Quantum redactiones paginae "Ruanda" differant

Content deleted Content added
mNo edit summary
Linea 46:
}}
 
[[Fasciculus:Carte Rwanda.png|thumb|200px|Tabula Ruandae]]
 
'''Ruanda'''<ref>[http://www.biolib.cz/en/taxonposition/id402698/ Ptilonyssus ruandae sylviae], [http://zipcodezoo.com/Plants/M/Musa_ruandensis/ ''Musa ruandensis''] et [[binomen|binomina]] alia.</ref> sive '''Rwanda''',<ref>[http://www.biolib.cz/cz/stats/id302359/ Dasymys rwandae], [http://zipcodezoo.com/Plants/K/Keetia_rwandensis/ ''Keetia rwandensis''] et binomina alia.</ref> plenius '''Res publica Ruandensis''' ([[lingua Ruandensis|lingua Ruandensi]] ''Repubulika y'u Rwanda'', [[Francogallice]] ''République du Rwanda'', [[Anglice]] ''Republic of Rwanda''), est [[civitas sui iuris]] in [[Africa]] [[Africa Media|media]] et [[Africa Orientalis|orientali]], ad paucos gradus sub [[aequator]]e, inter [[Uganda]]m, [[Tanzania]]m, [[Burundia]]m, ac [[Res publica democratica Congensis|Rem publicam democraticam Congensem]] sita. Ruanda est terra edita, in [[regio]]ne [[Lacus magni Africani|lacuum magnorum Africanorum]] patens, [[mons|montibus]] in [[occidens|occidente]] et in [[oriens|oriente]] [[savanna]] distincta, multis [[lacus|lacubus]] praedita. [[Clima|Caelum]] est [[zona temperata|temperatum]] vel [[zona tropica|tropicum]], duobus [[pluvia|pluviosis]] temporibus duobusque siccis quotannis definita.
Linea 73:
 
== De re politica ==
[[Fasciculus:Paul Kagame New York 2010.jpg|thumb|upright|[[Paulus Kagame]], praeses ab anno 2000.]]
Praeses Ruandae est [[dux civitatis]], cui sunt potestates ampliae: rationes rei publicae gerendae cum consilio ministrorum facit, privilegiam [[misericordia]]e exercet, armatorum copias imperat, [[pactio]]nes agit et subscribit, edicta praesidalia subscribit, et bellum vel [[status necessitatis|statum necessitatis]] indicere potest. Praeses per septem annos suffragiis populi eligitur, et ipse primum ministrum aliosque ministros designat. Nunc praeses est [[Paulus Kagame]], qui anno 2000, postquam [[Pastor Bizimungu]] se abdicavit, munus accepit. Postea in comitiis anni 2003 et 2010 vicit, quamquam [[organizatio re publica vacans|collegia civilia]] electiones vituperantes dixerunt, "insignes fuerunt iniuriis magistratuum et persecutione [[libertas loquendi|libertatis loquendi]]".<ref>Human Rights Watch, "[http://www.hrw.org/news/2010/08/02/rwanda-attacks-freedom-expression-freedom-association-and-freedom-assembly-run-presi Rwanda: Silencing Dissent Ahead of Elections]" (2 Augusti 2010).</ref>
 
Constitutio praesens suffragio anno 2003 habito ascita est, pro constitutione temporaria anni 1994 substituta. Constitutio rem publicam democraticam requirit, e pluribus factionibus electis compositam. Nonnullas autem condiciones postulat: articulum 54 vetat "organizationes politicas se in rassa, ethne, tribu, gente, regione, sexu, vel alio divisione quae praeiudicium parere potest fundare". Res publica etiam leges sanxit generis occidionis proscribentes ideologiam, quae minas, orationes probrosas, negationem occidionis, ac victimarum irrisionem comprehendere potest. [[Human Rights Watch]] dicit has leges Ruandam civitatem unius factionis facere, quia "res publica, specie aliae generis occidionis impediendae, generum fundamentalium dissensionis insignam intolerantiam ostendit".<ref>Kenneth Roth, "[http://www.hrw.org/news/2009/04/11/power-horror-rwanda The power of horror in Rwanda]", Human Rights Watch (11 Aprilis 2009).</ref> [[Amnesty International]] etiam severe iudicat, in relatione anni 2010 dicens leges de ideologia generis occidionis usurpari ut "dissensionem restinguant, comprehendentem reprehensionem factionis regnantis et exigentias iustitiae pro Primi agminis [[scelus bellicum|sceleribus bellicis]]".<ref>Amnesty International, "[http://www.amnesty.org/en/region/rwanda/report-2010 Human Rights in Republic of Rwanda]" (2010).</ref>
 
