Quantum redactiones paginae "Europa" differant
Content deleted Content added
de geologia et geographia |
m Mille paginae |
||
Linea 13:
| urbes =
}}
'''Europa''' {{victio|Europa|ae|f}} usitate habetur [[unus]] ex [[Tellus|Telluris]] [[septem]] [[continens|continentium]]. Comprehendens [[occidens|occidentalissimam]] [[Eurasia]]e [[paeninsula]]m, plerumque ab [[Asia]] dividitur ad [[oriens|orientem]] a divisionibus siccitatis
[[Superficies]] Europaea minimo proxima continentis terrae [[spatium|spatio]] est, quae 10 180 000 [[chiliometrum quadratum|chiliometrorum quadratorum]] comprehendit; haec [[area (geometria)|area]] terrae aequor duarum centesimarum continet. [[Australia]]e est unicae continentium maior, sed de populatione est tertia a maximo, [[Asia]]m et [[Africa]]m sequens, populo circa 710 000 000, [[undecim]] centesimae numeri civium omnis orbis terrarum.
Linea 20:
==Etymologia==
[[Fasciculus:Europa copy.jpg|thumb|Europa et [[taurus]] in vasi Graeco. Museum [[Tarquinii|Tarquiniorum]] urbis, circiter [[480 a.C.n.]].]]
[[Europa (mythologia)|Europa]] in [[mythologia Graeca]] fuit [[filia]] [[Agenor]]is, [[Phoenices|Phoenicum]] regis, quam [[Iuppiter]], qui formam tauri candidi acceperat, in [[Creta]]m [[insula]]m abduxit, ubi ea [[Minos|Minoem]], [[Rhadamanthys|Rhadamanthum]], et [[Sarpedon]]em paruit. Apud [[Homerus|Homerum]], Europa (Εὐρώπη) fuit [[regina]] Cretensis, non autem notio [[geographia|geographica]].
[[Etymologia]] [[vocabulum|vocabuli]] ''Europa'' incerta est. Duae opiniones saepissime proferuntur:
*Sunt qui verbum ''Europa'' a [[linguae Semiticae|Semitico]] ''Ereb'' (occidens, vesper) derivatum esse velint. In [[stela]] [[Assyria|Assyrica]] inscriptio est, quae inter Ereb, terram solis dormientis, et Assou, terram solis surgentis, distinguit. Haec duo verba dedissent originem verborum ''Europa'' et ''Asia'' sensu [[geographia|geographico]].<ref>Michael Barry, "L’Europe et son mythe: à la poursuite du couchant," ''Revue des deux Mondes'' (Nov.-Dec. 1999) (ISBN 9782710309376).</ref> In hymno in [[Apollo|Apollinem]] ([[Hymni Homerici|hymnorum Homericorum]]), qui circa annum [[700 a.C.n.]] compositus est, Europa litus occidentale [[Mare Aegaeum|Maris Aegaei]] significat.
*Secundum etymologiam mere Graecam verbum
Qualiscumque origo nominis est, verbum Εὐρώπη primo [[saeculum 6 a.C.n.|saeculo sexto a.C.n.]] a geographis Graecis sicut [[Anaximander|Anaximandro]] et [[Hecataeus|Hecataeo]] sensu [[Geographia|geographico]] adhibitum est.
Linea 508:
[[Fasciculus:Ggantija Temples (1).jpg|thumb|left|[[Ggantija]], [[Melita]]e.]]
[[Fasciculus:Byzantinischer_Mosaizist_um_1000_002.jpg|thumb|left|[[Constantinus I|Constantinus Magnus]] cum exemplari [[Constantinopolis|Constantinopoleos]] urbis]]
[[Fasciculus:Vinca clay figure 02.jpg|thumb|''[[Domina Vincae]],''
[[Fasciculus:Summer Solstice Sunrise over Stonehenge 2005.jpg|thumb|[[Stonehenge]], [[Anglia]]]]
[[Fasciculus:Nebra Scheibe.jpg|thumb|100px|[[Discus caelestis Nebra]] ex [[Germania]] [[Aetas Aenea|aetatis Aeneae]].]]
