Quantum redactiones paginae "Pompeii (urbs antiqua)" differant

Antiquitus Osci, Etrusci, Samnites, in eo loco habitaverunt, Graeci autem solis temporibus antiquissimis. Qui illud templum in foro, quod ''triangulare'' vocatur, stilo Dorico aedificaverunt. Post aliquas seditiones contra Romanos factas temporibus Sullanis illa urbs ''Colonia Veneria Cornelia'' facta est<ref>CIL 10,787.</ref> et ''urbs''<ref>[[Seneca]], [[Naturales Quaestiones]] 6,1,1.</ref> et ''oppidum''<ref>[[Tacitus]] [[Annales]] 15,22,2.</ref> et ''municipium''<ref>[[Plinius Maior]], [[Historia naturalis]] 2,137 et 3,62</ref> nominatur. Pompeios urbem insignem fuisse constat,<ref>[[Cicero]], [[de lege agraria]] oratio 2,86.</ref>.

Post terrae motum, quo anno LXII p. Chr. n. [[62]]<ref>Tacitus, Annales 15,22,2.</ref> aut LXIII[[63]]<ref>Seneca, Naturales Quaestiones 6,1,2.</ref> magnae partes urbis deletae erant, illa anni LXXIX[[79]] eruptione Vesuvii tota obruta est.

Primis urbis cineribus et lapillis obtectae vestigiis [[saeculum 15|saeculo XVquinto decimo]] inventis effodi coeptum est, sed consiliis institutisque non ante annum MDCCCLX[[1860]], auspiciis Fiorellii. Effodiendi causa urbs obruta omnis divisa est in IXnovem ''regiones'', quarum quaeque ex ''insulis'' constat, quae viis circumdantibus finiuntur. Hae insulae varium aedificiorum numerum complectuntur. Ita fit, ut omne aedificium numero tripertito nominari possit, velut 4<regio>,3<insula>,2<domus>.

:<blockquote>Erat Miseni classemque imperio praesens regebat. Nonum Kal. Septembres hora fere septima mater mea indicat ei apparere nubem inusitata et magnitudine et specie. Usus ille sole, mox frigida, gustaverat iacens studebatque; poscit soleas, ascendit locum ex quo maxime miraculum illud conspici poterat. Nubes - incertum procul intuentibus ex quo monte; Vesuvium fuisse postea cognitum est—oriebatur, cuius similitudinem et formam non alia magis arbor quam pinus expresserit. Nam longissimo velut trunco elata in altum quibusdam ramis diffundebatur, credo quia recenti spiritu evecta, dein senescente eo destituta aut etiam pondere suo victa in latitudinem vanescebat, candida interdum, interdum sordida et maculosa prout terram cineremve sustulerat. Magnum propiusque noscendum ut eruditissimo viro visum. . . .

Iam navibus cinis incidebat, quo propius accederent, calidior et densior; iam pumices etiam nigrique et ambusti et fracti igne lapides; iam vadum subitum ruinaque montis litora obstantia. Cunctatus paulum an retro flecteret, mox gubernatori ut ita faceret monenti 'Fortes' inquit 'fortuna iuvat: Pomponianum pete.' Stabiis erat diremptus sinu medio—nam sensim circumactis curvatisque litoribus mare infunditur—; ibi quamquam nondum periculo appropinquante, conspicuo tamen et cum cresceret proximo, sarcinas contulerat in naves, certus fugae si contrarius ventus resedisset. Quo tunc [[Plinius Maior|avunculus meus]] secundissimo invectus, complectitur trepidantem consolatur hortatur, utque timorem eius sua securitate leniret, deferri in balineum iubet; lotus accubat cenat, aut hilaris aut—quod aeque magnum—similis hilari. Interim e Vesuvio monte pluribus locis latissimae flammae altaque incendia relucebant, quorum fulgor et claritas tenebris noctis excitabatur. Ille agrestium trepidatione ignes relictos desertasque villas per solitudinem ardere in remedium formidinis dictitabat. Tum se quieti dedit et quievit verissimo quidem somno; nam meatus animae, qui illi propter amplitudinem corporis gravior et sonantior erat, ab iis qui limini obversabantur audiebatur. Sed area ex qua diaeta adibatur ita iam cinere mixtisque pumicibus oppleta surrexerat, ut si longior in cubiculo mora, exitus negaretur. Excitatus procedit, seque Pomponiano ceterisque qui pervigilaverant reddit. In commune consultant, intra tecta subsistant an in aperto vagentur. Nam crebris vastisque tremoribus tecta nutabant, et quasi emota sedibus suis nunc huc nunc illuc abire aut referri videbantur. Sub dio rursus quamquam levium exesorumque pumicum casus metuebatur, quod tamen periculorum collatio elegit; et apud illum quidem ratio rationem, apud alios timorem timor vicit. Cervicalia capitibus imposita linteis constringunt; id munimentum adversus incidentia fuit. Iam dies alibi, illic nox omnibus noctibus nigrior densiorque; quam tamen faces multae variaque lumina solvebant. Placuit egredi in litus, et ex proximo adspicere, ecquid iam mare admitteret; quod adhuc vastum et adversum permanebat. Ibi super abiectum linteum recubans semel atque iterum frigidam aquam poposcit hausitque. Deinde flammae flammarumque praenuntius odor sulpuris alios in fugam vertunt, excitant illum. Innitens servolis duobus assurrexit et statim concidit, ut ego colligo, crassiore caligine spiritu obstructo, clausoque stomacho qui illi natura invalidus et angustus et frequenter aestuans erat. Ubi dies redditus—is ab eo quem novissime viderat tertius—, corpus inventum integrum illaesum opertumque ut fuerat indutus: habitus corporis quiescenti quam defuncto similior. (Plinius Minor, ''Epistulae,'' 6.16)</blockquote>

* [[Castrum Maris de Stabia]] ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''[[:it:Castellammare di Stabia|Castellammare di Stabia]]''),

* [[Fanum Sancti Antonii Abbatis]] ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''[[:it:Sant'Antonio Abate|Sant'Antonio Abate]]''),

* [[Fanum Sanctae Mariae Caritatis]] ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''[[:it:Santa Maria la Carità|Santa Maria la Carità]]''),

* [[Oplontis]], deinde [[Turris Sanctissima Annunciatae de Scafata]] ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''[[:it:Torre Annunziata|Torre Annunziata]]'').

* [[Nemus Regale]], deinde [[Boscus Regalis]], ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''[[:it:Boscoreale|Boscoreale]]''),

* [[Scaphata]] ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''[[:it:Scafati|Scafati]]'') ([[Salernum (provincia)|SA]]),