Parlamentum, ex duabus cameris constans, [[lex|leges]] fert et actiones praesidis consiliique ministrorum curat. Inferiori camerae sunt octaginta legati, qui officia quinque annorum sustinent. Viginti quattuor sedium reservantur mulieribus, qui per magistratuum loci conventum eliguntur; tres sedes reservantur [[adulescens|adulescentibus]] et [[debilitas|debilibus]]; quinque tres reliquae [[suffragium universale|suffragio universali]] eliguntur per systemarationem [[repraesentatio proportionalis|repraesentationis proportionalis]]. Camera legatorum praesens unam et quinque habet mulieres[[mulier]]es, quae sunt sola maioritas muliebris in summo parlamento quaelibet civitatis orbis terrarum. Camera superior viginti sex sedium comprehendet, cuius senatores per varia corpora publica eliguntur. Minimum triginta centesimarum partium senati debet ex mulieribus consistere. Senatores officia octo annorum sustinent.
 
Lex Ruandensis plerumque in [[ius civile|iure civili]] Germanico Belgicoque fundatur, atque in [[ius consuetudinarium|iure consuetudinario]]. Ramus iudicialis ex ramo exsecutivo non pendet, quamquam praeses et senatus creatione supremae curiae iudicum implicantur. Organizatio ''[[Human Rights Watch]]'' administrationem Ruandensem in emendatione iustitiae laudavit, praecipue quoniam [[poena capitalis|poenam mortis]] aboleverunt, sed etiam magistratus accusant intercessionis in iudicio, comprehendentem factiosam iudicum creationem, perversum potestatis prosecutoriae usum, atque pravum in iudicationes vim. Constitutio duo [[iudicium|iudiciorum]] genera providet: ordinaria et specialia.{{dubsig}} Iudicia ordinaria sunt [[Suprema Curia]], [[Alta Curia]], ac tribunalia regionum, specialia autem iudicia sunt tribunalia militaria et iudicia traditionalia Gacaca, quae ad generis occidionis suspectos iudicandos restituta sunt.
 
Ruanda parvum gradum corruptionis habet, cum aliis civitatibus Africanis comparata; anno 2010 organization [[Transparency International]] Ruandam habuit octavam purissimam inter 47 civitates [[Africa Subsahariana|Africae Subsaharianae]], et 66-am purissimam inter 178 in orbe terrarum. Pugna contra corruptionem muneri [[Diamesolabeta|defensoris populi]] secundum constitutionem mandatur; magistratús huic defensori publicoque divitias suas declarare requiruntur, sub poena cessationis muneris.
Linea 90:
== De divisione administrativa ==
[[Fasciculus:RwandaGeoProvinces.png|thumb|Provinciae Ruandae: borealis, orientalis, australis, occidentalis, ac Kigali]]
Ruanda ex tempore ante colonias[[colonia]]s Europaeas[[Europa]]eas per ordinem severum administrata est. Olim rex, mwami appellatus, per ordinem provinciarum, pagorum, collium, regionumque imperabat. Constitutio praesens terram in provincias (''intara''), pagos (''uturere''), urbes, municipia, oppida, sectores (''imirenge''), cellas (''utugari''), vicos (''imidugudu'') dividit; maiores autem divisiones a parlamento statuuntur.
 