Reliquiae generis [[Homo (genus)|hominis]] in [[Sierra de Atapuerca]] in [[Hispania]] repertae usque ad 1.2 miliones annorum repetunt.<ref>Carbonell, E. et. al. (2008), "The first hominin of Europe," ''Nature'' 452:465–469.</ref> Inventae in [[Georgia]] etiam antiquiores ad 1.8 miliones annorum [[datatio|datata]] ''[[Homo georgicus]]'' appellantur. In Europa ab Alpibus in septentriones versus sic dictus [[Homo heidelbergensis]] circiter ante 600 000 annorum primas sedes collocavit. Ante 40 000 annorum demum [[Homo sapiens]] in Europam pervenit, ubi paulatim [[Homo neanderthalensis|Hominem neanderthalensem]] demovit. A [[Neolithicum|neolithico]] et [[Chalcolithicum|chalcolithico]] in Europa longus progressus in rebus [[cultura]]e et [[oeconomia]]e coepit, initio in [[regio]]nibus circa [[mare Mediterraneum]] sitis, deinde etiam in [[septentrio]]nibus et in [[oriens|oriente]].
Praecipue [[Graecia antiqua|cultura Graeca]], [[imperium Romanum]], et [[religio Christiana]] ad Europam formandam plurimum contulerunt. [[Antiquitas|Antiquitate]] imperium Romanum Europam meridianam una cum aliis regionibus circa mare Mediterraneum sitis in unum coniunxit. Christiani, quamvis pluribus persecutionibus vexati, hoc in imperio religionem suam celeriter diffundere potuerunt.
[[Antiquitas posterior|Antiquitate posteriore]] religio Christiana primum a [[Constantinus I|Constantino I]] imperatore permissa ([[Edictum Mediolanense]]) et [[Theodosius I|Theodosio I]] imperante religio publica facta est – quod usque ad hunc diem aliquid momenti habet. Cum Imperium Romanum in occidente corruisset, in oriente usque ad annum [[1453]] processit (vide: [[Imperium Romanum Orientale]]). Multitudo gentium Europam occidentalem invaserunt (vide [[Migrationes Europaeae populorum et gentium]]), inter quas [[Angli]], [[Saxones]], [[Franci]], [[Gothi]], et alii, quae nova regna condiderunt, ex quibus nationes futurae ([[Anglia]], [[Francia]], [[Hispania]]) ortae sunt.
[[Medium aevum|Medio aevo]] ineunte [[Carolus Magnus]] imperium occidentale renovavit, quo facto diuturnae controversiae cum Imperio Romano Orientali ortae sunt. Contraria inter societates occidentalem et orientalem inter alia ad [[Schisma anni 1054]] duxerunt. [[Missionarius|Missionarii]] religionem Christianam a medio aevo inenunte in Europa septentrionali orientalique disseminaverunt, ut tota Europa medio aevo exeunte Christiana facta sit. In [[Europa Occidentalis|Europa Occidentali]] a [[saeculum 11|saeculo undecimo]] contentiones inter imperatorem et [[papa]]m de principatu saeviebant. Tempore [[Renascentia litterarum|renascentiae litterarum]] occidens Latinus „scientiam antiquorum“ repperit, qua re quidam progressus culturalis effectus est. [[Reformatio]]ne [[saeculum 16|saeculo sexto decimo]] ecclesia occidentis in partes [[Ecclesia Catholica Romana|Catholicam]] et [[Evangelismus|Evangelicam]] scissa est, unde bella de vera religione orta sunt. Ab anno [[1618]] usque ad annum [[1648]], [[bellum tricennale]] magnam Europae partem devastavit.
A [[saeculum 15|saeculo
[[Fasciculus:Prise_de_la_Bastille.jpg|thumb|[[Res novae Francicae]]: Impetus in [[Bastilla]]m, die [[14 Iulii]] [[1789]].]]
[[Saeculum 18|Saeculo duodevicensimo]], [[Aevum Illuminationis|Illuminismo]] commutatio rerum praeparata est, quae ad [[tolerantia]]m, observantiam [[Iura humana|iurum humanorum]], [[Aequalitas ante legem|aequalitatem ante legem]] et [[libertas|libertatem]] pertinuerunt, non autem sine maximis tumultibus. In [[Francia]] anno [[1789]], [[Res novae Francicae|rebus novis]] cives regnum everterunt et ipsi rerum potiti sunt. Mox [[Napoleo I (imperator Franciae)|Napoleo]] imperator Franciae factus magnam Europae partem occupavit, postquam autem anno [[1812]] plurimis militibus amissis e [[Russia]] eiectus est, anno [[1814]] devictus et in exsilium missus est.
Line 530 ⟶ 531:
Saeculis recentibus civitates [[cultura]]eque Europae magis magisque coalescunt, quod novas [[societas humana|societates]] (ut puta [[Unio Europaea|Unionem Europaeam]]), maiorem cooperationem oeconomicam et mutuam migrationem incolarum maturat.
