Quantum redactiones paginae "Insecta" differant

Content deleted Content added
Dexbot (disputatio | conlationes)
m Removing Link GA template (handled by wikidata)
m 1K, 10K
Linea 18:
*: [[Pterygota]]
}}
'''Insecta''' {{victio|Insectum|orum|n}} (ex ''insecto'', ''[[calque]]'' ex [[lingua Graeca|Graeco]] ἔντομον 'in partes sectum') sunt [[classis (taxinomia)|classis]] phyli [[Arthropoda|arthropodum]], [[exosceletus|exosceletis]] [[chitina]]e, [[corpus (physicum)|corporibus]] tripertitis ([[caput|capite]], [[thorax|thorace]], [[abdomen|abdomine]]), tribus paribus [[crus arthropodorum|crurum]] geniculatorum, [[Oculus|oculis]] compositis, et duabus [[antenna (biologia)|antennis]] praedita. Insecta sunt unus ex diversissimis [[animal]]ium gregibus, plus quam 1 000 000 [[species (taxinomia)|species]] descriptas comprehendentes, et sunt pro plus quam dimidio omnium orbis terrarum [[organismus|organismorum]] vivorum.<ref name="Chapman">{{cite book |author=Chapman, A. D. |year=2006 |title=Numbers of living species in Australia and the World |pages=60pp |publisher=Canberra: [[Australian Biological Resources Study]] |isbn=978-0-642-56850-2 |url=http://www.deh.gov.au/biodiversity/abrs/publications/other/species-numbers/index.html.}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.globalchange.umich.edu/globalchange2/current/lectures/biodiversity/biodiversity.html|title=Threats to Global Diversity|last=Wilson|first=E.O. |accessdate=2009-05-17.}}</ref> Numerus specierum [[Taxon exstans|exstantium]] inter sexies et decies centena milia aestimatur,<ref name="Chapman"/><ref>{{cite journal |author=Vojtech Novotny, Yves Basset, Scott E. Miller, George D. Weiblen, Birgitta Bremer, Lukas Cizek & Pavel Drozd |year=2002 |title=Low host specificity of herbivorous insects in a tropical forest |journal=[[Nature (journal)|Nature]] |pmid=11976681 |volume=416 |issue=6883 |pages=841–844 |doi=10.1038/416841a.}}</ref><ref name="number">{{cite book|author=Erwin, Terry L. |year=1997 |title=Biodiversity at its utmost: Tropical Forest Beetles |pages=27–40}} In: {{cite book |author=Reaka-Kudla, M. L., D. E. Wilson & E. O. Wilson (eds.) |title=Biodiversity II |publisher=Joseph Henry Press, Washington, D.C.}}</ref> et fortasse sunt pro plus quam 90% [[metazoa|metazoorum]] variantium orbis terrarum vitae formarum.<ref>{{cite journal|last=Erwin|first=Terry L.|year=1982|title=Tropical forests: their richness in Coleoptera and other arthropod species|journal=Coleopt. Bull.|volume=36|pages=74–75.}}</ref> Insecta in paene omnibus [[Circumiectuscircumiecta naturalisnaturalia|circumiectibuscircumiectis naturalibus]] inveniuntur, sed solum paucae species sunt in [[oceanus|oceanis]] [[endemismus|endemicae]], habitatione quam alius arthropodorum grex, [[crustacea]], dominantur.
 
Circuli vitae insectorum variant, sed plurima ex [[ovum|ovis]] excluduntur. Auctu ab [[exosceletus|exosceleti]] rigore coacto, eorum progressus series [[commutatio exosceleti|commutationum exosceleti]] ([[Anglice]]: ''moults'') exigit. Gradus immaturi structurá, consuetudine, et habitatione ab adultis discrepare possunt. Greges qui [[metamorphosis absoluta|metamorphosim absolutam]] (transformationem) patiuntur gradum passivum appellatum [[pupa]]m complecti possunt; greges qui [[hemimetabolismus|metamorphosim imperfectam]] patiuntur gradu [[pupa]]e carent, et adulti per series graduum [[Nympha (biologia)|nympharum]] crescunt.<ref name="mcgraw-hill">"insect physiology" McGraw-Hill Encyclopedia of Science and Technology, ch. 9, pp. 233, 2007.</ref> Summae [[hexapoda|hexapodorum]] coniunctiones taxinomicas sunt incertae. Fossilizata{{dubsig}} magnitudinis ingentis insecta ex [[Palaeozoicum|Aevo Palaeozoico]] inventa sunt, quorum immania [[anisoptera]] [[ala]]s 55 ad 70 cm latas habuerunt. Diversissimi insectorum greges cum [[planta|plantis]] florentibus [[coevolutio|coevolvisse]] videntur.
 
Insecta ambulatione, [[volatus|volatu]], vel aliquando simul submersione et [[natatio]]ne<!--??? (sic ait en:)--> usitate moventur. Ut motum rapidum sed stabilem faciant, multa incessu tripedario utuntur, quo cruribus in [[triangulum|triangulis]] alternantibus solum tangentibus ambulant. Insecta sunt sola [[invertebrata]] quae volatum evolverunt. Multa insecta aliquam eorum vitae partem in [[aqua]] degunt, cum adaptationibus [[Vermiculus|larva]]libus quae [[branchiae|branchias]] comprehendunt; nonnulla adulta sunt aquatica, adaptationibus [[natatio]]nis praedita. Aliquae genera, sicut ''[[Gerridae]],'' in superficie aquae ambulare possunt.
Linea 34:
 
=== Caput ===
[[Fasciculus:Drosophilidae_compound_eye.jpg|thumb|left|Oculus compositus, ab individuum familiae insectorum cuius nominatur ''[[Drosophilidae]].'']]
Conspicui in capite insectorum sunt ''[[Oculus compositus|oculi compositi]],'' qui insecta non semper, sed fere habent, et [[antenna]]e.
[[Fasciculus:Insect antennae.jpg|thumb|175px|Antennae in variis speciebus insectorum.]]
Oculi compositi sunt duo oculi magni, qui multis ex oculis minoribus consistunt. Nonnumquam alii, non compositi oculi habent iuxta oculis compositis.
 
Linea 58:
** e4:quartus tarsomerus
** e5:Praetarsus (quintus tarsomerus)
Identificationis{{dubsig}} causa partes pedum nomen praecipuum habent. Igitur coxae pedum ''Prothoracis'' exempli gratia ''Procoxae'' nominantur, coxae pedum ''mesothoracis, mesocoxae,'' et coxae pedum ''metathoracis, metacoxae,'' etc.<!--?-->
 
=== Abdomen ===
Linea 66:
[[Fasciculus:Grasshopper defecating collage 01 (MK).jpg|thumb|800px|center|[[Caelifera|Caeliferum]] defaecat.]]
 
==Taxa Subtaxa selecta==
* '''Subclassis: [[Archaeognatha]]'''
** Ordo:[[Archaeognatha]]
Linea 108:
***** Ordo: [[Coleoptera]]
***** Ordo: [[Mioptera]]
***** CohortCohors: [[Neuropterida]]
****** Ordo: [[Megaloptera]]
****** Ordo: [[Neuroptera]]
Linea 138:
 
== Notae ==
<div class="references-small"><references/></div>
 
== Bibliographia ==