Provinciae inter rectionem nationalemreipublicae et eius pagos constituentes intercedunt, ut consilia civitatis in pagis fieret. Quisque provincia regitur a gubernatore, a praeside creato et a senatu approbato. Pagi officiorum redditionem et progressionem oeconomicam curant. Sectores secundum pagos officia reddunt. Pagis sectoribusque sunt consilia directe electa, quae commissionem ad pagos sectoresque agendas creant. Cellae et vici sunt divisiones minimas, quae populum cum sectoribus coniungunt. Omnes cives incolae adulti sunt membra consilii cellarii, ex quo commissio exsecutiva creatur. Urbs Kigali est divisio gradús provincialis quae rationes urbanas curat.
 
Fines divisionum civitatis anno [[2006]] terminati sunt ut potestatem capitis diffunderent et coniunctionem cum rectione vetere removerent. Ordini priori duodecim provinciarum circa urbes maximas sitas substitutum est systema quinque provinciarum geographicarum: borealis, australis, orientalis, occidentalis, ac municipii Kigali.
 
== De geographia ==
[[Fasciculus:KageraRuvubu.jpg|thumb|Fluvii [[fluvius Kagera|Kagera]] et [[fluvius Ruvubu|Ruvubu]] in regione [[Nilus|Nili]] superioris siti]]
Ruanda, [[area (geometria)|aream]] 26&nbsp;338 km<sup>2</sup> occupans, est 149- a maxima in [[tellus|orbe terrarum]] civitas, [[superficies|superficie]] [[Burundia]]e, [[Haitia]]e, [[Albania]]eque similis. Tota terra est alta: locus humillimus est fluvius Rusizi, in [[altitudo|altitudine]] 950 metrorum situs. Ruanda, exitu in mare carens, in Africa media orientali iacet, aliquot gradus ad austrum ab [[aequator]]e. Fines habet cum [[Res publica democratica Congensis|Re publica democratica Congensi]] ad occidentem, [[Uganda]] ad boream, [[Tanzania]] ad orientem, ac [[Burundia]] ad austrum. Caput Kigali est in Ruanda fere media.
 
Divortium aquarum inter systemata Congense et Nilense per Ruandam a borea ad austrum currit, 80% terrae superficiei in Nilum defluente, 20% in Congo per flumen [[Rusizi]] et [[lacus Tanganyika|lacum Tanganyikam]].
 
=== De biologia ===
[[Fasciculus:Akagera 1980 1 Topi.jpg|thumb|[[Damaliscus korrigum|Damalisci korrigum]] in [[saeptum nationale Akagera|saepto nationali Akagera]] exsultantesexsultant.]]
Tempore priore quam res gestae scriptae sunt, silva montana tertiam partem Ruandae praesentis occupabant; hodie silvae naturales clausi sunt in tribus saeptis nationalibuscivitatis, et alibi dominantur agri in [[agger terreus|aggeribus terreis]] culti. [[Nyungwe]], maximus tractus silvosus manens, ducentas arboris species, atque [[Orchidaceae|orchidaceas]] et [[Begoniaceae|begoniaceas]] continet.
 
== De oeconomia ==
Linea 111:
 
=== De communicatione sociali ===
Maximae stationes [[radiophonia|radiophonicae]] et [[televisio|telvisificae]] a civitate geruntur.
 
== De educatione ==
[[Fasciculus:Rwanda Classroom edited.png|thumb|Discipuli in schola secondaria Ruandensi]]
Res publica novem annos disciplinae gratuitae in [[schola|scholis]] publicis praebet: sex annos in schola primaria et tres annos in programmate commune secondario. Praeses Kagame anno 2010 nuntiavit se tribus annis educationem gratuitam extenturum esse. Multi pueri[[puer]]i pauperiores adhuc in scholam non eunt, propter vestitus librorumque sumptum ac laborem domesticum. Sunt in omni terra et scholae privatae, aliquae ab ecclesia gestae, quae idem curriculum sequuntur, sed mercedes appellant.
 
== Notae ==