescebant. [[Temistitlana]], caput Imperii [[Aztecus|Azteci]], erat una ex amplissimis orbis terrarum urbibus.<ref>[http://www.public.asu.edu/%7Emesmith9/1-CompleteSet/MES-05-CitySize.pdf Smith, Michael E. (2005); "City Size in Late Post-Classic Mesoamerica", in ''Journal of Urban History'', Vol. 31 No. 4, May 2005, pp. 403-434.]; Stannard, David E. (1992) ''American Holocaust: Columbus and the conquest of the New World''</ref> In occidente meridionali Civitatium Foederatarum Americae, domicilia lutea, nomine ''[[Pueblos]],'' cum ferme 500 conclavibus aedificatae sunt.<ref>http://www.cpluhna.nau.edu/People/anasazi.htm</ref>
Primi homines qui ad Americam advenerunt putantur fuisse venatores qui vestigia [[Elephas pumilio|elephanti]] [[Mammuthus primigenius|primigenii]], [[Mammut americanum|mastodontis]], et [[bison]]is trans fretum Beringianum secuti sunt. [[Aetas glacialis|Aetate glaciali]] exeunte, cum magnae moles glaciei apud polos orbis terrarum liquefacere coeperunt, omnia [[mare|maria]] et oceani creverunt nova aqua infusa, qua de causa continens Americae ab [[Asia]] secreta est. Testimonia sunt,<ref>Jacobs, James Q. (2002). [http://www.jqjacobs.net/anthro/paleoamerican_origins.html Paleoamerican Origins: A Review of Hypotheses and Evidence Relating to the Origins of the First Americans.] Anthropology and Archaeology Pages. jqjacobs.net. Retrieved on 2007-06-20.</ref> ut iam anno noveni millesimo a.C.n. venatores antres acuminis Americae meridianae habitarent. Sed paulatim bestiae, venatoribus Indis Americanis subiectae, in tota America causa commutationis condicionum moriebantur. Itaque in [[agricultura]] progrediebantur. Octoni millesimo anno a.C.n. in [[Mexicum|Mexico]] [[Peruvia]]que per agros colebantur.<ref>Jacobs, James Q. (2001). [http://www.jqjacobs.net/anthro/paleoamericans.html The Paleoamericans: Issues and Evidence Relating to the Peopling of the New World.] Anthropology and Archaeology Pages. jqjacobs.net. Retrieved on 2007-06-20.</ref>
 
Indi Americani circumiectis se accommodabant, piscatores, venatores vagi, collectores, aut sedem stabilem et domicilium habentes [[agricultura|agricolae]] fiebant. Coluerunt [[maizum]], [[cucurbita]]m, et [[patata]]s. In America et meridionali et media, magni cultus oppidani plerumque crescebant. [[Temistitlana]], caput Imperii [[Aztecus|Azteci]], erat una ex amplissimis orbis terrarum urbibus.<ref>[http://www.public.asu.edu/%7Emesmith9/1-CompleteSet/MES-05-CitySize.pdf Smith, Michael E. (2005); "City Size in Late Post-Classic Mesoamerica", in ''Journal of Urban History'', Vol. 31 No. 4, May 2005, pp. 403-434.];
Stannard, David E. (1992) ''American Holocaust: Columbus and the conquest of the New World''</ref>
In occidente meridionali Civitatium Foederatarum Americae, domicilia lutea, nomine ''[[Pueblos]],'' cum ferme 500 conclavibus aedificatae sunt.<ref>http://www.cpluhna.nau.edu/People/anasazi.htm</ref>
 
Plurimi Indi Americani iter facientes pedibus iebant, et onera sponte vehebant, quia nec equos nec cornutos habebant. Imperium autem [[Imperium Incae|Incae]] habebat genera [[Camelidae|cameli]] quae [[Lama glama|lamas]], [[Vicugna pacos|alpacas]], et [[Vicugna vicugna|vicugnas]] appellantur.
 
== De temporibus post adventum Europaeorum ==
 
[[Fasciculus:Columbus Taking Possession.jpg|thumb|left|Adventum [[Christopherus Columbus|Christophori Columbi]] in Americis anno [[1492]]. Inventum Columbi Americas Europaeis aperit.]]
[[Fasciculus:Demomexlat-1518-1623.png|thumb|right|Ruina demographica quae e [[variola]] in Mexico saeculo XVI provenit. Axis directus indicat numerum indiginarum in milionibus.]]
Line 53 ⟶ 42:
 
== Vide etiam ==
{{div col|2}}
<!--
<!--*[[Index populorum Indoamericanorum Americae septentrionalis]]
*[[Index populorum Indoamericanorum Americae mediae]]
*[[Index populorum Indoamericanorum Americae meridianae]]-->
*[[Anasazi]]
-->
* [[AnasaziAzteci]]
* [[AzteciDies Indigenarum]]
* [[Foedus Iroquesiorum]]
* [[Imperium Incae]]
* [[Linguae Amerindae]]
* [[Lingua Tsalagi]]
* [[Pocahontas]]
{{div col end}}
 
== Nexus externi ==
Line 73 ⟶ 63:
 
== Notae ==
<div class="references-small" style="-moz-column-count: 1; column-count: 1;"><references/></div>
<references/>
</div>
 
[[Categoria:Americani indigenae|!]]
[[Categoria:Historia Americae]]
 
[[tr:Kızılderililer]]
 
{{Myrias|Anthropologia}}