==Notae==▼
<div class="references-small"><references/></div>▼
==Bibliographia==▼
*Bluche, Lorraine, Veronika Lipphardt, et Kiran Klaus Patel, eds. [[2009]]. ''Der Europäer: ein Konstrukt: Wissensbestände, Diskurse, Praktiken.'' Göttingen: Wallstein Verlag. ISBN 9783835304444.▼
*Davies, Norman. [[1996]]. ''Europe: A History.'' Oxford University Press. ISBN 0198201710.▼
*Jensen, De Lamar. [[1992]]. ''Renaissance Europe.'' ISBN 0395889472.▼
*Jordan-Bychkov, Terry G., et Bella Bychkova Jordan. [[2001]]. ''The European Culture Area: A Systematic Geography.'' Rowman & Littlefield. ISBN 0742516288.▼
*Renger, Almut-Barbara, et Roland Alexander Ißler, eds. [[2009]]. ''Europa: Stier und Sternenkranz: Von der Union mit Zeus zum Staatenverbund.'' Gründungsmythen Europas in Literatur, Musik und Kunst, 1. Gottingae: V&R unipress. ISBN 9783899715668.▼
*Schmale, Wolfgang. [[2010]]. Europa: Kulturelle Referenz—Zitatensystem—Wertesystem. In ''Europäische Geschichte Online,'' ed. Institut für Europäische Geschichte (Mainz).▼
*Williams, Glyndwr. [[1968]]. ''The Expansion of Europe in the Eighteenth Century.'' Londinii: Blandford Press. SRN 7-137-32723-5.▼
==Vide etiam==
{{Porta Unionis Europaeae}}
;Geographia
*[[Duces civitatum Europaearum hodiernarum]]▼
*[[Europa Media]]
*[[Gubernatores civitatum Europaearum hodiernarum]]▼
*[[
*[[Europa Occidentalis]]
*[[Europa Orientalis]]
*[[Europa Septentrionalis]]
*[[Geographia Europaea]]
*[[Hymnus Europae]]▼
*[[Index civitatum Europaearum]]▼
;Res politicae
*[[Consociatio Europaea liberi commercii]]▼
*[[Consilium Europae]]
▲*[[Duces civitatum Europaearum hodiernarum]]
▲*[[Gubernatores civitatum Europaearum hodiernarum]]
▲*[[Index civitatum Europaearum]]
*[[Unio Europaea]]
*[[Vexillum Europae]]
Line 560 ⟶ 552:
;Oeconomica
*[[Argentaria Europaea centralis]]
▲*[[Consociatio Europaea liberi commercii]]
*[[Societas Europaea]]
;Miscellanea
*[[CERN]]
▲*[[Hymnus Europae]]
▲==Notae==
{{div col|2}}
▲<div class="references-small"><references/></div>
{{div col end}}
▲==Bibliographia==
▲*Bluche, Lorraine, Veronika Lipphardt, et Kiran Klaus Patel, eds. [[2009]]. ''Der Europäer: ein Konstrukt: Wissensbestände, Diskurse, Praktiken.'' Göttingen: Wallstein Verlag. ISBN 9783835304444.
▲*Davies, Norman. [[1996]]. ''Europe: A History.'' Oxford University Press. ISBN 0198201710.
▲*Jensen, De Lamar. [[1992]]. ''Renaissance Europe.'' ISBN 0395889472.
▲*Jordan-Bychkov, Terry G., et Bella Bychkova Jordan. [[2001]]. ''The European Culture Area: A Systematic Geography.'' Rowman & Littlefield. ISBN 0742516288.
▲*Renger, Almut-Barbara, et Roland Alexander Ißler, eds. [[2009]]. ''Europa: Stier und Sternenkranz: Von der Union mit Zeus zum Staatenverbund.'' Gründungsmythen Europas in Literatur, Musik und Kunst, 1. Gottingae: V&R unipress. ISBN 9783899715668.
▲*Schmale, Wolfgang. [[2010]]. Europa: Kulturelle Referenz—Zitatensystem—Wertesystem. In ''Europäische Geschichte Online,'' ed. Institut für Europäische Geschichte (Mainz).
▲*Williams, Glyndwr. [[1968]]. ''The Expansion of Europe in the Eighteenth Century.'' Londinii: Blandford Press. SRN 7-137-32723-5.
==Nexus externi==
|